2794-2795 NUMARALI GEVAŞ-VASTAN-KARÇIKAN-HAVASOR NAHİYELERİNİN MÜSLİM-GAYRİMÜSLİM NÜFUS DEFTERLERİ’NİN TRANSKRİPSİYON VE DEĞERLENDİRİLMESİ

Abstract

Nüfus sayımları, toplumların demografik, sosyolojik, ekonomik ve tarihi durumlarını ortaya koymakta, fertlerin yaş, cinsiyet, meslek, göç, dil, din ve fiziksel özellikleri hakkında oldukça önemli bilgiler içermektedir. Bu özelliklerinden dolayı araştırmacıların dikkatini celp etmiş ve nüfus defterleri hakkında pek çok çalışmalar yapılmış ve yeni yöntemler geliştirilmiştir. Dünyanın en iyi kayıt sistemine sahip ülkelerinden bir olan Osmanlı İmparatorluğu nüfus kayıtları konusunda da oldukça zengin bir arşiv malzemesi bırakmıştır. 19. Yüzyıldan önce tahrir şeklinde tutulan kayıtlar bu yüzyıldan sonra sadece nüfus sayımı amacıyla yapılmaya başlanmıştır. Osmanlı İmparatorluğunda 1831 yılında ilk nüfus sayımları yapılmaya başlanmış, çalışmamıza konu olan Van’da ise ilk nüfus sayımı 1836 yılında yapılabilmiştir. 2794-2795 Numaralı ve NFS. d. koduyla kayıtlı Van Eyaletine bağlı Gevaş, Karçıkan, Vastan ve Havasor nahiyelerinin Müslim ve Gayrimüslim nüfus defterleri transkribe edilerek, değerlendirmeleri yapılmıştır. Amacımız yaklaşık olarak iki asır önce Van yöresinde yaşayan ahalinin etnik, sosyolojik ve ekonomik durumlarına ışık tutarak, bölgede yaşayan insanların kendi geçmişleri ve ataları hakkında bilgi sahibi olmalarını sağlamaktır.