Sinemanın kurumsallaşması perspektifinde ulusal film merkezlerinin incelenmesi ve Türkiye için model önerisi

Abstract

Bu çalışmada dünyada birçok örneği bulunan ulusal film merkezleri, sinemanın kurumsallaşması perspektifinde ele alınmıştır. Dünyada ulusal sinema ve kültürel belleğin korunması ve kuşaklar boyu erişilebilir kılma problemini çözmek amacıyla kurumlar oluşturulmuştur. Bu kurumlar arasında en önemlileri, ulusal film/sinema merkezleridir. Kültürel belleğin önemli nüvelerinden biri olan ulusal sinemanın topluma, sinema profesyonellerine, araştırmacılara ve sanat dünyasına daha ulaşılabilir olması gerekmektedir. Türkiye'de sinemanın kurumsallaşma çabaları 1900'lü yılların başlarına uzansa da bu faaliyetler büyük ölçüde yarıda kalmış, dünyadaki örneklerine benzer bir ulusal film/sinema merkezi faaliyete geçirilememiştir. Türk sinemasında çok sayıda filmin kayıp olmasının da nedeni budur. Değil sinemamızın ilk yılları 1990'lı yıllarda çekilen bazı filmlerin dahi kayıp olması kültür tarihimiz açısında önemli bir eksikliktir. Bu eksiklikten hareket eden bu çalışmada, dünyada birçok örneği bulunan ulusal film merkezleri, sinemanın kurumsallaşması perspektifinde incelenmiş ve Türkiye için model önerisinde bulunulmuştur.

In this thesis, national film centers, which have many examples in the world, are discussed from the perspective of the institutionalization of moving pictures. Institutions have been established all around the world to solve the problem of national cinema, the preservation of cultural heritage, and its accessibility through generations. The most important of these institutions are national film/moving picture centers. National cinema, which is one of the important cores of cultural memory, needs to be more accessible to society, cinema professionals, researchers, and the art world. In this study, national film centers, which have many examples in the world, are discussed from the perspective of the institutionalization of moving pictures, and a model proposal for Turkey is made. Although the institutionalization efforts of cinema in Turkey date back to the early 1900s, these activities were largely interrupted, and a national film/cinema center similar to the examples in the world could not be put into operation. This is the reason why so many films are missing in Turkish cinema. Not only the first years of our cinema, the loss of some films shot in the 1990s is an important shortcoming in terms of our cultural history. Starting from this shortcoming, in this study, national film centers, which have many examples in the world, were examined in the perspective of institutionalization of cinema and a model proposal was made for Turkey.