Yüksek Lisans Tezleri - Karma

Permanent URI for this collectionhttps://hdl.handle.net/20.500.12514/57

Browse

Now showing 1 - 4 of 4

Batı Tur Abdin'de Bir Geç Antik Çağ Kalesi: Rabat Kalesi
(2024) Genç, Bülent; Genç, Bülent; 02.03. Department of Archaeology / Arkeoloji Bölümü; 02. Faculty of Letters / Edebiyat Fakültesi; 01. Mardin Artuklu University / Mardin Artuklu Üniversitesi
Rabat Kalesi, Mardin İli, Derik İlçesi, Hisaraltı Köyü'nde yer almaktadır. Kale ovaya hâkim yüksek kayalık bir tepe üzerinde inşa edilmiştir. Yaklaşık 5,57 hektarlık bir alana yayılmış olup, 1200 m uzunluğunda sur duvarları mevcuttur. Kalede 4 gözetleme kulesi, 15 burç kalıntısı bulunmaktadır. Kalenin en zayıf noktaları olan doğu-batı ve orta kısmına 3 hendek ve bu hendeklerin bitişiğine inşa edilen sur duvarları, kule ve burçlarla kalenin mukavemeti artırılmıştır. Hendeklerin uzunlukları yaklaşık 75-135 m, genişlikleri ise 5-10 m arasında değişmektedir. Kaledeki sur duvarlarının en iyi korunduğu alan 1. Hendeğin (Batı) olduğu kısımdır. 2. Hendek (Orta) birkaç burç ve kule temel kalıntısı ile sur duvar temeli dışında yıkık ve harabe haldedir. 3.Hendeğin (Doğu) olduğu alan ile kalenin kuzey ve güney kısımları keskin uçurumlardan oluştuğundan doğal sur vazifesi görünmektedir. Kalenin kuzey ve güney sur duvarları birkaç küçük sur kalıntısı dışında tamamen yıkıkve harabe durumdadır. 1. Hendekten 2. Hendeğe kadar olan alanda genel itibarıyla kaya oyma yapılar ile küçük yuvarlak ağızlı sarnıçlar yoğunluktadır. Kaledeki diğer unsurlar arasında, yapı kalıntıları, sarnıçlar, kilise ve şapel yer almaktadır. Kaleye çıkış kuzey yönde kaya oyma basamaklarla sağlanmaktadır. Kalenin batı hendeğinin yaklaşık 100 m dışında nekropol alanı yer almakta olup, burada Roma Dönemi'ne ait üç klineli oda mezarları ile arcosoliumlu mezarlar yer almaktadır. Kalede yapılan yüzey araştırmalarında; en erkeni Helenistik Döneme tarihlenen Roma, Parth/Sasani ve İslami Dönem ait olduğu belirlenen seramik parçaları tespit edilmiştir. Kalede bulunduğu beyan edilip Mardin Müzesi'ne getirilen bir grup eser arasında; en erkeni Helenistik Döneme ait, Roma, Bizans ve İslami sikkeler olduğu görülmüştür. Rabat Kalesi'nin yaklaşık 1,8 km güneydoğusunda bulunan ve Rabat Kalesi'nin aşağı şehri olarak değerlendirilen Phitur (Fıtne/Pınarcık) kenti yer almaktadır. Bu kentte; Roma Dönemi'ne ait dromoslu üç klineli kaya mezarları, yapı kalıntıları, mezar yazıtı, sütun tambur ve başlıkları ile işliklere ait büyük yuvarlak formlu değirmen taşları tespit edilmiştir. Rabat Kalesi 1866'da Taylor tarafından ilk kez ziyaret edilmiştir. Ardından 1980'de Wiessner, 1989'da Sinclair, 2006'da Comfort tarafından da ziyaret edilip belgelenmiştir. Comfort, Procopius'a dayanarak Rabat Kalesi'nin antik adı için Sifrios ve Baras olmak üzere iki olası isim önermiştir. Ve kalenin Justinianus tarafından güçlendirilen kalelerden biri olan Siphrius/Isfrios olabileceği yönünde aktarımda bulunmuştur. Kaleyi tarihlendirme konusunda Wiessner, Taylor'u izleyerek MS 6. yüzyıl'a Justinianus Dönemi'ne tarihlemiştir. Sinclair, kaleyi MS 4. yüzyıl'da inşa edilmiş olabileceğini aktarmıştır. Comfort da kaleyi MS 6. yüzyıl'a tarihlendirir ve sarnıçlar gibi bazı öğelerin daha erken bir iskana işaret ettiğini vurgulamıştır. Rabat Kalesi özellikle Sinclair'in Constantia (Viranşehir) ve Amida (Diyarbakır) arasındaki güzergâhı korumak için inşa edilen Geç Roma Dönemi'ne ait bir kale olduğuna dair yorum çok önemlidir.
Boncuklu Tarla Yerleşimi Çanak Çömleksiz Neolitik A'dan B'ye Geçiş Dönemi Öğütme Taşları ve Havanelleri
(2024) Genç, Bülent; Genç, Bülent; 02.03. Department of Archaeology / Arkeoloji Bölümü; 02. Faculty of Letters / Edebiyat Fakültesi; 01. Mardin Artuklu University / Mardin Artuklu Üniversitesi
