Türkiye Cumhuriyetinin İlk Döneminde Aşırı Milliyetçi Söylem ve Türk Medyasında Yansımaları: Gök-Börü Dergisi Örneği

Abstract

Milliyetçilik ortaya çıkışından bu yana, toplumlar üzerinde etkisini sürdürmektedir, medya ise milliyetçi ideolojilerin, ritüellerin, sembollerin, mitlerin ve söylemlerin yeniden üretilmesine imkan vermiştir. Milliyetçilik hem zaman içinde hem de farklı siyasal re- jim ve toplumlar arasında değişip ve dönüşmüştür. Bu nedenle, milliyetçi ideolojilerin mevcut durumunu tam olarak anlamak için, milliyetçiliğin tarihsel gelişimini ve bu gelişmenin medyadaki yansımalarını incelemek önemlidir. Bu makale Türk milliyetçiliğinin erken dönem biçimlerini ve Türk medyasındaki yansımalarını incelemektedir. Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundan sonra, özellikle 1923-1950 arası dönemde, yeni kavramlar ve kurumlar topluma yerleşmiştir. Bu dönemde tartılan önemli kavramlardan biri de, yeni Türkiye Cumhuriyeti’nin bir ulus devlet olarak kurulması nedeniyle, milliyetçiliktir. Literatürde Türk milliyetçiliğinin çoğunlukla dış dünyanın politik ve sosyal değişimlerinden etkilendiği belirtilmektedir. İki dünya savaşı arasında, aşırı milliyetçi ideolojiler tüm düny- ada popüler bir durumdadır. Dış dünyanın bu atmosferi Türk milliyetçi söylemini dolayısıyla da bu söylemin medyadaki yansımalarını etkilemiştir. “Gök-börü” Dergisi aşırı Türk milliyetçi söyleminin önemli bir örneğidir. Dergi, dünyada ve Türkiye’de aşırı milliyetçiliğin popüler olduğu bir dönemde, Almanya’nın Rusya içlerine ilerlediği 1942 sonbaharında yayımlanmaya başlamıştır. Dergi dönemde yayınlanan diğer Türkçü dergilerden sert söylemiyle ve kan milliyetçiliği konusundaki düşünceleriyle farklılaşmaktadır.