Okul Yöneticileri ve Öğretmenlerin Yabancı Uyruklu Öğrencilerin Eğitiminde Karşılaştıkları Sorunlar ve Çözüm Önerileri

Abstract

Savaş, ekonomik kriz ve çeşitli nedenler sonucu Türkiye'ye gelen yabancı uyruklu öğrenciler, eğitim kurumlarındaki kültürel ve demografik çeşitliliği artırmış ve bu durum çeşitli sorunları beraberinde getirmiştir. Yabancı uyruklu öğrencilerin Türkiye eğitim sistemine uyum sağlamaları için karşılaştıkları sorunların tespit edilmesi ve bu sorunlara yönelik çözüm önerilerinin geliştirilmesi önemli bir ihtiyaçtır. Bu araştırmanın amacı, ilkokul ve ortaokul öğretmenleri ile okul yöneticilerinin yabancı uyruklu öğrencilere ilişkin eğitimde karşılaştıkları sorunları belirlemek ve bu sorunlara yönelik çözüm önerilerini incelemektir. Araştırma, 2023-2024 eğitim-öğretim yılında Mardin ilinin Kızıltepe ilçesinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmada karma yöntem tasarımlarından açımlayıcı ardışık desen kullanılmıştır. İlk aşamada nicel araştırma yapılmış ve basit seçkisiz örnekleme tekniği kullanılmıştır. Nicel araştırma kapsamında 353 öğretmen ve 87 okul idarecisi olmak üzere toplam 440 katılımcıya anket uygulanmıştır. Veriler, SPSS versiyon 21 yazılımı kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmanın nitel kısmında ise, araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmış ve maksimum çeşitlilik örnekleme tekniği tercih edilmiştir. Nitel araştırma kapsamında 10 öğretmen ve 10 okul yöneticisiyle görüşmeler yapılmıştır. Görüşmelerin analizi için içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Anket sonuçlarına göre katılımcılar, yabancı uyruklu öğrencilerin özellikle dil ve uyum sorunları yaşadığını ve velilerin çocuklarının eğitimine yeterince ilgi göstermediklerini ifade etmişlerdir. Nitel bulgular ise yabancı uyruklu öğrencilerin iletişim problemleri nedeniyle zaman zaman saldırgan davranışlar sergilediklerini, akademik başarılarının düşük olduğunu ve sıkça devamsızlık yaptıklarını ortaya koymuştur. Araştırmada yabancı uyruklu öğrencilere: Dil eğitimi verilmesi, velilere yönelik ana-baba eğitimi programlarının uygulanması, Yabancı ve Türk öğrencilerin kaynaştırılmasını sağlamak için çeşitli sosyal ve kültürel etkinliklerin düzenlenmesi gerektiği önerilebilir. Bu öneriler, yabancı uyruklu öğrencilerin uyum süreçlerini kolaylaştırarak eğitimde karşılaşılan sorunları minimize etmeye yönelik önemli adımlar olarak değerlendirilebilir. Anahtar Kelimeler: Yabancı uyruklu öğrenci, Göç, Eğitimsel sorunlar, Çözüm önerileriForeign students coming to Turkey as a result of war, economic crisis and various reasons have increased the cultural and demographic diversity in educational institutions and this situation has brought along various problems. It is an important need to identify the problems faced by foreign students in order for them to adapt to the Turkish education system and to develop solutions for these problems. The aim of this study is to determine the problems faced by primary and secondary school teachers and school administrators regarding foreign national students in education and to examine their solution suggestions for these problems. The research was conducted in Kızıltepe district of Mardin province in the 2023-2024 academic year. Exploratory sequential design from mixed method designs was used in the study. In the first stage, quantitative research was conducted and simple random sampling technique was used. Within the scope of quantitative research, a total of 440 participants, 353 teachers and 87 school administrators, were surveyed. The data were analysed using SPSS version 21 software. In the qualitative part of the study, a semi-structured interview form developed by the researcher was used and maximum diversity sampling technique was preferred. Within the scope of qualitative research, 10 teachers and 10 school administrators were interviewed. Content analysis method was used to analyse the interviews. According to the results of the questionnaire, the participants stated that foreign students have language and adaptation problems and that parents do not show enough interest in their children's education. Qualitative findings revealed that foreign students exhibited aggressive behaviours from time to time due to communication problems, had low academic achievement and were frequently absent. In the research, foreign students: Language education should be given to foreign students, parent education programmes should be implemented for parents, and various social and cultural activities should be organised to ensure the integration of foreign and Turkish students. These suggestions can be considered as important steps towards minimising the problems encountered in education by facilitating the adaptation process of foreign students. Keywords: Foreign student, immigration, educational problems, solution suggestions