NURİ BİLGE CEYLAN SİNEMASININ ANLATISAL DÖNÜŞÜMÜ: FOTOGRAFİK ANLATIMDAN, ÖYKÜSEL ANLATIMA

Abstract

Nuri Bilge Ceylan yarattığı film dili ile fotografik anlatıya ve gerçekçi sinema diline yakın bir duruş sergilemektedir. Özellikle ilk filmleri bu anlamda doğa-insan ilişkisini kuran, durağan bir anlatı diline sahiptir. Ancak belirleyici olan bu dil, İklimler ve Uzak filmlerini takiben değişmiş, bu filmlerden sonra yönetmen hikâyesini daha çok kent, taşra ikilemine ve bireyin iç dünyasının çıkmazlarına çevirmiştir. Bu anlamda giderek artan bir eğilimle Ceylan, Üç Maymun, Bir Zamanlar Anadolu'da ve Kış Uykusu filmlerinde, fotografik anlatı yoluyla kurulan dünyadan, öyküsel-metinsel anlatının ağırlıkta olduğu bir sinematografik dünyaya geçiş yapmıştır. Ceylan'ın bu tercihleri doğrultusunda, görüntünün gücünün ön planda olduğu bir anlatıdan, diyaloğun daha belirleyici olduğu, karakter üzerinde daha derinlikli bir yapının kurulduğu, görsel dilin ötesinde, metinsel bir dilin tercih edildiğinden bahsedilebilir. Bu durum Nuri Bilge Ceylan sinemasının gerçekçilik tercihini etkilemese de, giderek artan bir eğilimle birlikte Kış Uykusu filmine gelindiğinde, Ceylan'ın hikâyesini, göstermek yerine anlatmayı daha çok tercih etmiş olduğu söylenebilir. Sinema dilindeki bu değişimi takiben Ceylan öyküsel/metinsel anlatıyı daha çok kullanmaya başlamış ve edebiyattan aldığı desteği arttırmıştırThe cinematic language created by Nuri Bilge Ceylan is akin to photographic narration and realist cinema. Especially in his earlier films, the connection between nature and man is established by using a placid, slow-paced language. However, this style evolves with his films Climates (İklimler) and Distant (Uzak), where the director starts to focus on the city, rural life and the dilemmas within individual inner worlds. In his films Three Monkeys (Üç Maymun), Once Upon A Time In Anatolia (Bir Zamanlar Anadolu'da) and Winter Sleep (Kış Uykusu) the worlds created by Ceylan undergo a gradual transition in narrative form; from photographic expression to a cinematographic one created dominantly by textual-narration. In line with Ceylan's shift of narrative preference, his stories become less dependent on raw visual power, dialogue becomes more prominent and deeper character development takes place. It could be said that, beyond using visual language, an inclination towards textual narration has ensued. Although this change of narrative preference does not effect the general realistic tone of his films, it gradually increases to the point that by Winter Sleep (Kış Uykusu), Ceylan prefers to tell his story instead of showing it. Together with this change in narrative form, Ceylan has started to increasingly use textual narration and to rely more heavily on literature