Boncuklu Tarla, Ilısu ve HES projesi kapsamında 2008 yılında iki farklı ekip tarafından yapılan yüzey araştırmalarında saptanarak incelenmiştir. 2012'den beri gerçekleştirilen kurtarma kazıları Mardin Müze Müdürlüğü başkanlığında ve 2021 yılı itibariyle Doç. Dr. Ergül Kodaş'ın bilimsel danışmanlığında kazılar yürütülmektedir. Boncuklu Tarla buluntuları, Mardin Bölgesi'nin Çanak Çömleksiz Neolitik Dönem'i açısından günümüze kadar kazısı yapılan ilk yerleşim yeri olmasının yanı sıra hem Yukarı Dicle Bölgesi hem de Kuzey Mezopotamya Neolitikleşme süreci üzerine önemli bilgiler sunmaktadır. Yaklaşık olarak 12.000 yıllık bir tarihe sahip olan yerleşim yerinde açığa çıkarılan öğütme taşları ve havanelleri ile ilgili yapılacak çalışmalar ile yeni veriler tespit edilmiş ve bu verilerin Yukarı Dicle Vadisi'ndeki çağdaş yerleşim yerleriyle karşılaştırılması yapılarak, bölgedeki neolitikleşme sürecindeki öğütme taşları ve havanellerinin hem kronolojik gelişimi hem de kültürel bağlamdaki varlıklarının incelenmesi amaçlanmıştır. Bu çalışmada, öğütme taşlarının içinde bulunduğu taş alet endüstrisinin anlaşılabilmesi açısından öncelikle, arkeolojik materyal kültüründe genel hatlarıyla öğütme taşlarının ne olduğu ve en basit formdan kompleks formlara nasıl bir tipolojik değişimin görüldüğü, öğütme taşlarının neden gereken önemi görmediği ve nasıl bir çalışma metodolojisi ile çalışılması gerektiği kısaca açıklanmaya çalışılacaktır.
Çemka Höyük çanak çömleksiz dönem A Evresi sürtme taş süs eşyaları
(Mardin Artuklu Üniversitesi, 2023) Kodaş, Ergül; Kodaş, Ergül; 02.03. Department of Archaeology / Arkeoloji Bölümü; 02. Faculty of Letters / Edebiyat Fakültesi; 01. Mardin Artuklu University / Mardin Artuklu Üniversitesi
Ilısu ve HES projesi kapsamında 2019 yılında Çemka Hüyük'te Mardin Müze Müdürlüğü başkanlığında ve Doç. Dr. Ergül Kodaş'ın bilimsel danışmanlığında yürütülen arkeolojik kazı çalışmasında bulunan sürtme taş süs eşyaların incelenmesi ve bunların kullanım işleviyle ilgili eldeki kaynaklara dayanarak yeni bilgilere ulaşılabilmesi amaçlanmaktadır. Yaklaşık olarak 11.700 yıllık bir tarihe sahip olan yerleşim yerinde açığa çıkartılan sürtme taş süs eşyaları ile ilgili yapılacak çalışmalarla yeni veriler tespit edilmiş ve bu verilerin Yukarı Dicle Vadisi'ndeki çağdaş yerleşim yerleriyle karşılaştırılması yapılarak, bölgedeki neolitikleşme sürecinde sürtme taş süs eşyalarının hem kronolojik gelişimi hem de kültürel bağlarının varlığının incelenmesi amaçlanmıştır.
Denizli Müzesi'ndeki Bir Grup Metal Eserin Restorasyon ve Konservasyonu
(2024) Genç, Bülent; Genç, Bülent; 02.03. Department of Archaeology / Arkeoloji Bölümü; 02. Faculty of Letters / Edebiyat Fakültesi; 01. Mardin Artuklu University / Mardin Artuklu Üniversitesi
Taşınabilir kültür varlıklarından olan metal eserleri korumak, uygun konservasyon adımları ile başlayıp, müze depolarını uygun çevresel koşullara dönüştürmekle devam eder. Kültür varlıklarının dünya çapındaki önemi, malzemenin özellikleri, kullanım şekli ve çevresel faktörlerle sıkı bir şekilde ilişkilidir. Kültür varlıklarını depolama, çevresel etkenleri belirleme, olası riskleri tanımlama ve en aza indirme, bozulma süreçlerini yavaşlatma ve eserlerin ömrünü uzatma, kültür varlıklarını korumanın temel amacını oluşturur. Bu çalışmada, Denizli Müze Müdürlüğü tarafından yürütülen Hieropolis Kuzey Nekropolü 2014 Yılı Kazısı, Çivril-Koçak 2017 Yılı Kurtarma Kazısı ve Bekirler Nekropolü 2017-2018 yılı Kurtarma Kazısı'nda ele geçen MÖ 2. yy ile MS 6. yy a tarihlenen metal eserlerin restorasyon ve konservasyon uygulamaları yer almaktadır. Bu çalışmada, metal eserlerin topraktan çıkarıldığı andan itibaren müze vitrin ve depolarına ulaşıncaya kadar geçen restorasyon-konservasyon süreci ele alınmaktadır. Bu sayede, metal eserlerin varlıklarını daha uzun yıllar sürdürebilmelerini sağlamak amaçlanmaktadır.

Browse

Browsing Yüksek Lisans Tezleri - Karma by Author "02.03. Department of Archaeology / Arkeoloji Bölümü"