Eski Mezopotamya Mitolojisinde Kamış/Sazlık ve Kamışın Dinsel-Büyüsel Ritüellerde Kullanımı

Abstract

Sumer halkı, MÖ 5. binyılda Güney Mezopotamya ya da diğer adıyla Aşağı Mezopotamya’ya ilk geldiğinde bu bölge ağırlıklı olarak bataklıklardan ve bataklık bitkisi olarak bilinen kamışların yetiştiği sazlık alanlardan oluşmaktaydı. Sumerler, bataklık alanları özel tekniklerle kurutup tarım arazilerine çevirmeden ve bölgede büyük kentler kurmadan önce, bataklık alanlarda bulunan adacıklar üzerine, kamıştan özel teknikler kullanarak yaptıkları kulübelerde ikamet etmiş, sazlık alanların kendilerine sunduğu besinleri tüketmiş ve gündelik hayatta kullandıkları birçok şeyi kamıştan yapmışlardır. Sazlık alanların ve kamış bitkisinin, erken Sumer yaşantısındaki bu hayati önemi, onların sonraki süreçlerde, mitolojinin, atasözlerinin, edebi metinlerin ve de dinsel ve büyüsel ritüellerin birer objesi haline gelmesine yol açmış ve bu durum temelini Sumer kültürünün oluşturduğu diğer tüm Mezopotamya kültürlerini de etkilemiştir. Kamış bitkisinin ve sazlık alanların erken Sumer yaşantısındaki önemine, Mezopotamya edebiyatındaki ve mitolojisindeki yerine ve dinsel ve büyüsel ritüellerdeki kullanımına dair çok sayıda müstakil ya da bu öğeleri birkaç yönüyle ele alan çalışma bulunmasına rağmen bu iki unsuru belirttiğimiz tüm yönleriyle inceleyen bir çalışma bulunmamaktadır. Bu makalenin amacı; sazlık ve kamışın erken Sumer yaşantısındaki önemini belirtip bunun bir sonucu olarak bu iki unsura mitolojide yüklenen anlamı ve kamışın dinsel ve büyüsel ritüellerde nasıl kullanıldıklarını bir arada incelemektir.

When the Sumerians first came to southern Mesopotamia, or lower Mesopotamia, in the 5th millennium BC, this region was mainly composed of marshes and reeds, known as marsh plants. Before the Sumerians dried the marshy areas with special techniques and turned them into agricultural lands and established large cities in the region, they lived in reed huts they built using special techniques from reeds on the islets in the marshy areas, consumed the nutrients offered by the reed beds, and they made many things that they use in daily life from reed. This vital importance of the reed beds and reeds in the early Sumerian life caused them to become inevitable objects of mythology, proverbs, literary texts and religious-magical rituals in the later processes, and this situation also affected all other Mesopotamian cultures, the basis of which was the Sumerian culture. Although there are many studies on the importance of the reeds and reed beds in early Sumerian life and its place in Sumerian literature and mythology, as well as its usage in religious and magical rituals, there is no study that deals with these two components in all their aspects. The aim of this article is to indicate the importance of reed beds and reed in early Sumerian life, and as a result of this, to examine the meaning attributed to them in mythology and how they were used in religious and magical rituals.