Tıbbi Hizmetler ve Teknikler Bölümü Koleksiyonu

Permanent URI for this collectionhttps://hdl.handle.net/20.500.12514/159

Browse

Now showing 1 - 12 of 12

Citation - Scopus: 4
The antioxidant and antimicrobial capacities of phenolic profiles of some Salvia L. Seeds grown in Turkey
(International Journal of Secondary Metabolite, 2021) Emre, Mustafa Yunus; Emre, Mustafa Yunus; Emre, İrfan; Kursat, Murat; Kirbag, Sevda; Erecevit, Pınar; Yılmaz, Ökkeş; Civelek, Şemsettin; 09.01. Department of Nursing / Hemşirelik Bölümü; 9. Faculty of Health Sciences / Sağlık Bilimleri Fakültesi; 01. Mardin Artuklu University / Mardin Artuklu Üniversitesi
The aim of current study is to show phenolics, antioxidant capacities and antimicrobial activities of seeds of five Salvia L. (S. frigida Boiss., S. candidissima subsp. candidissima Vahl., S. virgata Jacq., S. verticillata L. var. verticillata and S. russellii Benth.) taxa grown in Turkey. The flavonoid and phenolic acid contents were measured by using HPLC whilst the antioxidant capacities were determined by using different methods. In addition, agar well diffusion method was used to determine the antimicrobial activities of Salvia species in this study. It was found that S. frigida, S. verticillata var. verticillata and S. russellii have the highest catechin contents and S. frigida and S. verticillata var. verticillata have high rosmarinic acid while S. frigida, S. candidissima subsp. candidissima and S. verticillata var. verticillata have high vanilic acid. Also, it was determined that S. frigida and S. verticillata var. verticillata have high DPPH radical scavenging activities in 150 and 250 µL while S. frigida and S. verticillata var. verticillata have highest ABTS radical scavenging activity in all concentrations apart from 25 µL for S. frigida. Furthermore, S. frigida and S. verticillata var. verticillata have high total phenolic contents. On the other hand, Salvia species have similar lipid peroxidation inhibitions. However, the metal chelating activities of Salvia species are different. And also, it was demonstrated that Salvia taxa have antimicrobial activity.
The biochemical contents and antioxidant activities of four tanacetum L. taxa
(Progress in Nutrition, 2021) Emre, İrfan; Emre, Mustafa Yunus; Kürşat, Murat; Emre, Mustafa Yunus; Okkes, Yilmaz; 09.01. Department of Nursing / Hemşirelik Bölümü; 9. Faculty of Health Sciences / Sağlık Bilimleri Fakültesi; 01. Mardin Artuklu University / Mardin Artuklu Üniversitesi
The goal of the present study is to determine some of the biochemical compositions and antioxidant capacities of plant extracts in two endemic taxa for Turkey including T. cadmeum (Boiss.) Heywood subsp. orientale Grierson and T. nitens (Boiss. & Noë) Grierson together with T. polycephalum (L.) Sch.Bip subsp. argyrophyllum (K. Koch) Podlech, and T. parthenium (L.) Sch.Bip. The fatty acids were determined by using gas chromatography, while phenolics, lipid soluble vitamins and sterols were determined by using HPLC and radical scavenging activities, total phenolics, and FRAP were determined spectrophotometrically. It was found that Tanacetum taxa have palmitic acid (C16:0), and stearic acid (C18:0) as major saturated fatty acids and linoleic acid (C18:2 n6), α-linolenic acid (C18:3 n3) and oleic acid (C18:1 n9) as principal unsaturated fatty acids. It was found that Tanacetum taxa had more total unsaturated fatty acid contents (60.24±0.3%- 70.54±0.29%) than saturated fatty acids and it was found that T. parthenium had the highest total essential fatty acid composition (58.65%±0.59%). It was also reported that the omega6/omega3 ratio of T. cadmium subsp. orientale (8.22) differed from other taxa in this study. Also, the present study showed that Tanacetum had the lowest amount of lipid soluble vitamins. On the other hand, catechin was found to be the main polyphenolic compound in this study and it was determined that T. parthenium had the highest catechin (4479.1±5.71 µg/mg) and total phenolic contents (324.91±2.01 µgGAE/mg) in this study. Rutin was only determined in two endemic taxa T. cadmeum subsp. orientale (23±0.91 µg/mg), and T. nitens (5.7±0.27 µg/mg). Also, the naringenin, vanillic acid and caffeic acid amounts of the endemic T. cadmeum subsp. orientale and T. nitens were higher than other taxa in the study. In addition, it was determined that Tanacetum taxa had a high stigmasterol content. However, T. parthenium had a higher ergosterol content (271±2.36 µg/mg). It was also found that T. parthenium has highest D2, α-tocopherol, retinol acetate, ergosterol, and stigmasterol contents among the studied taxa. In addition, the study showed that Tanacetum taxa have strong DPPH and ABTS radical scavenging activities. It was concluded that Tanacetum taxa have potent antioxidant capacity.
