Mardin Kızıltepe Ekolojik Koşullarında Farklı Bitki Sıklıklarının Nohutta (Cicer arietinum L.) Verim ve Bazı Verim Öğelerine Etkisi

Abstract

Bu çalışmanın amacı Mardin Kızıltepe koşullarında nohutta farklı ekim sıklıklarını belirlemektir. Üç nohut çeşidi (Aziziye-94, ILC-482 ve Diyar-95) dört farklı ekim sıklığında (30, 40, 50 ve 60 tohum m-2) ekilmiştir. Deneme 2013 ve 2014 yıllarında Mardin Artuklu Üniversitesi Kızıltepe Meslek Yüksekokulu deneme tarlalarında tesadüf blokları bölünmüş parseller deneme desenine göre 3 tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Çeşitler ana parsellere, sıklıklar ise alt parsellere yerleştirilmiştir. Farklı ekim sıklıklarında ekilen üç nohut çeşidinde bitki boyu, ilk bakla yüksekliği, ana dal sayısı, bitkide bakla sayısı ve tane sayısı, baklada tane sayısı, bin tane ağırlığı, birim alan tane verimi, hasat indeksi ve biyolojik verim gibi özellikler incelenmiştir. İki yıllık sonuçlara göre; ekim sıklıklarının nohut çeşitlerinde verim ve verim öğelerine etkisi önemli bulunmuştur. En yüksek birim alan tane verimi 2013 ve 2014 yıllarında sırasıyla 159.18 kg da-1 ve 124.83 kg da-1 ile ILC-482 çeşidinden alınırken, en düşük birim alan tane verimi 117.76 kg da-1 ve 100.16 kg da-1 ile Diyar-95 çeşidinde alınmıştır. Mardin Kızıltepe koşullarında nohut için en uygun ekim sıklığı 50 tohum m-2 olarak belirlenmiştir.

The aim of this work is to determine different plant densities for chickpea in Mardin Kızıltepe conditions. Three cultivars of chickpea (Aziziye-94, ILC-482 and Diyar-95) were sown at four different sowing densities (30, 40, 50 and 60 seeds m-2). The trial was conducted in the experimental fields of Kiziltepe Vocational High School of Mardin Artuklu University by using split plots in randomized block design with the three replicates in years of 2013 and 2014. Chickpea cultivars were established as main plots and plant densities were established as split plots. Effects of sowing densities on plant height, first pod height, number of branches, numbers of pod per plant and numbers of seed per plant, numbers of seed per pod, 1000 grain weight, grain yield and harvest index were investigated for three cultivars. According to the two years results; effects of varieties and sowing densities on the yield and yield components of lentil were obtained significantly. While the highest grain yield per area was obtained at the ILC-482 cultivar as 159.18 kg da-1 and 124.83 kg da-1, the lowest grain yield per area was obtained at the Diyar-95 cultivar as 117.76 kg da-1 and 100.16 kg da-1 in years of 2013 and 2014 respectively. The most suitable sowing density was determined with 50 seeds m-2 in Mardin Kızıltepe conditions.