BAFRA KIRSAL KONUTLARINDA ÇIKMALAR

Abstract

Çıkmalı ev mimarisi, Türk sivil mimarlığının temel unsurlarından birisi belki de enkarakteristik özelliğidir. Gerek imparatorluk başkenti İstanbul’da gerekse Anadolu’nun birçok yerinde çıkmalı evlere rastlamak mümkündür. Fakat kırsal mimari özelinde hattadağ köylerinde çıkmalı (cumbalı) ev mimarisine rastlanması, büyük kentler ölçeğindekiTürk sivil mimarlığı zevkinin , Anadolu kırsalındaki yansıması olarak karşımızaçıkmaktadır . Mahrem unsur olan ev içinin kent mimarlığında dışarıya açılmasını sağlayan,cephenin hareketlendirilmesi amacının yanı sıra manzara arayışının bir sonucu olançıkmaların kırsal bölgelerde karşımıza çıkması Anadolu kırsal mimarlığında işlevselliğinyanı sıra beğeni arayışının da net bir göstergesidir. Karadeniz bölgesinin karakteristik malzemes i ahşap da

dâhil olmak üzere çeşitli malzemelerden yapılan Bafra köy evlerindekiçıkmalar bu çalışmanın konusu olacaktır. Bu çıkmalar konum, malzeme, strüktür gibi yö nlerden incelenerek önemleri ortaya konulacaktır.

8 köyden 32 evin inceleneceği buçalışmayla Bafra kırsal konut çıkma türleri belirlenecek olup Anadolu kır konutlarıarasındaki yeri ve önemi belirtilecektir. Böylelikle bu konu üzerine çalışan araştırmacıl ariçin bir kaynak görevi görecektir. Şehir evlerinde sıkça karşımıza çıkan ve uygun olmayanarazi şartlarında üst kat plânını düzeltmek amaçlı başvurulan kat çıkmalarının Bafra köy evler inde çok sık görülmemesi, köylerdeki geniş ve uygun arazi şartlarında

bu kullanımagerek duyulmamasından kaynaklıdır. Yine özellikle kent mimarlığında karşımıza çıkan sofaçıkmalı köy evlerinin Bafra kırsal mimarlığında sıkça uygulanması Bafra köy evlerinde beğeninin, işlevselliğin önüne geçtiğinin göstergesidir. Bu makale ‘‘Bafra Kırsal Mimarisi’’ isimli ve hâlen yazım aşamasında olan doktora tezi kapsamında yazılmıştır.