Endülüs'te Ömer b. Hafsûn İsyanı (Sosyo-politik sebep ve sonuçları)

Abstract

Endülüs, Arap Müslümanlar tarafından fethedildikten sonra tarihi süreç içerisinde oradaki yerli halktan ihtida ederek İslâm'a girenlerden yeni bir toplumsal tabaka ortaya çıkmıştır. Bu zümre tarihçiler tarafından "Müvelledûn" diye adlandırılmıştır. Endülüs'te, tarihi süreç içerisinde dönem dönem etnik asabiyet, sosyo-kültürel, sosyo-ekonomik, sosyo-politik ve daha birçok sebepten ötürü Müvelledûn ayaklanmaları çıkmıştır. Gerek bütün Endülüs'ü ele geçirmeyi hedeflemiş olması gerekse yarım asır gibi uzun süre devam etmesi ve sosyo-politik sebep ve sonuçlarıyla yarattığı etki açısından Ömer b. Hafsûn İsyanı, diğer Müvelled ayaklanmalardan farklı değerlendirilmeyi hak etmektedir. Bu çalışmada, İbn Hafsûn İsyanı'nın sebep ve sonuçlarına odaklanarak, Endülüs Emevîleri dönemindeki siyasi, ekonomik ve toplumsal dinamiklerinin yaşama dair etkileri ortaya konulmaya çalışılmıştır.

After Andalusia was conquered by Arab Muslims, a new social layer has emerged from those who entered Islam in the historic process. This group was named as "Muvalladun" by historians. In Andalusia, Muvalladun uprisings broke out from time to time due to ethnic irritability, socio-cultural, socio-economic, socio-political and many other reasons. Omar b. Hafsun Rebellion, deserves to be evaluated differently from other Muvalladun uprisings as it has aimed to take possession of all Andalusia and its effects in terms of socio-political causes and results continued as long as half a century. In this study, focusing on the causes and results of the Ibn Hafsûn rebellion were tried to be presented its the effects of political, economic and social dynamics in the period of the Andalusia Umayyad.