İbnü'l-Cevzî'nin Zâdü'l-Mesîr adlı Tefsirinde Esmâ-i Hüsnâ'ya dair yorumların Münâsebâtü'l-Kur'ân açısından incelenmesi

Abstract

İbnü'l-Cevzî, siyasi ve kültürel karışıklıkların had safhada olduğu bir dönemde yaşamış, devrin en önemli ilim merkezlerinden biri olan Bağdat'ta ömrünün büyük kısmını geçirmiş, çok sayıda eser vermiş, vaiz ve müfessir kimliğiyle bilinen bir ilim ve fikir adamıdır. Zâdü'l-Mesîr adlı tefsir kitabı onun önemli eserleri arasında yer almaktadır. Rivayet tefsirleri arasında yer almakla birlikte, dirayet tefsiri açısından de zengin bir malzemeye sahiptir. Bu yönüyle bakıldığında Zadü'l-Mesîr, âyet ve sûreler arasındaki münâsebet konusunu inceleyen Münâsebâtü'l-Kur'ân ilmi için önemli bir kaynak olma özelliği taşımaktadır. Öbür taraftan Allah'ın en güzel isimleri anlamına gelen esmâ-i hüsnâ, Kur'ân'da âyet ve sûreler arasındaki münâsebetin ortaya çıkması adına anahtar bir role sahiptir. Zâdü'l-Mesîr tefsirinde esmâ-i hüsnâ'nın âyet ve sûreler arasındaki münâsebet açısından incelenmesi, tefsir literatürümüzün daha iyi tanınmasına katkı sağlayacaktır. İbnü'l-Cevzî'nin Zâdü'l-Mesîr adlı tefsir kitabında esmâ-i hüsnâ'ya dair yorumların Münâsebâtü'l-Kur'ân açısından incelendiği bu çalışmanın giriş kısmında, bu araştırmayla ilgili genel bilgiler verilmekte; birinci bölümde İbnü'l-Cevzî ve Zâdü'l-Mesîr tefsiri ele alınmaktadır. İkinci bölümde Münâsebâtü'l-Kur'ân ilmi ve esmâ-i hüsnâ'nın mahiyetine, üçüncü bölümde ise Zâdü'l-Mesîr tefsirinde esmâ-i hüsnâ'nın Münâsebâtü'l-Kur'ân açısından incelenmesine yer verilmektedir.

İbnü'l-Cevzî is a scientist and intellectual who lived in a period which political and cultural confusion was at a very high level, spent the large part of his life in Baghdad, which is one of the most important science centers of the era, and he is the man who gave many works and is known for his identity as a preacher and mufisir. His tafsir book named Zâdü'l-Mesîr is among his important works. Along with it is among the commentaries of narration, Zâdü'l-Mesîr book also has a rich material in terms of exegesis. From this aspect, Zadü'l-Mesîr becomes an important source for the science of Münâsebâtü'l-Kur'ân, which examines the relationship between verses and suras. On the other hand, esmâ-i hüsnâ, which means the most beautiful names of Allah, has a key role in terms of revealing the relationship between verses and suras in the Quran. The examination of esmâ-i hüsnâ in Zâdü'l-Mesîr's interpretation in terms of the subject of the relationship between verses and suras will contribute for the correct understanding of the divine. General informations about this research is given in the introduction part of this study, in which the comments about esmâ-i hüsnâ are examined in terms of Münâsebâtü'l-Kur'ân in the tafsir book of İbnü'l-Cevzî Zâdü'l-Mesîr; In the first chapter, the commentary of İbnü'l-Cevzî and Zâdü'l-Mesîr is discussed. In the second part, the subject of Münâsebâtü'l-Kur'ân, and in the third part, the examination of esmâ-i hüsnâ in terms of Münâsebâtü'l-Kur'an in the commentary of Zâdü'l-Mesîr is examined.