Covid-19 Pandemi Sürecinde Üniversite Öğrencilerinin Depresyon ve Stres Düzeylerinin Belirlenmesi
(Dergipark, 2021) Dilmen Bayar, Behiye; Dilmen Bayar, Behiye; Yaşar Can, Sevinç; Yaşar Can, Sevinç; Erten, Murat; Erten, Murat; Ekmen, Mahmut; Ekmen, Mahmut; 09.01. Department of Nursing / Hemşirelik Bölümü; 21.02. Department of Medical Services and Techniques / Tıbbi Hizmetler ve Teknikleri Bölümü; 21.01. Department of Health and Nursing Services / Sağlık ve Bakım Hizmetleri Bölümü; 9. Faculty of Health Sciences / Sağlık Bilimleri Fakültesi; 21. Vocational School of Health Services / Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu; 01. Mardin Artuklu University / Mardin Artuklu Üniversitesi
Bu çalışma covid-19 pandemi sürecinde üniversite öğrencilerinin depresyon ve stres düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmıştır. İlişkisel tanımlayıcı olan bu çalışma 565 üniversite öğrencisi ile Ağustos-Aralık 2020 tarihleri arasında çevrimiçi anket yöntemi kullanılarak yapıldı. Verilerin toplanmasında Tanımlayıcı Özellikler Formu, Algılanan Stres Ölçeği ve Beck Depresyon Ölçeği kullanıldı. Öğrencilerin % 62.1’i 21 yaş ve üstü, % 68.7’si kadın olduğu, stres düzeyinin orta değerin üstünde, depresyon düzeyinin ise orta düzeye yakın olduğu belirlendi. Ayrıca stres ölçeği toplam puanı ile depresyon ölçeği toplam puanı arasında pozitif yönlü bir ilişki olduğu belirlendi. (p<.05) Covıd-19 pandemi sürecinin üniversite öğrencilerini ruhsal anlamda etkilediği belirlendi. Bu süreçte, öğrencilerin ruhsal sağlığının korunabilmesi için gerekli desteğin sağlanması önem arz etmektedir.
DETERMINING LEVELS OF FEAR OF COVID-19 IN 112 HEALTHCARE PROFESSIONALS
(Dergipark, 2021) Yaşar Can, Sevinç; Yaşar Can, Sevinç; Dilmen Bayar, Behiye; Dilmen Bayar, Behiye; 21.02. Department of Medical Services and Techniques / Tıbbi Hizmetler ve Teknikleri Bölümü; 09.01. Department of Nursing / Hemşirelik Bölümü; 9. Faculty of Health Sciences / Sağlık Bilimleri Fakültesi; 21. Vocational School of Health Services / Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu; 01. Mardin Artuklu University / Mardin Artuklu Üniversitesi
Objective: The purpose of the study is to assess the levels of fear of Covid-19 in 112 healthcare professionals. Material-Method: This descriptive study was conducted with 171 healthcare professionals working at 112 Emergency Healthcare Services in Mardin, Turkey. A descriptive characteristics form and the Covid- 19 fear scale were used to collect data. Results: Most of the participants stated that protective equipment was sufficient, they had received preventive trainings on Covid-19, some of their colleagues were infected with Covid-19, and they were still as concerned about Covid-19 as they were when it first broke out. The fear of Covid-19 mean scores of the professionals were 18.53±6.43 (moderate level). Conclusion: In the research, it was determined that the fear levels of 112 healthcare workers were affected during the Covid-19 pandemic process. In this process, in order to protect and improve the mental health of healthcare professionals, psychotherapy, methods of coping with stress and anxiety, etc., can be supported by providing online training and sessions.
