TR-Dizin İndeksli Yayınlar Koleksiyonu

Permanent URI for this collectionhttps://hdl.handle.net/20.500.12514/1836

Browse

Now showing 1 - 9 of 9

‘ALÎ EL-CARÎM VE ‘ŞAİR BİR KRAL’ ROMANINDAKİ BAZI ŞİİRLER ÜZERİNE BİR İNCELEME
(e-Şarkıyat İlmi Araştırmalar Dergisi, 2021) Can, Zehra Nurdan; Yılmaz, Nurullah
Arap edebiyatında günümüze kadar ulaşmış ve eğitim-öğretim alanında hala faydalanılan dilbilgisi kitapları denilince akla gelen ilk isimlerden biri ‘Alî el-Carîm’dir. Yazar dünya çapında bilinen ve okullarda kullanılan dilbilgisi kitaplarının yanı sıra şiir ve roman alanlarında da kaleme aldığı eserler sayesinde çok önemli bir edebiyatçı olarak Arap edebiyatı tarihine geçmiştir. ‘Alî elCarîm klasik tarz etkisi altında yetişse de edebi konularda düşünürken ve bu düşüncelerini gerek roman gerekse şiir olarak yazıya dökerken modern tarzı savunmuştur. Tarihe duyduğu ilgi ile tarihi roman başlığı altında yazdığı eserler geleceğe hem Arapçayı hem de Arap tarihini iyi ve kolay bir şekilde anlama, öğretme ve aktarma fikri ile kaleme alınmıştır. Bu romanlardan biri de şiirle tarihi bir araya getirdiği “Şâ’ir Melik (Kral Bir Şair)” romanıdır. Bu bilgiler doğrultusunda yapılan çalışmada ‘Alî el-Carîm’in hayatı ve eserleri hakkında kısaca bilgi verilmiş, “Şâ’ir Melik (Kral Bir Şair)” romanının konusuna, ana karakterlerine değinilmiş ve romanda geçen şiirlerden bazıları tematik olarak tahlil edilmiştir.
AVÂMİL'E YAPILAN ŞERHLER BAĞLAMINDA İBRAHİM EL- KÛRÂNÎ'NİN AVÂMİL TEKMİLESİ
(2017) Gemi, Ahmet
Abdülkâhir el-Cürcânî ile Birgivî Mehmed Efendi'nin el-'Avâmil adlı eserleri, Arap dilinde önem atfedilen iki önemli çalışmadır. Bu eserler, Arap nahvinin temel kaidelerini özet bir şekilde ele almaktadırlar. Eskiden olduğu gibi günümüzde de önemini muhafaza eden bu eserlere, birçok tekmile ve şerh yapılmıştır. Bu tekmilelerden biri de İbrahim elKûrânî'nin Tekmiletü'l-'Avâmili'l-Cürcâniyye adlı eseridir. Ayet, hadis, mesel... gibi şevâhidle zengin bir muhtevaya sahip olan bu çalışma, birçok açıdan Avamil'in diğer tekmile ve şerhlerinden ayrılmaktadır
Hamevî’ye Ait Eleştirel Bir Çalışma Örneği: Risâle Fi’n-Nahv,
(Şırnak İlahiyat Dergisi, 2018) Gemi, Ahmet
Ahmed b. Muhammed el-Hamevî, miladi XVII. yüzyılın ünlü fâkihlerindendir. Daha çok Hanefi fıkhı alanında eser kaleme alan Hamevî’nin diğer alanlarda da yazmış olduğu eserleri mevcuttur. Mısır’ın meşhur âlimlerinden ders almış ve keza ünlü âlimlerin yetişmesinde büyük katkısı olmuştur. Multi-disipliner bir çalışma örneği olan ekteki risâle, Hamevî’nin eğitim ve öğretim hayatında karşılaşmış olduğu bazı ilmi problemler hakkındadır. Sarf ve nahiv ile ilgili olan bu problemleri ilim ehlinin görüşüne sunan Hamevî, söz konusu alanda ilmi bir münazara alanı açmaktadır.
İbn Nübâte el-Hatîb ve Hz. Hüseyin’in Şehâdeti ile İlgili Hutbesi
(Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2018) Gemi, Ahmet
Arap edebiyat tarihinde adından sitayişle bahsedilen hatiplerden biri, İbn Nübâte’dir. 336/946 yılında Diyarbakır’ın Silvan (Meyyâfârikîn/Fârikîn) ilçesinde doğan İbn Nübâte, Hamdânîlerin Emîri Seyfüddevle b. Hamdân’ın (ö. 356/967) himayesinde bulunmuş ve sarayında hatiplik yapmıştır. Silvan ve Halep’te îrâd ettiği hutbelerle hak ettiği üne kavuşan İbn Nübâte’nin günümüze ulaşan hutbe mecmuası bulunmaktadır. İbn Nübâte, 374/984 yılında Silvan’da vefat etmiştir. Bazı kaynaklar Halep’te vefat ettiğini belirtmektedir. İbn Nübâte’nin muharrem ayının ikinci cuma gününe denk gelen hutbede îrâd ettiği Hz. Hüseyin’in şehit edilmesi ile ilgili olan hutbesi önemlidir. İbn Nübâte, bu hutbesinde Hz. Hüseyin’in şehadetinden dolayı üzüntüsünü dile getirmekte ve aynı şekilde Müslümanların da bu olaya üzülmeleri gerektiği üzerinde durmaktadır.
