İbn Tufeyl'in Hay Bin Yakzân Adlı Eserinde Yalnızlık

Abstract

Bu tez, İbn Tufeyl'in Hay bin Yakzân adlı eserinde ele alınan yalnızlık olgusunu disiplinlerarası bir yaklaşımla incelemektedir. Tez, eserin alegorik ve simgesel boyutlarını analiz ederken, yalnızlığın sosyolojik, psikolojik, dinî ve felsefi açıdan çeşitli perspektiflerden nasıl değerlendirildiğini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Tezin birinci bölümünde, yalnızlık kavramı detaylı bir şekilde tanımlanmakta ve bu olgunun farklı disiplinlerdeki yansımaları üzerinde durulmaktadır. Bu bölümde psikoloji açısından bireyin yalnızlık deneyimi, sosyolojik açıdan yalnız bireyin toplumla olan ilişkileri, dinî açıdan yalnızlığın ruhsal ve metafiziksel boyutları ve felsefi açıdan bireyin epistemolojik, ontolojik ve etik boyutları gibi konular işlenmektedir. Tezin ikinci bölümde, İbn Tufeyl'in Hay bin Yakzân eseriyle bağlantılı olarak Absal ve Salaman hikayesinin önemi vurgulanmakta ve İbn Sînâ'nın aynı adlı eserinin etkileri irdelenmektedir. Bu bölümde en temelde İbn Tufeyl'in Hay karakterinin, yalnız bir insan olarak adada geçirdiği zaman dilimi ve bu süreçte yaşadığı dönüşüm psikolojik, sosyolojik, dinî-tasavvufî ve felsefi bir çerçevede değerlendirilmektedir. Bu doğrultuda Hay'ın yalnızlığının onun ilahi bilgelik ve Tanrı'ya ulaşma yolculuğundaki rolü, söz konusu tüm boyutları ile birlikte incelenmektedir. Sonuç bölümünde ise tezdeki bulgular özetlenmekte ve yalnızlığın İbn Tufeyl felsefesindeki yerinin farklı disiplinler bağlamındaki boyutları değerlendirilmektedir.This thesis examines the phenomenon of loneliness in Ibn Tufayl's Hayy ibn Yaqzan from an interdisciplinary perspective. While analyzing the allegorical and symbolic dimensions of the work, the thesis aims to reveal how loneliness is interpreted from various sociological, psychological, religious, and philosophical perspectives. In the first chapter, the concept of loneliness is defined in detail, and its reflections across different disciplines are explored. This section addresses topics such as the individual's experience of loneliness from a psychological perspective, the relationship between the lone individual and society from a sociological standpoint, the spiritual and metaphysical dimensions of loneliness from a religious perspective, and the epistemological, ontological, and ethical aspects of loneliness from a philosophical viewpoint. In the second chapter, the significance of the Absal and Salaman narrative in connection with Ibn Tufayl's Hayy ibn Yaqzan is emphasized, and the influence of Ibn Sina's (Avicenna) work of the same name is examined. Fundamentally, this chapter evaluates the transformation that Hayy undergoes during his time alone on the island within psychological, sociological, religious-mystical, and philosophical frameworks. In this regard, the role of Hayy's loneliness in his journey toward divine wisdom and union with God is analyzed in all its dimensions. Finally, the conclusion summarizes the findings of the thesis and evaluates the dimensions of loneliness in Ibn Tufayl's philosophy within the context of different disciplines.