Citation - WoS: 22
Citation - Scopus: 25
Economic fast synthesis of olive leaf extract and silver nanoparticles and biomedical applications
(Taylor & Francis Online, 2021) Atalar, Mehmet Nuri; Keskin, Cumali; Baran, Ayşe; Aktepe, Necmettin; Baran, Mehmet Fırat; Baran, Ayşe; Keskin, Cumali; Baran, Mehmet Fırat; Aktepe, Necmettin; Yavuz, Ömer; İrtegun Kandemir, Sevgi; 21.02. Department of Medical Services and Techniques / Tıbbi Hizmetler ve Teknikleri Bölümü; 09.01. Department of Nursing / Hemşirelik Bölümü; 9. Faculty of Health Sciences / Sağlık Bilimleri Fakültesi; 21. Vocational School of Health Services / Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu; 01. Mardin Artuklu University / Mardin Artuklu Üniversitesi
In this study, silver nanoparticles (AgNPs) were synthesized economically and simply using an environmentally friendly method with the extract obtained from agricultural waste olive leaves. AgNPs synthesized according to the analysis data were determined to have maximum absorbance at 433.5 nm wavelength, spherical appearance, 7.2 nm crystal nano size and -19.9 mV zeta potential. It was determined by the microdilution method with Minimum Inhibition Concentration (MIC) that AgNPs exert a suppressive effect on the growth of pathogen gram-negative, positive bacteria and yeast at very low concentrations. The cytotoxic effects of the particles were investigated on healthy cell lines (HDF) and cancerous cell lines (U118, CaCo-2, Skov-3). AgNPs showed up to 70% suppression in cancer cell lines.
Citation - WoS: 3
Citation - Scopus: 2
The effect of mindfulness on medication adherence in individuals diagnosed with Schizophrenia: A cross-sectional study
(PubMed, 2022) Yıldırım Üşenmez, Tülay; Yaşar Can, Sevinç; Gültekin, Abdurrezzak; Dilmen Bayar, Behiye; Erkan, Fatma Melike; Dilmen Bayar, Behiye; Yaşar Can, Sevinç; Şanlı, Mehmet Emin; 21.02. Department of Medical Services and Techniques / Tıbbi Hizmetler ve Teknikleri Bölümü; 09.01. Department of Nursing / Hemşirelik Bölümü; 9. Faculty of Health Sciences / Sağlık Bilimleri Fakültesi; 21. Vocational School of Health Services / Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu; 01. Mardin Artuklu University / Mardin Artuklu Üniversitesi
Objective: The aim of this study is to determine the effect of mindfulness on medication adherence in individuals diagnosed with schizophrenia. Materials and methods: This cross-sectional study was conducted with 147 individuals diagnosed with schizophrenia. The data were collected using the Descriptive Characteristics Form, Morisky Medication Adherence Scale, and Mindful Attention Awareness Scale. Results: A strong positive correlation was determined between the mindfulness level and medication adherence of the individuals diagnosed with schizophrenia. Furthermore, mindfulness of the individuals diagnosed with schizophrenia was statistically significant in explaining medication adherence (p < 0.05) and mindfulness predicted medication adherence by 64%. Conclusion: It was observed that the individuals' mindfulness level was low and half of the participants had low medication adherence. Moreover, as their mindfulness level increased, so did their medication adherence.
