Berhem û Hunera Izedînê Remakî

Abstract

Sözlü kültür, halk yaşamının bir parçasıdır. Yazının insan hayatına geç girmiş olmasından dolayı sözlü kültür önemli bir yer edinmiştir. Dolayısıyla halk, olayları, tarihi ve kültürü sözlü yollarla öğrenmiş ve kuşaktan kuşağa aktarmıştır. Sözlü Kürt kültüründe dengbêj önemli bir yer edindiği ve toplumun sözcüsü haline geldiği için tarihin yanı sıra çeşitli olay ve gelişmeler dengbêjler sayesinde toplumun değişik kesimlerine ulaşmıştır. Bu sebeple bizler kamusal hafızanın, yani dengbêjliğin unutulmamasına katkı sağlamak amacıyla Kızıltepeli dengbêj Izedînê Remakî konusunda çalıştık. Çalışmamız Giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Giriş kısmında hafıza ve kültür ilişkisi üzerinde durduk. Sözlü kültürde hafıza önemli bir yer edindiği için, özellikle hafıza, genel olarak da sözlü kültür üzerinde durduk. İlk bölümde Dengbêjliğe Genel Bir Bakış başlığı altında dengbêj kavramı, dengbêjliğin tarihçesi, dengbêjlikte eğitim, dengbêjliğin eser türleri, dengbêjlikte icra çeşitleri ve dengbêjlik ortamı hakkında açıklayıcı bilgiler sunduk. İkinci bölümde Izedînê Remakî'nin yaşamı ve eserleri üzerinde durduk. Izedînê Remakî'nin hayatı ve sanatı hakkında bilgi vererek eserleri üzerinde durduk. Üçüncü bölümde ise Dengbêj Izedîn'in kilam metinlerini vererek bu metinler hakkında değerlendirmelerde bulunduk. Bu çalışmanın amacı degbêjlîk konusunda genel bir projeksiyon sunmak ve özellikle İzedînê Remaki ve onun kilamlarını bilimsel ölçülere göre değerlendirip tanıtmaktır.

Oral culture is a part of people's life. Since writing entered the culture of the people late, the oral culture has taken an important place, so the people learned events, history, culture and other things orally and passed them from one generation to another. In the oral culture, since the dengbêjî has taken an important place and has become the spokesperson of the society, events, history, epics and all other things have reached the society through the dengbêjs, so we wanted the memory of the people, that is the dengbêjs, not to be forgotten, and we also did our work on a dengbêj from Qoser, Izedinê Remaki. Our work consists of an introduction and three parts. At the beginning, we talk about memory and culture, because in oral culture, memory plays an important role, especially we talk about memory and in general we talk about oral culture. In the first part, called A General Overview of Dengbêjî, we are talking about the concept of dengbêjî, the history of dengbêjî, education in dengbêjî, types of dengbêjî works, ways of performing dengbêjî, instruments of dengbêjî, space and performance in dengbêjî, patronage of dengbêjî, the environment of dengbêjî, dengbêjî and women, Evdalê Zeynikê as a main representative with these subtitle, we explain dengbejî in a general way. In the second part, we focus on the life and works of Izedînê Remaki. We introduce Izedînê Remaki in a general way and we focus on his works, we analys and introduce them. In the third part, we give the texts of Izedînê Remaki's lyrics and focus on them. The purpose of this work is to give a complete projection about the sound and especially to evaluate and introduce the sound of Izedînê Remaki and his songs according to scientific standards. In addition, our wish is that this study take place in the pages and in this way the voice and Izedînê Remaki will not be forgotten.