Beşiktaş’ın 19. Yüzyıldaki Kentsel Dönüşümüne Bir Bakış

Abstract

The nineteenth century is an important period for the modernization of the Ottoman Empire. Undoubtedly, concrete evidence of westernization started to appear first in the capital of the state, Istanbul. Besiktas has an important place in the context of modern urbanism practices with beyoglu. The fact that Besiktas was a royal administrative center in this century makes it different from other districts. Undoubtedly, what happened before the nineteenth century was instrumental in preparing the environment in this period. Likewise, what happened in this century gave the direction to the Besiktas’s of the republican period. For this reason, the article also addresses the historical developments before the republican period and nineteenth-century before Besiktas's understanding of the transformation in the nineteenth century. Urbanization and social transformation started in Besiktas with the transfer of the royal administration society and ruling, civil servant class to the district. The aim of the study is to examine the transformations that occurred in Beşiktaş district at this period by the cause-effect relationship. The changes in the general landscape of Istanbul and Beşiktaş have experienced rapid transformations with the court case. In this century, a cyclical process that affects urban transformations, architecture, and therefore social structure and economic situation can be defined. In other words, the economic power and social life of the rich people who came to Beşiktaş with the palace were reflected in architecture, urban and social fabric.

Ondokuzuncu yüzyıl, Osmanlı Devleti’nin modernizasyonu için önemli bir dönemdir. Şüphesiz batılılaşmanın somut delilleri, ilk olarak devletin başkenti İstanbul’da görülmeye başlamıştır. Bu yüzyılda modern şehircilik uygulamaları bağlamında Beyoğlu ile beraber Beşiktaş ilçesi önemli bir yer tutar. Ondokuzuncu yüzyılda Beşiktaş’ın bir yönetim merkezi olması onu öteki semtlerden farklı kılar. Şüphesiz ondokuzuncu yüzyıl öncesindeki yaşananlar bu dönemdeki ortamın hazırlanmasına vesile olmuştur. Aynı şekilde bu asırda yaşananlar, cumhuriyet dönemi Beşiktaşına da yön vermiştir. Bu sebeple makale; Beşiktaş’ın ondokuzuncu yüzyıldaki dönüşüm anlayışından önce Cumhuriyet ve ondokuzuncu yüzyıl öncesi tarihi gelişimlere de değinmektedir. Saray idaresinin ve dolayısıyla yönetici, memur sınıfının semte taşınması ile Beşiktaş’ta şehircilik ve sosyal açıdan bir dönüşüm başlamıştır. Çalışmanın amacı, bu dönemde Beşiktaş semtinde meydana gelen dönüşümleri neden sonuç çerçevesinden incelemektir. İstanbul’un genel çehresinde görülen değişim ve dönüşümler saray olgusu ile Beşiktaş’ta hızlı yaşanmıştır. Bu yüzyılda kentsel dönüşümleri, mimariyi dolayısıyla sosyal yapıyı ve ekonomik durumu etkileyen bir döngüsel bir süreç tanımlanabilir. Başka bir ifadeyle Beşiktaş’a sarayla birlikte gelen zengin halkın ekonomik gücü ve sosyal yaşantısı mimariye, kentsel ve sosyal dokuya yansımıştır.