Citation - WoS: 17
Citation - Scopus: 14
In-Vitro Antioxidant, Cytotoxic, Cholinesterase Inhibitory Activities and Anti-Genotoxic Effects of Hypericum Retusum Aucher Flowers, Fruits and Seeds Methanol Extracts in Human Mononuclear Leukocytes
(Iranian Journal of Pharmaceutical Research, 2017) Keskin, C.; Keskin, Cumali; Aktepe, N.; Aktepe, Necmettin; Yükselten, Y.; Asuman,; Boğa, M.; 21.02. Department of Medical Services and Techniques / Tıbbi Hizmetler ve Teknikleri Bölümü; 09.01. Department of Nursing / Hemşirelik Bölümü; 9. Faculty of Health Sciences / Sağlık Bilimleri Fakültesi; 21. Vocational School of Health Services / Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu; 01. Mardin Artuklu University / Mardin Artuklu Üniversitesi
The present study investigates the antioxidant, anticancer, anticholinesterase, anti-genotoxic activities and phenolic contents of flower, fruit and seed methanol extracts of Hypericum retusum AUCHER. The amounts of protocatechuic acid, catechin, caffeic acid and syringic acid in methanol extracts were determined by HPLC. Total phenolic content of H. retusum seed extract was found more than fruit and flower extracts. The DPPH free radical scavenging activity of flower and seed methanol extracts showed close activity versus BHT as control. Among three extracts of H. retusum only flower methanol extract was exhibited considerable cytotoxic activities against to HeLa and NRK-52E cell lines. Moreover, seed methanol extract showed both acetyl and butyrl-cholinesterase inhibitory activity. The highest anti-genotoxic effects were seen 25 and 50 μg/mL concentrations. In this study, the extracts showed a strong antioxidant and anti-genotoxic effect. The seed extract was more efficient- than extracts of fruit and flowers. Our results suggest that the antioxidant and anti-genotoxic effects of extracts depend on their phenolic contents. Further studies should evaluate the in-vitro and in-vivo the benefits of H. retusum seed methanol extracts. © 2017 by School of Pharmacy.
Mardin İl Merkezinde Toplu Taşıma Aracı Kullanan Şoförlerin İlk Yardım Bilgi Düzeylerinin Araştırılması
(DergiPark, 2020) Dilmen Bayar, Behiye; Dilmen Bayar, Behiye; Yaşar Can, Sevinç; Yaşar Can, Sevinç; 09.01. Department of Nursing / Hemşirelik Bölümü; 21.02. Department of Medical Services and Techniques / Tıbbi Hizmetler ve Teknikleri Bölümü; 9. Faculty of Health Sciences / Sağlık Bilimleri Fakültesi; 21. Vocational School of Health Services / Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu; 01. Mardin Artuklu University / Mardin Artuklu Üniversitesi
Bu araştırmanın amacı, Mardin il merkezinde toplu taşıma aracını kullanan şoförlerin ilk yardım bilgi düzeylerinin araştırılmasıdır. Tanımlayıcı olarak yapılan araştırmanın örneklemini 100 şoför oluşturmaktadır. İşleri gereği vardiyalı sistemde çalışmaları ve sürekli yerlerinin değişken olmasından dolayı tüm şoförlere ulaşılamamıştır. Verilerin toplanmasında Demografik veriler ve İlk Yardım sorularından oluşan anket formu kullanılmıştır. Verilerin analizi SPSS 22.0 programı kullanılarak yapılmıştır. Araştırmaya katılanların % 44’ü ilk yardım eğitimi aldığını, % 56’sı ise eğitim almadığını belirtmiştir. Acil tıbbi bir durumda aranacak telefon numarası sorusuna eğitim alanların % 100’ü ve eğitim almayanların ise % 98.2’si doğru cevap vermiştir. Eğitim alanların en fazla doğru cevap verdiği diğer soru ise elektrik çarpması sırasında ilk olarak yapılacak müdahaleyi, en fazla yanlış cevap verdikleri soru kalbi duran bir kişiye dakikada en az kaç kez kalp masajı yapılmalıdır sorusu olmuştur. Eğitim almayanların en fazla doğru cevapladığı diğer soru ise elektrik çarpması sırasında ilk olarak yapılacak uygulama sorusu olmuştur. Eğitim almayanların en fazla yanlış cevapladığı soru burun kanaması olan kişiye yapılacak uygulama sorusu olmuştur. Sorulara verilen cevaplara baktığımızda ilk yardım bilgi düzeyinin eğitim alan ve eğitim almayanlarda yetersiz olduğu belirlenmiştir. Bu eksikliklerin gerekli ilk yardım eğitimlerinin düzenlenerek giderilmesi gerektiği önerilmektedir.
