Öğretmen Algılarına Göre Okul Müdürlerinin Dağıtımcı Liderlik Davranışları ile Öğretmen Profesyonelizmi Arasındaki İlişki

Abstract

Bu araştırmanın amacı, öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin dağıtımcı liderlik davranışları ile öğretmen profesyonelizmi arasındaki ilişkiyi saptamaktır. Araştırmada korelasyonel model kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini, 2023-2024 eğitim-öğretim yılında Şırnak/Silopi'de okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve lise kademelerinde görev yapan 1584 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi, tabakalı örnekleme yöntemiyle belirlenmiştir. Buna göre okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve lise kademelerinde görev yapan 320 öğretmen, araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Araştırmanın verileri, 'Dağıtılmış Liderlik Ölçeği' ve 'Öğretmen Profesyonelizmi Ölçeği' aracılığıyla toplanmıştır. Elde edilen veriler SPSS paket programı kullanılarak çözümlenmiştir. Dağıtımcı liderlik ve öğretmen profesyonelizmine ilişkin öğretmen algılarının çeşitli değişkenlere göre anlamlı fark gösterip göstermediği, bağımsız örneklemler t-testi ve tek yönlü varyans analizi kullanılarak belirlenmiştir. Öğretmenlerin dağıtımcı liderlik ve öğretmen profesyonelizmine ilişkin algıları arasındaki ilişki, Pearson korelasyon ve çoklu doğrusal regresyon analizleri ile saptanmıştır. Analiz sonucunda, öğretmenlerin dağıtımsal liderlik davranışlarına ilişkin algılarının ortalaması 'katılıyorum' düzeyinde, profesyonelizme ilişkin algılarının ortalaması ise 'çok katılıyorum' düzeyinde olduğu saptanmıştır. Diğer taraftan, öğretmenlerin dağıtımcı liderliğe ve profesyonelizme ilişkin algıları arasında cinsiyet ve kademe değişkenlerine göre anlamlı farklılıklar olduğu görülmüştür. Ayrıca, dağıtımcı liderlik ile öğretmen profesyonelizmi arasında pozitif yönde ve anlamlı bir ilişkinin olduğu, dağıtımcı liderliğin öğretmen profesyonelizmini anlamlı bir şekilde yordadığı ortaya konmuştur. Sonuç olarak, öğretmenlerin dağıtımcı liderlik ve öğretmen profesyonelizmine ilişkin algı düzeylerinin yüksek olduğu; cinsiyet ve kademe değişkenlerinin, öğretmenlerin dağıtımcı liderlik ve öğretmen profesyonelizmine ilişkin algılarında etkili değişkenler olduğu saptanmıştır. Ayrıca, dağıtımcı liderliğin öğretmen profesyonelizmi üzerinde önemli bir yordayıcı olduğu görülmüştür. Araştırmanın sonucunda, uygulayıcılara ve araştırmacılara yönelik birtakım öneriler sunulmuştur.

This study aims to examine the relationship between school principals' distributed leadership behaviors and teacher professionalism in terms of teachers' perceptions. The correlation model was utilized in the study. The research population comprises 1584 teachers in the preschool, primary, secondary, and high school levels of education in the 2023-2024 academic year. The study sample was determined by stratified sampling method. Accordingly, 320 pre-school, primary, secondary, and high school teachers have compiled the research sample. The scales used in the research were the 'Distributed Leadership Scale' and the 'Teacher Professionalism Scale'. The data obtained were analyzed by using SPSS software. The teachers' perceptions of distributed leadership and teacher professionalism were determined using independent samples t-test and one-way analysis of variance to determine whether teachers' perceptions differ according to diverse variables. The relationship between teachers' perceptions of distributed leadership and teacher professionalism was determined by Pearson correlation and multiple linear regression analyses. As a result of the analysis, it was determined that teachers' perceptions of distributed leadership behaviors were at the 'agree' level, and their perceptions of professionalism were at the 'often' level. On the other hand, it was observed that there was a significant difference between teachers' perceptions of distributed leadership and professionalism according to gender and grade variables. Additionally, it has been revealed that there is a positive and significant relationship between distributed leadership and teacher professionalism and distributed leadership significantly predicts teacher professionalism. In conclusion, teachers' perception levels of distributed leadership and teacher professionalism are high. It has been determined that gender and grade variables are influential variables on teachers' perceptions of distributed leadership and teacher professionalism. Additionally, distributed leadership was found to be a significant predictor of teacher professionalism. As a result of the research, some suggestions are presented for practitioners and researchers.