YÜKSEKÖĞRETİMDE BİR FİNANSMAN POLİTİKASI

Abstract

Kıt kaynaklar söz konusu olduğunda, eğitim yatırımları ile diğer yatırımlar arasındaki dengenin belirlenmesi, yükseköğretim hizmetinin pahalı ve talebinin yüksek olması kaynakların son derece dikkatli kullanılmasını zorunlu hale getirmektedir. Özellikle kamu kaynaklarından yükseköğretimin finanse edilip edilmeyeceği, devletin sübvansiyon sağlayıp sağlamayacağı ve finansman yükünün toplum ile hizmetten doğrudan yararlananlar arasında nasıl paylaşılacağı gibi soruların cevaplandırılması önem taşımaktadır. Bu sorular, kamusal finansman politikası yerine öğrenim ücreti ve kredi/burs uygulamaları yoluyla maliyet paylaşımını sağlayacak bir finansman politikası ile cevaplandırılabilir. Böyle bir finansman politikası yoluyla hem iktisadi etkinlik sağlanabilecek, hem de alt gelir grubuna ait öğrencilerin bir yükseköğretim kurumunda eğitim görebilmeleri garanti altına alınabilecektir. Bu araştırmanın amacı, yükseköğretim seviyesindeki kamu harcamalarının bütçeye olan ağır maliyetini hafifletme yöntemlerinden olan öğrenim ücreti ve kredi/burs sistemi hakkında teknik bir çerçeve sunmaktır. Bazı OECD ülkelerinde ve Türkiye’de yükseköğretim harcamaları (en yüksek GSYH’ye oranı, kamu: %1,4, özel: %0,4), yükseköğretimde kayıtlı öğrenci sayıları (en yüksek, kamu: %100, özel: %80), öğrenim ücretleri (en yüksek, kamu: 11.866 $, özel: 29.478 $), öğrencilerin kredi/burs imkânları (en yüksek, kamu bursu alanlar: %58, almayanlar: %92) ve borçlanma sistemleri (çoğunlukla gelir şartına bağlı ödeme) verilerle analiz edilmiştir. Bu analizin sonucunda, yükseköğretimin özel finansmana müsait olduğu, maliyetlerin karşılanmasının kamu kaynaklarından ailelere kaydırılması gerektiği, birinci derecede yararlanan öğrencilerin aile gelirine veya ileride elde edeceği gelire göre harcamalara katılmasını sağlayacak bir finansman politikası olarak öğrenim ücretleri ile kredi/burs sistemlerinin uygulanabileceği belirtilmiştir.

The fact that high investment service is expensive and the demand is high requires the resources to be used extensivevely. It si especially important to answer questions such as whether higher education from public sources will be financed whether the state will provide subsidies, and how the burden of financing will be shared between the community and those who benefit directly from the service. These questions can be answered with a financing policy that will enable cost sharing through tuition fees and credit / scholarship applications instead of public financing policy. Such a financing policy will be able to provide both economic efficiency and guarantee that students belonging to the lower income group can study in a higher education institution. The aim of this study is to provide a technical framework on the tuition fee and credit/scholarship system, which is one of the methods of reducing the heavy cost of public expenditures at higher education level to the budget. Some OECD countries and in Turkey, higher education spending (the highest ratio to GDP, public: 1.4%, private: 0.4%), higher education, number of students enrolled (the highest public: 100%, special: 80%), tuition fees (highest, public: $ 11.866, private: $ 29.478), students' loan/scholarship opportunities (highest, public scholarship recipients: 58%, non-recipients: 92%) and borrowing systems (most incomebased payment) has been analyzed. As a result of this analysis, it was stated that higher education is eligible for private financing, that the costs should be shifted from public sources to families, education fees and loan/scholarship methods can be applied to enable students who benefit from the first degree to participate in expenses according to family income or future income.