İBRAHİM KÛRÂNÎ VE “İNBÂHÜ’L-ENBÂH ‘ALÂ TAHKÎK-İ İ‘RÂBI LÂ İLÂHE İLLALLAH” ADLI ESERİ
(2017) Gemi, Ahmet
İbrahim bin Hasan el-Kûrani, İslam aleminin ünlü alimlerindendir. Fıkıh, hadis, dil ve edebiyat gibi birçok alanda eser kaleme almıştır. Medine'de Mescid-i Nebevi'de yıllarca ders veren, çeşitli tarikatların şeyhliğini de yapan el-Kûrani, birçok öğrenciye ders vermiş ve günümüzde bile tartışmalara konu olan görüşleri dünyaya yayılmıştır. el-Kûrani, "la ilahe illallah/Allah'tan başka ilah yoktur"ın irabı/sözdizim/syntax üzerine üç eser kaleme almıştır. "İnbahü'l-enbah 'ala Tahqiqi İ'rabı La İlahe İllallah" adlı eseri bu eserlerin en kapsamlısıdır. el-Kûrani, bu eserinde aynı konuyu ihtiva eden diğer eserlerinde olduğu gibi kelime-i tevhidin Arap dili açısından sözdizim/sentaks ve tasrif/morfolojik olarak tahlilini yapmakta ve bu konuda yapılan tartışmaları ele alıp çözümlemesini yapmaktadır
MEHCER EDEBİYATI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME
(Turkish Studies (Elektronik), 2018) Gemi, Ahmet
Modern Arap edebiyatının önemli ekollerinden biri de Mehcer/Göç edebiyatı ekolüdür. Mehcer Edebiyatı, 19. yüzyılda Lübnan, Suriye, Filistin ve Ürdün’den Amerika ve diğer yabancı devletlere göç eden Arapların oluşturduğu Arap edebiyatıdır. Değişik sebeplerle ülkelerinden göç edip başta New York olmak üzere, Amerika’nın değişik bölgelerine yerleşen Arap aydınlar, buralarda er-Rabıtatu’l-Kalemiyye, el-Feyhaf, Kevkebu Emrîka, el-Asr, el-Eyyam… gibi edebi mahfiller oluşturmuş ve Arap Mehcer edebiyatı denilen ekolün oluşmasına zemin hazırlamışlardır. 19. yüzyılın başında Doğu’dan Batı’ya göç etmek zorunda kalan Arap entelijansiyası, çok geçmeden Batı kültürü ile intibak sağlamış ve Batılı mütefekkirlerden etkilenmiştir. Bu etkilenme daha çok güzel sanatların müzik, resim, edebiyat, mimarlık, heykeltıraşlık ve tiyatro alanlarında olmuştur. Bu kültürel etkilenme neticesinde daha sonra Mehcer edebiyatı olarak adlandırılan ekolün oluşmasına vesile olan edipler, bir çok yönü ile modern Arap edebiyatını etkilemişlerdir. Özellikle nesir ve şiirde protest bir tarz benimseyen Mehcer edebiyatçıları, daha önce söz konusu iki alanda mevcut olan kayıtlara baş kaldırmış ve kendilerince oluşturulan yeni kaide ve kurallara göre çalışmalarını meydana getirmişlerdir. Mehcer edebiyatının bir çok temsilcisi bulunmaktadır. Bu temsilcilerden her biri kendi alanında zirvedeyken, zikredilmesi gereken iki edip bulunmaktadır. Bunlardan biri, 1931 yılında Amerika’da vefat eden ünlü şair ve filozof Cubrân Halil Cubrân’dır. Diğeri ise, 1988 yılında Beyrut’ta hayata gözlerini yuman yazar Mihail Nuayme’dir. Söz konusu olan iki edebiyatçının Mehcer edebiyatı ekolünün oluşmasında katkısı büyüktür.
MODERN DÖNEM HRİSTİYAN ARAP ŞAİRLERİN ŞİİRİNDE HZ. MUHAMMED ÖVGÜSÜ
(TARİH OKULU DERGİSİ, 2019) Abdülhadioğlu, Ahmet
