Spor Bilimleri Fakültesinde Eğitim Alan Öğrencilerin Stresle Başa Çıkma ve Öz Yeterlilik Düzeylerinin İncelenmesi

Abstract

Bu araştırma, spor bilimleri fakültesinde eğitim alan üniversite öğrencilerinin stresle başa çıkma tarzları ile öz yeterlilik düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlamaktadır. Üniversite yaşamı, bireylerin akademik, sosyal ve psikolojik açılardan önemli geçişler yaşadığı bir dönemdir. Özellikle spor bilimleri fakültelerinde eğitim gören öğrenciler; akademik başarı baskısı, fiziksel performans beklentisi, antrenman yükü ve rekabet stresi gibi çok boyutlu stres kaynaklarıyla karşı karşıya kalmaktadır. Bu bağlamda, bireylerin stresle başa çıkma stratejileri ve sahip oldukları öz yeterlilik düzeyleri, onların psikolojik dayanıklılıkları ve başarı motivasyonları üzerinde belirleyici rol oynamaktadır. Araştırmanın kuramsal temeli Bandura'nın Sosyal Bilişsel Kuramı'na dayanmaktadır. Öz yeterlilik, bireyin belirli bir görevi başarıyla tamamlayabileceğine dair inancını ifade ederken; stresle başa çıkma tarzları, bireyin stres yaratan durumlara yönelik bilişsel ve davranışsal tepkilerini kapsamaktadır. Bu bağlamda, yüksek öz yeterlilik düzeyine sahip bireylerin stresli durumları daha etkin yönetebildikleri ve problem odaklı başa çıkma stratejilerini daha sık kullandıkları literatürde belirtilmektedir. Çalışmada, demografik değişkenlerin (cinsiyet, yaş, sınıf düzeyi, spor yapma durumu vb.) stresle başa çıkma ve öz yeterlilik üzerindeki etkisi de incelenmiştir. Bulgular, spor bilimleri fakültesinde eğitim alan öğrencilerin öz yeterlilik düzeylerinin, stresle başa çıkma becerileriyle anlamlı bir ilişki içinde olduğunu göstermektedir. Ayrıca psikolojik dayanıklılık, motivasyon ve performans kaygısı gibi değişkenlerin de bu ilişkiyi etkileyen ara unsurlar olduğu vurgulanmaktadır. Araştırma sonuçları, spor bilimleri fakültesinde eğitim alan öğrencilere yönelik destekleyici psikolojik programların geliştirilmesine, öz yeterliliği artırmaya yönelik eğitimsel müdahalelerin planlanmasına ve bireylerin stresle başa çıkma becerilerinin güçlendirilmesine katkı sağlayacak niteliktedir.

This research aims to examine the relationship between the stress coping styles and self-efficacy levels of university students studying at the faculty of sports sciences. Students enrolled in faculties of sports sciences face multiple stressors such as academic achievement pressure, physical performance expectations, training loads, and competitive stress. In this context, individuals' coping strategies and their perceived self-efficacy play a decisive role in their psychological resilience and motivation for success. The theoretical foundation of the research is based on Bandura's Social Cognitive Theory. Self-efficacy is defined as an individual's belief in their ability to successfully complete a specific task, while coping strategies refer to the cognitive and behavioral responses to stress-inducing situations. According to the literature, individuals with high levels of self-efficacy manage stressful situations more effectively and tend to use problem-focused coping strategies more frequently. The study also explores the impact of demographic variables (such as gender, age, year of study, and level of athletic engagement) on stress coping and self-efficacy. The findings reveal a significant relationship between students' self-efficacy levels and their coping skills. Additionally, psychological resilience, motivation, and performance anxiety emerge as mediating variables influencing this relationship The results of the research will contribute to the development of supportive psychological programs for students studying at the faculty of sports sciences, the planning of educational interventions to increase self-efficacy, and the strengthening of individuals' stress coping skills.esses.