TESCİL ADAYI ARPANIN YENİ TESCİLLİ VE YAYGIN OLAN ÇEŞİTLERLE KARŞILAŞTIRILMASI

Abstract

Bu çalışma, tescil adayı arpanın yeni tescil edilmiş bazı çeşitler ile bölgede yaygın olarak hala ekilen eski bir çeşitle verim ve bazı kalite özellikleri bakımından kıyaslanmak üzere Diyarbakır ekolojik koşullarında 2014-2015 yetiştirme sezonunda yürütülmüştür. Araştırmada, Denemeler tesadüf blokları deneme desenine göre 4 tekrarlamalı olarak GAP Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezi Müdürlüğü deneme alanında yürütülmüştür. Çalışmada; tane verimi, başaklanma tarihi, bitki boyu, bin dane ağırlığı, hektolitre ağırlığı, protein oranı ve nişasta oranı gibi parametreler incelenmiştir. Varyans analiz sonuçlarına göre özellikler bakımından çeşitler arasında % 1 ve % 5 düzeyinde önemli farklılıklar tespit edilirken, tane verimi 426.6- 784.7 kg/da başaklanma tarihi 100.0- 124.0 gün, bitki boyu 123- 129 cm, bin dane ağırlığı 30.7-39.7 g, hektolitre ağırlığı 65.8-70.1 kg/hl, protein oranı % 12.7- 15.2 ve nişasta oranı % 68.3-69.8 arasında değişim göstermiştir. Çeşit adayı çeşitler arasında en yüksek tane verimine ulaşırken kalite kriterleri açısından ise Kendal ve Şahin 91 çeşitleri öne çıkmıştır. GT biplot tekniği ile yapılan analizde ise tane verimi bakımından Aday çeşit oldukça stabil olduğu ve diğer özellikler bakımından da tatminkar olduğu ve tescil sürecinde de başarılı sonuçlara sahip olduğundan dolayı HEVSEL ismi ile tescillenmiş ve ulusal patenti alınmıştır.