Klasik dönemden modern döneme uzanan süreç içinde Arap şiirinin en önemli konularından biri Hz. Peygamber’in methi konusudur. İslam öncesi dönemden başlayarak, modern döneme varıncaya kadar Hz. Muhammed birçok şair tarafından övülmüştür. Hz. Muhammed’in övüldüğü şiirlerin içinde en dikkat çekici olanları arasında, özellikle mehcer edebiyatının önde gelen Hristiyan Arap şairlerinin farklı sebeplerle yazdıkları şiirler yer alır. Bu şairlerden bir kısmı, Hz. Muhammed’i, Arapları cehalet ve karanlıktan aydınlığa ve medeniyete kavuşturan bir lider; İslam’ı Arap ülkelerinin içinde bulunduğu buhranlardan kurtaracak bir din olarak görmüş, bir kısmı ise milliyetçilik, kadim Arap kültürüne duyulan özlem, toplumsal değerlere sahip çıkma isteği gibi sebep ve saikalarla Hz. Peygamber’i öven şiirler yazmışlardır. Bu makalede, gerek mehcer edebiyatı şairlerinden, gerekse farklı Arap ülkelerindeki şairlerden Hz. Muhammed’e methiyeler yazan Hristiyan Arap şairlerin şiirlerine ve bu şiirleri yazma sebeplerine değinilecektir.
SURİYE TARİHİ ROMANININ ÖNCÜ İSMİ: “MA‘RÛF AḤMED EL-ARNÂ’ÛṬ”
(2019) TÜRKEN ÇAKIR, Mürüvvet
Romanın önemli türlerinden biri olan tarihi roman önce Batı edebiyatında daha sonra 19. yüzyılın ikinci yarısı ile 20. yüzyılın başlarında Arap edebiyatında belirmeye başlamıştır. İlk olarak Mısır’da göçmen yazarlar tarafından kaleme alınan bu tür, Corcȋ Zeydân ile birlikte tanınmış, onun ardından bütün Arap edebiyatında yayılma göstermiştir. Mısır’dan sonra tarihi romanın geliştiği ülkelerden biri olan Suriye’de ise bu türde öne çıkan isim Ma‘rûf Aḥmed el-Arnâ’ûṭ olmuştur. Kaleme aldığı tarihi romanlarıyla hem kendi dönemine hem de kendinden sonrakilere öncülük etmiştir. Bu bağlamda çalışmamızda hem Batı hem de Arap edebiyatında tarihi romana genel olarak değindikten sonra Ma‘rûf Aḥmed el-Arnâ’ûṭ’un hayatı, edebi kişiliği, eserleri ve tarihi romanları üzerinde durulacaktır.
ي ّ ة في رسالة الصاهل والشاحج لأبي العلاء المعر ّ المسائل النحو
(e-Şarkıyat İlmi Araştırmalar Dergisi, 2020) Jankır, Aslam
ه ّ ة فيكتاب (رسالة الصاهل )جحاشلاو لأبي العلاء المعر ّ النحوي َ يتناول هذا البحث المسائل ي، فقد زخر Oا الكتاب مع أن عملي على محورين أولهما تحقيق ما احتاج إلى التحقيق ُ وأدرت َّ التحليلي َّ الوصفي َ المنهج ُ كتاب في الأدب رفيع. اعتمدت للأعلام. ُ الشواهد الشعرية والأحاديث الشريفة والأقوال من مظاّsا، وترجمت ُجت ّ من هذه المسائِل، فخر ّكل ُ عرضت ّ وفق مضموsا، ثم ٍ منها تحت عنوان ٍ مسألة ّ فيه المسائل كما ذكرها أبو العلاء، ووضعت كل ُ xنيهما ذكرت البحث ُ ذكرت رأي أبي العلاء فيها. وختمت ّ ا أقواها، ثم ًح ّ ا عليها ومرج ً ها معلّق ّ أهم ُ العلماء وأوجزت ِ على مقالات ٍ مسألة ل إليها، وبقائمة المصادر والمراجع. ّ النتائ ِج التي توص ّ Öهم من ٍ زهم في ميدان ّ القدماء على الرغم من تمي ّ أن ُ ت يه يضو ح ُ اية أخرى ثحبلا اذه نم غير ما ذكرت ّ لي غ إلى أن ً إضافة د َ ميادين اللغة في أح تُك ِ ُ ر الكامل من النحو الذي يقب مهئامد في يريج و ليسي ّ زهم في الأدب اوعيطتسي لم التحر ّ ، كتمي ِِهم ب أو الموقف والموقف، وكأّsم لا ِ الفكرة ِ و أو الفكرة ِ الفقرة ِ و مهملاقأ هاوفأ نم ؛اهيرغو بدلأا بتك نم يرثك ىلع بين الفقرة öلمل ِح فقالوا: النحو في الكلام كالمل ِح في ُ هه القدماء ّ ا إّلا Oذا النحو الذي شب ً له طعم َ قون ّ اًلا في أدOم ولا يتذو َ جم يرون ّ قوي ً ا الذي فعلوه يدّل دلالة ّ هذ أن ّ . ولا شك ِ الطعام ّ على أهم ً وواضحة ًة ي عند القدماء وعلى حرصهم الشديد ّ ة النحو العربي ّ ّه واجب ِ على تعليمه .ِ عليهم لا مفَّر من ûديته

Browse

Browsing TR-Dizin İndeksli Yayınlar Koleksiyonu by Department "MAÜ, Fakülteler, Edebiyat Fakültesi, Arap Dili ve Edebiyatı Bölümü"