Ahmed Tebrizî’nin Şehinşahnamesi’nde İlhanlıların Mardin Kuşatması, Melik Said ve Melik Muzafferüddin İle Olan Münasebetleri

Abstract

Tarihte, Mardin ve civarının Moğollar tarafından ele geçirilmesine dair çeşitli kaynaklardan elimize ulaşmış muhtelif bilgiler mevcuttur. Bu kaynaklardan birisi de 14. yüzyılda Ahmed Tebrizî tarafından Farsça yazılmış 1800 beyitlik Şehinşahname, diğer adıyla Cengiznameadlı manzum eserdir. Eserde, İlhanlılar döneminin 1337 yılına kadar yaşanan önemli olaylar anlatılır. Eserde Mardin ve Nusaybin bölgesinin Moğol/İlhanlı saldırıları da ayrıntılı şekilde tasvir edilmiştir. Özellikle Mardin Artuklu Sultanı Melik Said ve oğlu Muzafferüddin döneminde Hülagu ile yaşananlar, savaşlar ve antlaşmalar ile İlhanlılarla olan ilişkiler eserde detaylı olarak sunulmuştur. Bu çalışmada; eserin tanıtımı, İlhanlılarla Mardin Artuklu Melikleri arasında yaşanmış savaşlar, kuşatma ve antlaşmalar,Mardin Kalesi’nin İlhanlılar tarafından ele geçirilişi ele alınıp değerlendirilecek ve ayrıca konu ile ilgili Farsça beyitler tercüme edilerek aktarılacaktır.

In the history there are various information obtained from various sources about the conquest of Mardin and its surroundings. One of these sources is a poetic work entitled Şehinşahname also known as Cengizname, which is an 1800-couplet written in Persian by Ahmed Tebrizî. The work tells about important events in the Ilkhanids period until 1337. Attacks by the Mongol / Ilhanid on Mardin and Nusaybin region have been portrayed in detail. Particularly in the period of Mardin Artuklu Sultan Melik Said and his son Muzafferüddin, relations, wars and treaties with Hülagu, and relations with Ilkhanids are given in detail this work. In this article, the introduction of the work, the wars, the siege and the treaties between the Ilkhanids and the Mardin Artuklu Melikleri, the capture of the Mardin castle by the Ilkhanids together with translation of the related couplets will be dealt and evaluated.