Browsing by Author "Bala, Sabahattin"

Now showing 1 - 5 of 5

4-6 Yaş Kuran Kursu Öğreticilerinin Yeterlilik Düzeyleri Görüşleri ve Beklentilerinin Tespit Edilmesi
(2025) Güzel, Zehra; Bala, Sabahattin
Bu çalışmanın amacı, Diyanet İşleri Başkanlığı'nın 4-6 yaş Kur'an kurslarında görev yapan öğreticilerin, bu yaş grubuna yönelik Kur'an Kursu Programı hakkındaki görüşlerini, beklentilerini ve yeterlilik algılarını belirlemek ve değerlendirmektir. Dinî gelişimin temelinin atıldığı okul öncesi dönem, din eğitimi açısından büyük bir öneme sahiptir. Diyanet'in 4-6 Yaş Kur'an Kursu Programı, 2013-2014 eğitim-öğretim yılında on ilde pilot olarak başlatılmış ve sonraki yıl Türkiye genelinde uygulanmaya başlamıştır. Bu programın uygulanma sürecinden elde edilen geri bildirimler, programın niteliğini geliştirmek için önemli bir veri kaynağıdır. 4-6 yaş grubundaki çocukların düşünce dünyasına erişmek ve görüşlerini almak güç olduğundan veriler öğreticilerden toplanmıştır. Bu programa katılan öğreticilerin gözlem ve değerlendirmeleri önemli bir bilgi kaynağı oluşturmaktadır. Bu doğrultuda araştırma, 2023 yılında Mardin'de görev yapan 15 öğretici ile mülakatlar aracılığıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmada öğreticilerin aldıkları eğitimler, Diyanet İşleri Başkanlığı ve velilerle ilgili beklentileri, çalışma motivasyonları ve kursların fiziksel imkânlarına dair görüşleri yarı yapılandırılmış bir görüşme formuyla ele alınmıştır. Çalışma sonucunda, katılımcıların meslek seçimlerini büyük ölçüde kendi istekleri doğrultusunda yaptıkları ve mesleklerine duydukları sevginin oldukça kuvvetli olduğu belirlenmiştir. Ancak, katılımcılar mesleki yeterlilik açısından, özellikle pedagojik formasyon bilgisi konusunda kendilerini yetersiz gördüklerini ifade etmişlerdir. Ayrıca, çalıştıkları kurumlarda ve velilerle iletişimlerinde bazı sorunlar yaşadıkları tespit edilmiştir. Bu sorunlara yönelik olarak katılımcılar, çözüm önerileri sunmuş ve sorunların giderilmesi için çeşitli stratejiler geliştirilmesi gerektiğini vurgulamışlardır. Bu çalışmanın daha sonra yapılacak olan 4-6 yaş Kuran Kursları çalışmalarına katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Alevi Vatandaşların Ortaokul ve Liselerde Okutulan Dkab Dersine İlişkin Görüşleri (Diyarbakır Örneği)
(2024) Bala, Sabahattin; Bala, Sabahattin
Din eğitim-öğretiminin esas ve nihai hedefi, herhangi bir dine/inanca mensup gruplara ve değişik yorumlara aynı/eşit düzlemde yer alarak, bireyleri dindarlaştırmaktan ziyade; din/inanç hususunda, hakiki düşünmelerini, yaşadıkları mevcut değer ve kültür çevrelerini anlayacak biçimde sağlam bir bilgi edinmelerine katkı sunmaktır. Bu bağlamda ortaokul ve liselerde okutulan zorunlu DKAB dersi ile Alevi-Sünni ayırımı gözetilmeden, tüm öğrencilerin dini, ahlaki ve kültürel konularda bilgi edinmeleri amaçlanmaktadır. Bu bağlamda araştırmamız, Alevi vatandaşların ortaokul ve liselerde okutulan DKAB dersine ilişkin görüşleri ışığında, Alevi kesimlerin DKAB dersine dair fikirlerini ortaya çıkararak, bu husustaki problemlerin tespit edilmesi, makul çözümlerin bulunmasını hedeflemektedir. Araştırmamız giriş, iki bölüm, sonuç ve önerilerden oluşmaktadır. Giriş kısmında araştırmamızın konusunun ve probleminin ne olduğu, araştırmanın amacı, yöntemi; evren ve örneklem, verilerin toplanması, verilerin değerlendirilmesi ve analizi, ilgili çalışmalar ve araştırmanın önemi; sayıtlılar ve sınırlılıklar yer almaktadır. Araştırmanın birinci bölümünün ilk alt başlığında, Aleviliğin tanımı, kültürel boyutu; geleneksel inançları ile ibadet-adap-erkân anlayışları incelenmektedir. Araştırmanın ikinci alt başlığında Türkiye'de din eğitimi, DKAB dersleri ve Alevilik öğretiminin tarihsel süreci yer almaktadır. Araştırmanın üçüncü alt başlığında da DKAB derslerinde diğer mezhepler ve Alevilik öğretimi yer almaktadır. Araştırmanın ikinci bölümünde ise, katılımcılarla yapılan görüşmeler ve bunlara yönelik bulgu ve yorumlar yer alıp, son kısımda da araştırmadan tespit edilen sonuç ve önerilere yer verilmiştir. Bu araştırmanın evreni, 2023 yılında Diyarbakır ilinde ikamet eden Alevi vatandaşlar tarafından oluşmakta, örneklemimizde yer alan toplam 18 Alevi vatandaş ile yarı yapılandırılmış görüşme (mülakat) tekniği uygulanmıştır. Araştırma sonuçlarında, ortaokul ve liselerde okutulan zorunlu DKAB dersine karşıtlığın Diyarbakır'daki Alevi vatandaşlar tarafından hususi bir kanaat olarak ortaya çıktığı belirlenmiştir. Ayrıca DKAB derslerinin yalnızca Sünni kesime seslendiği algısı ve bu derslerde Alevilikle ilgili konulara yeteri kadar yer verilmediği düşüncesi, bu derse dair negatif/olumsuz bir yaklaşımın var olmasında ki temel sebepler biçiminde tespit edilmiştir. Aynı zamanda Alevi vatandaşların ekseriyetle, evde öğrettikleri dini bilgileri, okulda DKAB derslerinde öğretilen dini bilgilere muhalif birer söylem gibi algıladıkları görülmüştür. Ayrıca Alevi kesimin çoğunluğunun, modernizmin etkisiyle birlikte değişen geleneksel din/inanç algısının seküler dünya görüşüne dönüştüğüne yönelik düşündükleri ortaya çıkmıştır. Aynı zamanda Aleviliğe ilişkin konuların DKAB ders kitaplarında yer almasının, Alevi kesimin çoğunluğunun pozitif/olumlu yönde baktıklarını, yalnız yeterli bulmadıklarını, bu konuların ayrıntılı olarak yer almasını ve dersin Alevi kanaat önderleriyle birlikte verilmesini talep ettikleri belirlenmiştir.