Removal of Heavy Metals in Water by Biosorption Method Using Three Different Bacillus sp-derived Biosorbents
(Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, 2022) Baran, Mehmet Fırat; Keskin, Cumali; Düz, Zahir; Aktepe, Necmettin; Baran, Ayşe; Baran, Mehmet Fırat; Keskin, Cumali; Baran, Ayşe; Aktepe, Necmettin; 21.02. Department of Medical Services and Techniques / Tıbbi Hizmetler ve Teknikleri Bölümü; 09.01. Department of Nursing / Hemşirelik Bölümü; 9. Faculty of Health Sciences / Sağlık Bilimleri Fakültesi; 21. Vocational School of Health Services / Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu; 01. Mardin Artuklu University / Mardin Artuklu Üniversitesi
Water is an important part of the ecosystem for life. With industrialization, pollution in water resources has reached a worrying level. Water pollution due to heavy metals and their increasing concentrations have caused researchers to increase their interest in the subject due to the damage they cause to water ecosystems. It requires serious cost and time to eliminate the pollution caused by heavy metals in water. In recent, years, the use of biosorption method using bacteria to remove heavy metals in water has become widespread. The main reason why this method is preferred is that gram-positive bacteria have a thick peptidoglycan layer on the cell wall and increases the adsorption capacity. In this study. in drinking, waste, river water and artificially prepared samples, batch method of heavy metal biosorption and biosorption competition in multiple prepared heavy metal solutions were investigated. For these processes. Bacillus licheniformth sp. Bacillus subtilis sp. and Bacillus subtilis (ATCC 6051) strains were used as a biosorbent. Biosorbtion of Cd (II), Cu (H), Pb (II), Fe(II), Ni (II) and Zn (II) metals from waters with these biosorbents at different pHs at. 25 degrees C with 0.25 mg LI It was investigated. Surface morphological structures of biosorbents were evaluated using SEM images and element compositions were evaluated using EDAX profile. Element content was determined using ICP-OES. It was found that heavy metal ions were removed up to 98% with maximum biosorption at pH 6.0.
Son Sınıf İlk ve Acil Yardım Programı Öğrencilerinin Eğitim Düzeyleri ve Yeterlilik Algı Durumlarının Belirlenmesi
(DergiPark, 2020) Yaşar Can, Sevinç; Yaşar Can, Sevinç; Dilmen Bayar, Behiye; Dilmen Bayar, Behiye; 21.02. Department of Medical Services and Techniques / Tıbbi Hizmetler ve Teknikleri Bölümü; 09.01. Department of Nursing / Hemşirelik Bölümü; 9. Faculty of Health Sciences / Sağlık Bilimleri Fakültesi; 21. Vocational School of Health Services / Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu; 01. Mardin Artuklu University / Mardin Artuklu Üniversitesi
Giriş ve Amaç: Son sınıf ilk ve acil yardım programı öğrencilerinin mesleki uygulama yapma sayıları, pratik yeterlilikleri ve teorik bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi amaçlandı. Gereç ve Yöntemler: Tanımlayıcı tipte yapılan bu araştırma bir devlet üniversitesi İlk ve Acil Yardım Programı 2. sınıfta aktif öğrenim gören 96 öğrenci ile yapıldı. Katılımcıların mesleki konularda eğitim alıp almadıkları (17 soru), uygulama yapıp yapmadıkları (11 soru), kendilerini yeterli görüp görmedikleri (16 soru) ve bilgi düzeylerini belirlemeye yönelik (11 soru) toplam 45 soru yüz yüze anket yöntemiyle çalışıldı. Veriler SPSS 26.0 istatistik paket programı kullanılarak sayı ve yüzde şeklinde belirtildi. Mesleki derslerin laboratuvar ortamında uygulama sayıları ile yeterliliklerini karşılaştırma da ki-kare testi kullanıldı. İstatistiksel önemlilik için p<0,05 değeri anlamlı kabul edildi. Bulgular: Paramedik öğrencilerinin aldıkları eğitimlerle ilgili uygulama sayılarının analizinde öğrencilerin %63,5’i entübasyon, %41,7 defibrilatör, %38,5’ kırık stabilizasyonu ve %37,5’inin doğum eylemi uygulamasını hiç yapmadıkları tespit edildi. %78,1 kardiyopulmoner resusitasyon, %58,3 defibrilatör, %36,5 entübasyon, %62,5 doğum eylemi ve %85,5’i kardiyak arrest uygulamasını en az bir kere yaptıkları tespit edildi. Entübasyon konusunda yeterlilik algısı ile uygulama sayısı arasında anlamlı bir fark bulundu (p˂ 0,05). Sonuç: Öğrencilerin mesleki konularda uygulama yapmalarının yeterlilik algıları ve beceri düzeylerinin artmasına olumlu katkısının olduğu sonucuna varıldı.
Son Sınıf İlk ve Acil Yardım Programı Öğrencilerinin Eğitim Düzeyleri ve Yeterlilik Algı Durumlarının Belirlenmesi
(Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2020) Yaşar Can, Sevinç; Yaşar Can, Sevinç; Dilmen Bayar, Behiye; Dilmen Bayar, Behiye; 21.02. Department of Medical Services and Techniques / Tıbbi Hizmetler ve Teknikleri Bölümü; 09.01. Department of Nursing / Hemşirelik Bölümü; 9. Faculty of Health Sciences / Sağlık Bilimleri Fakültesi; 21. Vocational School of Health Services / Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu; 01. Mardin Artuklu University / Mardin Artuklu Üniversitesi
Giriş ve Amaç: Son sınıf ilk ve acil yardım programı öğrencilerinin mesleki uygulama yapma sayıları, pratik yeterlilikleri ve teorik bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi amaçlandı. Gereç ve Yöntemler: Tanımlayıcı tipte yapılan bu araştırma bir devlet üniversitesi İlk ve Acil Yardım Programı 2. sınıfta aktif öğrenim gören 96 öğrenci ile yapıldı. Katılımcıların mesleki konularda eğitim alıp almadıkları (17 soru), uygulama yapıp yapmadıkları (11 soru), kendilerini yeterli görüp görmedikleri (16 soru) ve bilgi düzeylerini belirlemeye yönelik (11 soru) toplam 45 soru yüz yüze anket yöntemiyle çalışıldı. Veriler SPSS 26.0 istatistik paket programı kullanılarak sayı ve yüzde şeklinde belirtildi. Mesleki derslerin laboratuvar ortamında uygulama sayıları ile yeterliliklerini karşılaştırma da ki-kare testi kullanıldı. İstatistiksel önemlilik için p<0,05 değeri anlamlı kabul edildi. Bulgular: Paramedik öğrencilerinin aldıkları eğitimlerle ilgili uygulama sayılarının analizinde öğrencilerin %63,5’i entübasyon, %41,7 defibrilatör, %38,5’ kırık stabilizasyonu ve %37,5’inin doğum eylemi uygulamasını hiç yapmadıkları tespit edildi. %78,1 kardiyopulmoner resusitasyon, %58,3 defibrilatör, %36,5 entübasyon, %62,5 doğum eylemi ve %85,5’i kardiyak arrest uygulamasını en az bir kere yaptıkları tespit edildi. Entübasyon konusunda yeterlilik algısı ile uygulama sayısı arasında anlamlı bir fark bulundu (p˂ 0,05). Sonuç: Öğrencilerin mesleki konularda uygulama yapmalarının yeterlilik algıları ve beceri düzeylerinin artmasına olumlu katkısının olduğu sonucuna varıldı.
