ULUS-DEVLET İNŞASININ TAHTACILARA YANSIMALARI: İTTİHAT VE TERAKKİ CEMİYETİ’NİN TAHTACI ALEVİLERİ RAPORU

Abstract

Bu çalışma İttihat ve Terakki Cemiyeti (İTC) tarafından Adana-Mersinbölgesinde yaşayan Tahtacı Alevileri hakkında 1918 yılında hazırlatılmış bir rapor çerçevesinde İTC’nin Tahtacı Alevileri ile ilgili yaklaşımlarını irdelemeyi amaçlamaktadır. İmparatorluktan ulus-devlete dönüşümün yaşandığı süreçteortaya çıkmış baskın milliyetçi fikrîmülahazaların ve İTC yönetiminin Türkleştirme siyasasının Tahtacı Alevilerinin sosyal, kültürel, dini ve kimliksel yönleri ile ne derecede örtüşüp örtüşmediği tartışılacaktır. Anadolu’nun Türklüğün son kalesi olarak yeniden inşasında yaşananhomojenizasyon sürecinin sıklıkla farklı etnik yapılar üzerinden tartışmaya açıldığı görülmektedir. Bu çalışmadaayrıcaİTC’nin temel endişelerininfarklı bir etnik yapı olmayan bir topluluğa yansıması konu edilmektedir. Etno-dinsel bir topluluk olan Tahtacıların Alevi kimliğine ilişkindüşüncelerinİTC tarafından hazırlatılmış bir rapora nasıl yansıdığı irdelenecektir. Çalışmada Tahtacılar hakkında kısaca bazı bilgiler paylaşılması akabinde Tahtacılar ile ilgili var olan literatürüntemel argümanlarına değinilecektir. SonrasındaİTC’nin zihin dünyası hakkında ve konumuzu aydınlatıcıbazı bilgiler paylaşılacaktır. Son olarakTahtacılar raporunun hazırlandığı yıllardaki Tahtacı nüfusu hakkında bazı bilgiler paylaşıldıktan sonra Tahtacılar Raporunun ayrıntılarına inilecektir.

This article aims to analyze how the Commitee of Union and Progress(CUP) approached to the Tahtaci Alevis via using a report,written in 1918,of CUP. Whether the dominant Turkish nationalists’ ideas and the CUP’s Turkification polity coincide with the Tahtaci Alevis’ social,cultural,religiousidentity is discussed. We often confront the studies of which focused on the Turkification approaches to different ethnicities when Anatolia was transformed into a homogenized structure as the last haven of Turkishness. In this study, we will rather focus to the CUP’s main anxieties regarding a society which has a Turkish-Alevi background. How these perspectives were reflected in this CUP’s report of Tahtacis will be the main discussion of the article. We will firstly give some introductory information regarding the Tahtacis, and then secondly, the main arguments of Tahtaci literature will be addressed. Later, we will focus on the CUP’s world of mentality and anxieties in order to better understand the report of Tahtaci Alevis. And lastly, we will discuss whether it is possible to proclaim the demographic data of Tahtaci Alevis during the early 20thcentury before we dig in to the details of the report.