Mardin Koşullarında İkinci Ürün Olarak Yetiştirilen Tanelik Mısırda Uygun Azot Miktarının Belirlenmesi

Abstract

Mardin/Kızıltepe koşullarında ikinci ürüviin olarak yetiştirilen iki farklı at dişi mısır çeşidine (Carpuzi ve Pioneer1772) 4 farklı azot dozlarını (8, 16, 24, 32 kg/da) uygulamak sureti ile azot dozlarının verim, verim parametreleri ve kalite üzerindeki etkisi incelenmiştir. Çalışma, Tesadüf Bloklarında Bölünmüş Parseller Deneme Desenine göre üç tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Çalışmadan elde edilen veriler üzerinde yapılan varyans analiz sonuçlarına göre bitki boyu, ilk koçan yüksekliği, koçandaki her bir sıradaki tane sayısı, koçanda tane sayısı, 1000 tane ağırlığı ve hektolitre ağırlığı bakımından azot dozları arasında istatistiksel olarak önemli fark olduğu tespit edilmiştir. Çalışmadan elde edilen sonuçlara göre; bitki boyu 177.3 -227.8 cm, ilk koçan yüksekliği 59.4 -79.7 cm,koçan çapı 5.1 -6.2 cm, koçan uzunluğu 18.4 -20.7 cm,koçanda tane sayısı 16.5 -17.6 adet/sıra,koçanda sıra sayısı 16.5 -17.6 adet/sıra,koçandaki her bir sıradaki tane sayısı 21.3 -31.5 adet/koçan,1000 tane ağırlığı 183.3 -222.9 g, ham yağ oranı %3.07-3.18,protein oranı% 10.0 – 10.9,nişasta oranı % 71.3 – 72.1, hektolitre ağırlığı 63.1 – 67.5 kg/hl ve tanede rutubet oranı %13.6-14.7 arasında değişim göstermiştir. Uygulanan dozların önemli olduğu parametrelerde en uygun dozların daha çok 24 ve 32 kg/da olduğu, kalite sonuçlarına göre ise düşük azot dozların (8 ve 16 kg/da) etkili olduğu tespit edilmiştir. At dişi mısır çeşitlerine uygulanan en uygun azot dozunun dekara 24 kg olduğu belirlenmiştir. Farklı çeşitler ile farklı lokasyonlarda veya ana ürün yetiştiriciliğinde uygulanacak azot dozlarının farklılık gösterebileceği öngörülürken, bazı özelliklere ait en yüksek değerlerin 32 kg/da azot dozundan elde edildiği gözönünde bulundurulduğunda 32 kg uygulamasına ilaveten daha yüksek dozların denenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.The effects of nitrogen doses on yield, yield parameters and quality were examined by applying 4 different nitrogen doses (8, 16, 24, 32 kg/da) to two different horse tooth corn varieties (Carpuzi and Pioneer1772) grown as second crops in Mardin/Kızıltepe conditions. The study was conducted with three replications according to the Split Plot Trial Design in Randomized Blocks. According to the results of variance analysis performed on the data obtained from the study, it was determined that there was a statistically significant difference between nitrogen doses in terms of plant height, first ear height, number of grains in each row on the cob, number of grains per cob, 1000 grain weight and hectoliter weight. According to the results obtained in the study; plant height varied between 177.3 -227.8 cm, first ear height 59.4 -79.7 cm, cob diameter 5.1 -6.2 cm, cob length 18.4 -20.7 cm, number of grains per cob 16.5 -17.6 pieces/row, number of rows per cob 16.5 -17.6 pieces/row, per cob number of grains in each row 21.3 -31.5 pieces/cob, 1000 grain weight 183.3 -222.9 g, oil rate 3.07-3.18%, protein rate 10.0 - 10.9%, starch rate 71.3 - 72.1%, hectolitre weight 63.1 - 67.5 kg/hl and the moisture content in the grain 13.6-14.7%. In the parameters where the applied doses are important, it was determined that the most appropriate doses were 24 and 32 kg/da, and according to the quality results, low nitrogen doses (8 and 16 kg/da) were effective. It was determined that the most appropriate nitrogen dose applied to horse tooth corn varieties was 24 kg per decare. While it is anticipated that the nitrogen doses to be applied to different varieties and in different locations or in the cultivation of the main crop may differ, considering that the highest values for some traits were obtained from the 32 kg/da nitrogen dose, it was concluded that higher doses should be tried in addition to the 32 kg application.