Kovargeriya Akademîk a Kurdî li Tirkiyeyê û Pirsgirêkên Wê

Abstract

Kovargerya kurdî di nav weşangeriya kurdî de cihekî girîng digire. Kovara Rojî Kurd a di sala 1913an dest bi weşanê kiriye nimuneya pêşî ya kovargeriya kurdî ye. Mînakên din ên sereke Jîn û Hawar in. Ji Hawarê û wir çi siyasî çi çandî curbecur kovarên kurdî derdikevin. Di salên dawî de bi vekirina enstîtuyên zimanên zindî kovarên akademîk jî dest bi weşanê kirine. Di vê xebatê de li ser kovarên akademîk ên kurdî ku li Tirkiyeyê diweşin hatiye rawestin ku heta niha tevde pênc heb in. Weşana van kovarên akademîk bi pêwîstiyên demê re têkildar e. Di heman demê de bi hebûna xwe ev kovar di warê kovargeriya kurdî a li Tirkiyeyê de destpêkeke nû pêk tînin.

Kürtçe dergi yayıncılığı Kürtçe yayıncılık içinde önemli bir yer tutmaktadır. 1913’te yayınlanmaya başlayan Rojî Kurd dergisi Kürtçe dergiciliğinin ilk örneğidir. Diğer önemli olanlar Jîn ve Hawar’dır. Hawar’dan bu zamana kadar gerek siyasi gerek kültürel çeşitli Kürtçe dergiler yayınlanmıştır. Son yıllarda Yaşayan Diller Enstitülerinin açılmasıyla birlikte akademik dergiler de yayınlanmaya başlanmıştır. Bu çalışmada şimdiye kadar sayıları beş olan Türkiye’de yayınlanan Kürtçe akademik dergiler üzerinde durulmuştur. Bu dergilerin yayınlanması günün ihtiyaçları ile ilişkilidir. Aynı zamanda bu dergiler varlıklarıyla Türkiye’deki Kürtçe dergicilik alanında bir başlangıç oluşturmaktadırlar.