Van-Yoncatepe Urartu Mezarlarında Ortaya Çıkarılan Kafatası ve Çene Kemiklerinin Antropolojik Açıdan Değerlendirilmesi

Abstract

Arkeolojik kazı alanlarından ortaya çıkarılan insan kemikleri o döneme ait bireylerin fizik, sağlık ve genetik yapıları hakkında bilgi vermektedir. Kemikler üzerinde yapılan detaylı incelemeler, yaşanan dönem ve dönemin insanlarının yaşayışları açısından analitik sonuçların ortaya çıkmasına imkan vermektedir. Çalışmanın amacı, Van-Yoncatepe kazısından 1998-1999 yıllarında ortaya çıkarılan 6 oda mezardaki kafatası (N=19 adet) ve çene kemiklerinin (Mandibula N=77 adet, Maxilla N=42 adet) incelenmesine bağlı olarak o devirde yaşayan insanların yüz özelliklerini, cinsiyet, ölüm yaşı ve beslenme alışkanlıklarını tahmin etmektir. Mezardaki kafatasları morfolojik olarak değerlendirildiğinde 11 adet erkek, 6 adet kadın birey, dolikosefal kafa yapısına, dar buruna, orta genişlikte alın yapısına, dar ve orta genişlikte göz çukurlarına sahip oldukları tahmin edilmiştir. Alt ve üst çene morfolojik olarak değerlendirildiğinde 30 adet erkek birey, 8 adet kadın birey tahmin edilmiştir. Dişlerin aşınma durumları, toplumun omnivor beslenme diyetine uygun şekilde yaşamlarını sürdürdüğünü göstermiştir. Sonuç olarak, Yoncatepe’de Urartu Dönemine tarihlenen iskelet kalıntıları, Van ve çevresindeki aynı veya yakın dönemlerle karşılaştırıldığında bir uyum olduğu gözlenmiştir.