Boncuklu Tarla Yerleşimi Çanak Çömleksiz Neolitik A'dan B'ye Geçiş Dönemi Öğütme Taşları ve Havanelleri

Abstract

Boncuklu Tarla, Ilısu ve HES projesi kapsamında 2008 yılında iki farklı ekip tarafından yapılan yüzey araştırmalarında saptanarak incelenmiştir. 2012'den beri gerçekleştirilen kurtarma kazıları Mardin Müze Müdürlüğü başkanlığında ve 2021 yılı itibariyle Doç. Dr. Ergül Kodaş'ın bilimsel danışmanlığında kazılar yürütülmektedir. Boncuklu Tarla buluntuları, Mardin Bölgesi'nin Çanak Çömleksiz Neolitik Dönem'i açısından günümüze kadar kazısı yapılan ilk yerleşim yeri olmasının yanı sıra hem Yukarı Dicle Bölgesi hem de Kuzey Mezopotamya Neolitikleşme süreci üzerine önemli bilgiler sunmaktadır. Yaklaşık olarak 12.000 yıllık bir tarihe sahip olan yerleşim yerinde açığa çıkarılan öğütme taşları ve havanelleri ile ilgili yapılacak çalışmalar ile yeni veriler tespit edilmiş ve bu verilerin Yukarı Dicle Vadisi'ndeki çağdaş yerleşim yerleriyle karşılaştırılması yapılarak, bölgedeki neolitikleşme sürecindeki öğütme taşları ve havanellerinin hem kronolojik gelişimi hem de kültürel bağlamdaki varlıklarının incelenmesi amaçlanmıştır. Bu çalışmada, öğütme taşlarının içinde bulunduğu taş alet endüstrisinin anlaşılabilmesi açısından öncelikle, arkeolojik materyal kültüründe genel hatlarıyla öğütme taşlarının ne olduğu ve en basit formdan kompleks formlara nasıl bir tipolojik değişimin görüldüğü, öğütme taşlarının neden gereken önemi görmediği ve nasıl bir çalışma metodolojisi ile çalışılması gerektiği kısaca açıklanmaya çalışılacaktır.Boncuklu Tarla was identified and investigated during surveys conducted by two different teams in 2008 within the scope of the Ilısu and HES project. Since 2012, rescue excavations have been carried out under the direction of the Mardin Museum Directorate and as of 2021, excavations have been carried out under the scientific supervision of Assoc. Prof. Dr. Ergül Kodaş. The Boncuklu Tarla finds are the first settlement of the Mardin region to be excavated to date in terms of the Pre-Pottery Neolithic Period and provide important information on the Neolithization process of both the Upper Tigris region and Northern Mesopotamia. With the studies to be conducted on the ground stones and pestles unearthed in the site, which has a history of approximately 12,000 years, new data will be identified and these data will be compared with contemporary settlements in the Upper Tigris Valley, and it is aimed to examine both the chronological development and the cultural presence of ground stones and pestles in the neolithization process in the region. In order to understand the stone tool industry in which ground stones are found, this study will first try to briefly explain what ground stones are in general terms in archaeological material culture, what typological changes are seen from the simplest to complex forms, why ground stones have not received the importance they should and what kind of methodology should be used to study them. Key words: PPNA, PPNB, Upper Tigris Valley, Neolithic Period, Ground Stones