A Philosophical Approach To Environmental Problems: an Analysis From the Perspective of Deep Ecology

Abstract

Bu tez, insanın başlangıçta doğayla uyum içinde yaşadığını; ancak zamanla çevresini dönüştürmesiyle bu ilişki biçiminin bozulduğunu ileri sürmektedir. Bu dönüşümle birlikte insan merkezli yaklaşımın zamanla egemen hale gelmesi, çevresel krizlerin temelinde yatan en önemli etkenlerden biri olmuştur. Bu çalışma, çevre sorunlarının felsefi arka planını inceleyerek, insan merkezli anlayışın doğa ve çevre üzerindeki olumsuz etkilerini tartışmakta; buna karşılık olarak ekolojinin sunduğu etik ve felsefi çözüm önerilerini ela almakta ve değerlendirmektedir. Tezin birinci bölümde, çevre felsefesinin temel kavramları ve çevre sorunlarına yönelik etik yaklaşımlar ele alınmıştır. İkinci bölümde ise Rachel Carson'ın Sessiz Bahar adlı eseri üzerinden çevresel farkındalığın gelişimi incelenmiş, ardından Aldo Leopold'un Toprak Etiği yaklaşımıyla derin ekoloji çalışmalarına yönelik katkısı ortaya konmuştur. Arne Naess'in derin ekoloji kuramı, sekiz temel ilkesi ve 'ekosofi' kavramı çerçevesinde açıklanmış; sığ ve derin ekoloji ayrımı detaylı bir biçimde değerlendirilmiştir. Ayrıca bu bölümde, Spinoza'nın doğa anlayışı ile derin ekoloji arasında kurulabilecek düşünsel paralellikler tartışılmıştır. Üçüncü bölümde insan merkezci yaklaşımın tarihsel gelişimi ele alınmış ve bu yaklaşımın çevre krizindeki rolü irdelenmiştir. Bu doğrultuda, çevre merkezli etik yaklaşıma geçişin gerekliliği vurgulanmıştır. Ayrıca, çevre sorunlarının temelinde 'kutsal'ın doğadan arındırılması düşüncesinin yer aldığı ifade edilmiş ve bu görüş Seyyid Hüseyin Nasr'ın özelinde incelenmiştir. Tezin son bölümünde ise derin ekolojiye yönelik teorik ve içeriksel eleştiriler analiz edilmiş; bu eleştirilerin dayandığı varsayımlar ile bakış açılarındaki farklılıklar ayrıntılı bir şekilde ortaya konmuştur. Bu çerçevede, çalışmanın amacı, yalnızca doğaya yönelik bir duyarlılık geliştirmek değil; aynı zamanda insanın kendi varoluşsal konumunu, çevreyle olan ilişkisini ve evrendeki yerini yeniden düşünmesini sağlayacak felsefi bir zemin oluşturmaktır.

This thesis argues that humanity initially lived in harmony with nature; however, this relationship deteriorated over time as human beings began to transform their environment. With this transformation, the anthropocentric approach gradually became dominant, constituting one of the fundamental causes of the current ecological crisis. The study examines the philosophical background of environmental problems, discusses the negative impacts of anthropocentric thinking on nature and the environment, and evaluates the ethical and philosophical solutions proposed by ecological thought. In the first chapter, key concepts of environmental philosophy and various approaches to environmental problems are discussed. The second chapter explores the emergence of ecological awareness through an analysis of Rachel Carson's Silent Spring and highlights the contributions of Aldo Leopold's Land Ethic to deep ecology. Arne Naess's theory of deep ecology is examined within the framework of his eight core principles and the concept of 'ecosophy,' and the distinction between shallow and deep ecology is addressed in detail. This chapter also discusses possible philosophical parallels between Spinoza's understanding of nature and the principles of deep ecology. The third chapter analyzes the historical development of the anthropocentric approach and its role in the environmental crisis, emphasizing the necessity of transitioning toward an ecocentric ethical framework. It is further asserted that at the root of environmental degradation lies the desacralization of nature, a perspective examined specifically through the thought of Seyyed Hossein Nasr. In the final chapter, theoretical and conceptual criticisms directed at deep ecology are analyzed, and the assumptions underlying these critiques are scrutinized. The thesis reveals that many of these criticisms stem from fundamental misunderstandings or differing interpretive frameworks. In this context, the aim of the study is not only to foster a sense of environmental sensitivity, but also to provide a philosophical foundation for rethinking humanity's existential position, its relationship with the environment, and its place within the universe.