Hz. Ömer'in hilâfet anlayışı

Abstract

Hz. Peygamber'den sonra teşekkül eden hilafet yönetimini belirgin bir şekilde ortaya koyan ilk isim Hz. Ömer'dir. Hz. Ömer, daha geniş bir coğrafyada daha uzun bir süre hüküm sürdüğü için karşılaştığı problemlerin sayısı da selefine nazaran fazla olmuştur. Bunun için de Hz. Ömer Dönemi, yönetim işleyişi ve hilafet anlayışı İslam tarihi itibarıyla hayli önemlidir. Doğumundan Müslümanlığına kadar nevi şahsına münhasır bir duruş sergileyen Hz. Ömer, halife olduğunda da bu yapısını korumuştur. Hz. Ömer'in halifeliği esnasında genişleyen fütuhat faaliyetleriyle Müslümanlar sayıca adeta azınlık konumunda iken oldukça geniş ve çeşitli gayrimüslim kitleyi yönetmiştir. Halife Ömer; sürdürdüğü fetih politikası, teşkilatlanma, şehirleşme ve yönetim anlayışı itibariyle adeta bir geçiş dönemi olan süreci oldukça başarılı bir şekilde yönetmiştir. Onun hilafet anlayışı biat, istişare ve teftiş üzerine kurulmuştur. Hz. Ömer hilafet anlayışında kişi, kabile, zümre ayrımı yapmaksızın yürüttüğü hilafeti ile halk nezdinde kabul gören, sorgulanmayan ve oldukça sistemli işleyen bir yönetimin örneğini vermiştir. Onun döneminde devlet yapılanması hızlanmıştır. İslam devletinde pek çok kurum ve kuruluşun öncüsü olan Hz. Ömer, kurduğu yeni kurum ve kuruluşlarla ve yaptığı yeni atamalarla devlet yönetimini daha işlevsel hâle getirmiştir. Bu faaliyetlerin yanında kendi siyasi otoritesini de muhafaza etmeyi başarmıştır.

After the Hz. Prophets, the first person reveal the principles of Islamic state administration clearly was Hz. Omar. Since he ruled in a wider geograhy and for a longer period of time than his predecessor, the number of problems he encountered was also high. For this reason, the period of Hz. Omar is in an important position for the structure and functioning of the İslamic State. Hz. Omar, who exhibited a unique stance from his birth to his Islam, maintained this structure during his caliphate. With the conquest activities that expanded during the caliphate of Omar, the Muslims were in the minority in number, but he ruled a very large and diverse non-Muslim mass. Caliph Omar successfully managed the process, which was a kind of transition period in terms of his policy of conquest, organization, urbanization and management. Her understanding of the caliphate was based on allegiance, consultation and inspection. In her understanding of the caliphate, Omar displayed an example of an administration that was accepted by the people, unquestioned and very systematic, with her administration without discriminating between people, tribes and groups. State structuring accelerated during his reign. The pioneer of many institutions and organizations in the Islamic state, Ömer made the state administration more functional with the new institutions he established and the appointments he made. In addition to these activities, he managed to maintain her own political authority.