İngiliz Mandası Döneminde Filistin'de Sivil Direniş: Boykot Hareketleri

Abstract

Osmanlı yönetimi Filistin'de dört yüz yıl devam etmiş ve İngilizlerin 1917 yılında Filistin'i işgaliyle son bulmuştur. İngiliz işgal yönetimi ise Filistin'de 1917'den 1948 yılına kadar sürmüştür. İngiliz işgal yönetiminde Balfour Deklarasyonu ile açıkladıkları ve manda yönetimi ile üzerine aldıkları Yahudilere ulusal yurt kurma planını uygulamaya çalışmıştır. Siyonizm'in ve İngilizlerin bu planı uygulamak için yaptıkları politik ve ekonomik manevralar Filistinliler tarafından direnişle karşılanmıştır. Bu direnişin sivil yönünde pek çok yöntem uygulanmasına rağmen en çok öne çıkan boykot hareketleri olmuştur. Boykot hareketleri siyasi ve ekonomik yönler olmak üzere farklı alanlarda yürütülmüştür. İngilizlerin boykotların siyasi olarak hedefinde yer almasında öne çıkan iki husus bulunmaktadır. Birincisi İngilizlerin Siyonizm'e açıktan desteğini gösterdiği Balfour Deklarasyonu'dur. Filistin'de direnişin her zaman aktif halde tutulmasını sağlayan etmenlerden biri bu Deklarasyon olmuştur. İkinci öne çıkan husus ise Yahudi ulusal yurdunun kurulmasında en önemli etmen olan Yahudi göçünün devam ettirilmesi olmuştur. Boykotların ekonomik yönü ağırlıklı olarak Siyonist örgütü hedef alarak kurulmak istenen Yahudi devletinin ekonomik temellerinin yıkılmasına çalışılmıştır. Bu tezde Manda Dönemi'nde ortaya çıkan boykot hareketlerinin Filistin'in ekonomik ve politik yaşamı üzerindeki etkisini değerlendirilmiştir. Filistin tarihinde İngiliz Mandası Dönemi üzerinde durularak bu dönemde gerçekleşen boykot hareketleri analiz edilmiştir. Boykotlar manda döneminde önemli bir caydırıcı güç olarak görülmüştür. Bu yüzden en çok başvurulan sivil direniş yöntemlerinden biri olmuştur. Sıklıkla başvurulan bir yöntem olması Filistin siyasetine yön verilmesinde de etkili olmasını sağlamıştır. Tezde bu etkinin hangi alanlarda nasıl gerçekleştirildiğine bakılarak Filistin direnişinde halen devam ettirilen bir yöntem olarak boykot hareketlerinin ilk uygulama pratikleri incelenmiştir. Gazeteler, Arşiv belgeleri ile birlikte birincil ve ikincil kaynaklar taranarak Filistin direnişinin boykotlar bağlamında nasıl bir evrim geçirdiği ortaya çıkarılmıştır. Boykotlar hem Filistin'de hem de bölgesel olarak çalışmalar yürütülmesi dolayısıyla dönemi ve coğrafyayı etkileyen önemli bir direniş yöntemi olduğu görülmektedir.Ottoman rule in Palestine lasted for four hundred years and ended with the British occupation of Palestine in 1917. British occupation rule in Palestine lasted from 1917 until 1948. The British occupation administration tried to implement the plan to establish a national homeland for the Jews, which they announced with the Balfour Declaration and took upon themselves with the mandate administration. The political and economic maneuvers of Zionism and the British to implement this plan were met with resistance by the Palestinians. Although many methods were used in the civilian aspect of this resistance, the most prominent one was the boycott movements. Boycott movements were carried out in different fields, including political and economic aspects. There are two issues that stand out in the political targeting of the British boycotts. The first is the Balfour Declaration, in which the British openly showed their support for Zionism. This Declaration was one of the factors that kept the resistance in Palestine active at all times. The second prominent issue was the continuation of Jewish immigration, which was the most important factor in the establishment of the Jewish national home. The economic aspect of the boycotts mainly targeted the Zionist organization and tried to destroy the economic foundations of the Jewish state to be established. This thesis evaluates the impact of the boycott movements that emerged during the Mandate Period on the economic and political life of Palestine. By focusing on the British Mandate Period in the history of Palestine, the boycott movements that took place during this period were analyzed. Boycotts were perceived as a significant deterrent during the mandate period, thus becoming one of the most frequently employed methods of civil resistance. Its frequent usage also contributed to shaping Palestinian politics. The thesis examines the initial practical implementations of boycott movements as a method still ongoing in Palestinian resistance by exploring how this effectiveness was achieved in different domains. By examining newspapers, archival documents, and primary and secondary sources, the thesis reveals the evolution of Palestinian resistance in the context of boycotts. It is evident that boycotts are an important resistance method that has influenced both Palestine and the region due to the conducted studies both locally and regionally.