Self-oryantalîzm an jî oksîdentalîzm? : Temsîla "Rojava" ("Occident") di fîlmên Kurdî de

Abstract

Doğu ve Batı tarih boyunca iki ayrı düşünsel, kültürel ve toplumsal kutbun temsili olmuşlardır. Bilhassa aydınlanma sonrası Batı -Avrupa- açısından bu farklılaşma keskinleşmiştir. Doğu artık farklı bir coğrafi alanı tanımlamanın ötesinde üzerinde tahakküm kurulan, kontrol edilen bir coğrafyaya dönüşmüştür. Oryantalizm Batı'nın Doğu üzerindeki bu tahakkümünü meşrulaştıran ve kolaylaştıran bir entellektüel argümana dönüşmüştür. Doğu ve Batı ilişkileri hiyerarşik bi çerçeveye oturmuştur. Bu durum edebiyattan sanata birçok noktada etkisini hissettirmiş, Oryantalist diskur birçok yönden sanatsal üretimi etkisi altına almıştır. Sinemada da benzer şekilde, bu diskurun etkileri açıkça görülmüştür. Buna karşıt olarak gelişen Oksidentalizm bir yandan bu diskurun olumsuz etkilerini ortadan kaldırmaya çalışırken, diğer yandan Batı'ya yönelik stereotipler oluşturmuştur. Bu çalışmada 2000li yıllarda büyük bir ivme kazanarak geniş kitlelere ulaşan Kürt sinemasında merkezi temalardan biri olan Batının nasıl bir imajla sunulduğu tartışılmıştır. Bu imajın oluşumunda etkili olan politik nedenler değerlendirilmiştir. Ortaya çıkan Batı imajının söylemsel arka planı incelenmiştir.

East and West represent the two different edges of intellectuality, culture, and society throughout history. This distinction expanded from the Western point of view, particularly during the post-Enlightenment period. Thenceforward, rather than being a different geographic area, the East turned into a region controlled and dominated by the West. Furthermore, Orientalism has evolved into an argument that legitimizes and facilitates the domination of the West over the East. The relationship between East and West was formed based on a hierarchical framework. These circumstances had a significant impact on every field, such as literature, movies, art. The orientalist discourse influenced art production in a wide variety of aspects. Conversely, Occidentalism, which was opposed to Orientalism, tried to eliminate the negative influences of this discourse and created stereotypes for the West. This study discusses how the West presented in Kurdish Cinema, which gained fast momentum in the 2000s and reached large audiences. The article evaluates political reasons that were effective here and examines the discursive background of the appearance of the West.