Seyyid Zeynülâbidîn B. Nûreddîn El-hüseynî El-kâşânî'nin Müferrihetü'l-enâm Fî Te'sîsi Beytillahi'l-harâm Adlı Eserinin Çeviri ve Değerlendirmesi

Abstract

Bu çalışmada Osmanlı padişahı IV. Murad (1623/1640) döneminde Mekke'de meydana gelen Büyük Sel (1039/1630) hadisesi sonrasında Kâbe'nin temelden yıkılıp yeniden inşa edilme süreci ele alınmış, bu hadiseyi aktaran Seyyid Zeynülâbidîn b. Nûreddîn el-Kâşânî'nin (ö.?) kaleme aldığı Müferrihetü'l-Enâm fî Te'sîsi Beytillahi'l-Harâm adlı eseri incelenmiştir. Bu çerçevede eserin Türkçe'ye çevirisi ve değerlendirmesi yapılmış, dil ve üslup özellikleri başta olmak üzere nitelik bakımından eser incelenmiştir. Müellif eserinde bizzat katıldığı bu imar sürecini gün gün kayıt altına almış, en önemlisi de XI/XVII yüzyıl Mekke'sinde bulunan kutsal mekânları irdelemiştir. Eser özellikle Şiî âlimler arasında büyük bir itibar görmüştür. Müellifin Kâbe'nin yeniden inşa sürecine doğrudan katılması ayrıca önemli görülmüştür. Çalışmada Seyyid Zeynülâbidîn b. Nûreddîn'in hayatına değinilmiş, bunun yanı sıra Kâbe'nin XI/XVII yüzyılda yaşanan yıkım ve yeniden imar süreci ele alınarak bu süreci anlatan diğer dönem kaynakları incelenmiştir. Böylece önemli bir tarihi olaya ışık tutulmuş, Kâbe'nin imar tarihine ilişkin süreç incelenerek bu mukaddes yapının tarihsel gelişimi ve mimari evreleri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Mekke, Kâbe, Büyük Sel, IV. Murad, Seyyid Zeynülâbidîn b. Nûreddîn, Müferrihetü'l-EnâmIn this study, the process of the Kaaba being demolished from its foundation and rebuilt following the Great Flood (1039/1630) incident that occurred in Mecca during the reign of Ottoman Sultan Murad IV (1623/1640) has been discussed, and the work Mufarriḥat al-Anām fī Ta'sīs Bayt Allāh al-Ḥarām written by Sayyid Zayn al-ʿĀbidīn b. Nūr al-Dīn al-Kāshānī (d.?), who narrated this event, has been examined. In this context, the work has been translated into Turkish and evaluated, and it has been examined in terms of quality, including its language and style features. In his work, the author recorded this reconstruction process, which he personally participated in, day by day, and most importantly, he scrutinize the holy places in Mecca in the XI/XVII the century. The work has been highly regarded, especially among Shiite scholars. The author's direct involvement in the reconstruction process of the Kaaba is also considered important. In this study, the life of Sayyid Zayn al-ʿĀbidīn b. Nūr al-Dīn is mentioned, as well as the destruction and reconstruction process of the Kaaba in the XI/XVII th century, and other period sources describing this process are examined. Thus, an important historical event has been shed light on, and the process of the Kaaba's construction history has been examined, and the historical development and architectural phases of this sacred structure have been tried to be revealed. Keywords: Mecca, Kaaba, Great Flood, Murad IV, Sayyid Zayn al-ʿĀbidīn b. Nūr al- Dīn, Mufarriḥat al-Anām