Zâhid Bin Muhammed'in Kitâb-ı Şem'î ve Sürûrî 'Alâ Dîvân-ı Hâfız adlı eseri (150a-175b inceleme-metin)

Abstract

Fars edebiyatının meşhur şairi Hâfız-ı Şirâzî'nin Dîvân'ı Osmanlı devrinde yoğun bir ilgi görmüş ve Türk edebiyatını da oldukça fazla etkilemiştir. Bu ilginin neticesinde Hâfız Dîvânı'na pek çok şerh yazılmıştır. Bu şerhlerin başında Sürûrî, Şem'î, Sûdî ve Konevî gibi şarihlerin yazdığı şerhler gelmektedir. Zâhid bin Muhammed ise Şem'î ve Sürûrî'nin yapmış olduğu şerhleri bir araya getiren bir mürettiptir. Çalışmamızda Zâhid bin Muhammed tarafından tertip edilen metnin 150a-175b varakları arası transkribe edilerek incelemesi yapılmıştır. Eserin bilinen tek nüshası Süleymaniye Kütüphanesi Nuruosmaniye 3962 numarada kayıtlı bulunmaktadır. Bu çalışmanın esas amacı Sürûrî ve Şem'î tarafından yazılmış şerhlerin Zâhid bin Muhammed tarafından bir araya getirilen metni neşr etmek ve incelemektir. İncelemede Zâhid bin Muhammed'in tertip ettiği metin ile Sürûrî ve Şem'î şerhlerinin karşılaştırılması yapılmış, metindeki referans olarak kullanılan âyet, hadîs, kelâm-ı kibâr, Türkçe, Farsça ve Arapça şevâhid beyitleri tespit edilmiştir. Eser üzerindeki inceleme metnin bütününü değil, neşri yapılan kısmı kapsamaktadır.

The famous poet of Persian literature, Hafız-ı Şirazi's Diwan shows a great interest in the Ottoman period and affect Turkish literature quite a lot. As a result of this interaction, many commentaries were written to Hafız's Diwan. Remarkable commentaries were written by poets such as Şem?i, Süruri, Sudi and Konevi. On the other hand, Zahid bin Muhammed is the compositor of commentaries made by Şem?i and Süruri. In this thesis, the commentaries of Şem?i and Süruri's on Hafız-ı Şiraz's Diwan's text was analyzed in transcriptional form between 150a-175b. The only known copy of this text is registered at Suleymaniye Library Nuruosmaniye 3962. The main purpose of this study is publish and analyze the text of the annotations written by Sürûrî and Şem'î brought together by Zâhid bin Muhammed. In the examination, the text prepared by Zâhid bin Muhammed was compared with the annotations of Sürûrî and Şem'î's, verses, hadiths, kalam-ı kibâr, Turkish, Persian and Arabic şevahid couplets used as reference in the text were determined. The review on the work does not cover the entire text, but the part that is published.