Yüz ve Boyun Travmalarında Hastane Öncesi Acil Bakım
(EMA Tıp Kitapevi, 2020) Yaşar Can, Sevinç; Yaşar Can, Sevinç; Dilmen Bayar, Behiye; Dilmen Bayar, Behiye; 21.02. Department of Medical Services and Techniques / Tıbbi Hizmetler ve Teknikleri Bölümü; 09.01. Department of Nursing / Hemşirelik Bölümü; 9. Faculty of Health Sciences / Sağlık Bilimleri Fakültesi; 21. Vocational School of Health Services / Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu; 01. Mardin Artuklu University / Mardin Artuklu Üniversitesi
Yüz ve boyun bölgesinde cilt ve cilt altı dokuları ilgilendiren her türlü hasar, yüz travması olarak adlandırılır. Travmada yumuşak dokularla beraber, kemik yapılar, si- nüsler, ağız içi yapılar, dişler veya boyun yapıları da zarar görebilmektedir. Travmada kemik yapılarında etkilenmasi, maksillofasiyal travma olarak adlandırılmaktadır (te- omandal.com, 2018). Çeşitli dış etkilere açık olan ve nerdeyse hiçbir koruyucu özelliği olmayan yüz dokularında değişik travmalar sonucu birçok travmalar oluşabilmektedir. Özellikle çene ve yüz travmaları, basit bir abrazyon ve kesikten, yumuşak doku ezilmeleri ve kayıplarına, çeşitli kemik kırıkları ile karakterize kompleks travmalara kadar, bir çok değişik şekillerde meydana gelebilmektedir (mustafadeveci.com, 2017). Günümüzde yüz travmaları ile çok sık karşılaşılmaktadır. Motorlu araç sayısın- daki artış, alkollü ve hızlı araç kullanmaya bağlı kazalar, emniyet kemeri takmama, yüksekten düşmeler, kavgalar, intihar girişimleri, ateşli silah travmalarına bağlı yüz travmaları oluşabilmektedir ( Aygıt vd., 2004:1-11). Ciddi maksillofasiyal travma travması sonrası hasta için en büyük tehlike arz eden durum hava yolu obstrüksiyonudur. Yüz travmalarında havayolu için risk oluşturan durumlar aşağıdaki gibidir: • Yüz travmalarında aşırı kanama olabilir ve kanamanın sonucu olarak oluşabilen büyük pıhtılar üst solunum yolunun tıkanmasına sebep olarak obstrüksiyona ne- den olabilir. • Hastanın takma dişleri varsa ya da kırılan dişleri havayoluna kaçarak obstriksüyo- na neden olabilir. • Ağız ve burun travmalarının sonucu olarak havayolunda ileri düzeyde şekil bo- zukluğu ortaya çıkabilir. • Yumuşak doku travması havayolunda ödeme sebep olacağından havayolunu ka- patabilir. • Direkt travmalar, larenks veya trakeada kanama ve şişmeye sebep olarak havayolu tıkanıklığına neden olabilir. • Yüz travması ile birlikte beyin travması da varsa bu durum solunumu baskılayabi- lir (Hackman vd.,1999:106-109).• Fasial kırıklar; ciddi maksillofasyal travma her durumda havayolu için risk oluş- turur. Bu riskler, intraoral kanama, ödem, hematom gelişimi, maksillanın arkaya kayması ve yerinden çıkan dişlerdir (Eren vd., 2017:687). • Yanıklar/duman inhalasyonu ile larenks ödemi ve alt solunum yolu hasarı ile so- nuçlanabilir (Kaya, 2017).

Browse

Browsing Tıbbi Hizmetler ve Teknikler Bölümü Koleksiyonu by Author "09.01. Department of Nursing / Hemşirelik Bölümü"