Cumhuriyet Türkiye'sinin Değişen Din Politikaları ve Seçmeli Din Dersleri
(Hiperyayın, 2022) Bala, Sabahattin
Bu eser, Cumhuriyet Türkiye'sinde dini hayatın ve dindar insanların ihtiyaç, eğilim ve taleplerinden çok yönetici elitin hedef ve idealleri çerçevesinde şekillenen din ve din eğitimi politikalarını, bu politikaların din ve DKAB derslerine ne oranda ve ne şekilde yansıdığını, bu derslerde öğretime konu edilen dini yorumun temel karakteristiğini ve nihayet Temel Dini Bilgiler dersinden hareketle son on yıldır okutulan seçmeli din derslerinde öğretime konu edilen dini yorumu; temel felsefesi, referansları ve yönelimleriyle birlikte analiz etmektedir.
Dkab Öğretmenlerinin Dijitalleşmeye Bakış Açısı: Batman İli Örneği
(2024) Bala, Sabahattin; Bala, Sabahattin
Günümüzde dijitalleşmenin ve araçların etkisini daha derinden hisseder olduk. Dijital, kültürden sanata hatta eğitime kadar her alanda yön verici bir pozisyona kavuştu Araçların dönüştürücü etkisi, zaman içerisinde insanı ve eğitim anlayışlarını farklılaştırmıştır. Dijital dönüşümün hayata ve insana yansıması mevcut durumda konumların bozulmasına sebep olmuştur. Bu süreçte eğitim de araçlara teslim edilmiş bir haldedir. Dijitalleşme, teorik ve pratik problemleri olan, bunun yanında büyük bir imkân alanı olarak da karşımıza çıkmaktadır. Bu araştırmada dijital kullanımların öğrencilerin dini algı ve din eğitimine yaklaşımlarına etkileri tespit edilmeye çalışılmıştır. Araştırmanın literatür taraması kısmında dijitalleşme tanımı ve dijital dönüşüm süreci, kuşak kavramı, dijitalin insana ve topluma etkileri, dijitalleşmeyle birlikte eğitim materyallerinde görülen değişim, FATİH projesi, dijitalleşen eğitimde eğitim bileşenlerinin durumu, din ve dijitalleşme karşılaşmasının imkân ve sorunları, benzerlik ve farklılıkları, Dijital Din-Dijitalde Din kavramları ve dijitalleşmenin DKAB derslerine yansımaları konuları üzerinde durulmuştur. Literatür taramasının yanı sıra bu araştırma için yapılan mülakat/görüşmenin örneklem alanı 2023-2024 Eğitim Öğretim yılında Batman ili Merkez ilçesinde görev yapan, 'maksimum çeşitlilik örneklemesi' yöntemine uyularak tespit edilen ve görüşme talebini kabul eden 16 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırma sonuçlarından hareketle katılımcıların hem öğrenci hem de öğretmen açısından avantajlı olmasından dolayı DKAB derslerinde sıklıkla materyal kullandıkları söylenebilir. Ayrıca derste kullanılan dijital materyal ve içeriklerin dikkat çekici ve öğrenmeyi kolaylaştırıcı etkisinden dolayı DKAB derslerinde kullanımının önemli olduğu düşünülmektedir. Bu sonuçların yanı sıra öğrencilerin ders dışı yoğun ve bilinçsiz dijital kullanımlarının onların dini algılarını ve din eğitimine yaklaşımlarını olumsuz etkilediği de öğretmenlerce belirtilmektedir. Literatür taraması ve mülakat/görüşme yöntemi üzerinden yapılan bu çalışma dijitalleşmenin etkilerine dair kapsamlı bir çerçeve sunmaktadır. Bu çalışmanın daha sonraki süreçlerde, dijitalin kullanımı üzerinden yapılacak çalışmalara katkı sunacağı düşünülmektedir. Anahtar Sözcükler: Din Eğitimi, Dijitalleşme, Din, Eğitim, DKAB
İmam Hatip Liselerinde Görev Yapan Öğretmenlerin Din Eğitimi ve Değerler Eğitimi Arasındaki İlişki ile İlgili Görüşleri (Mardin Örneği)
(2024) Bala, Sabahattin; Bala, Sabahattin
Bu çalışmada Türkiye'de Din Eğitimi ve Değerler Eğitimi arasındaki ilişkinin öğretmen görüşleri üzerinden açığa çıkarılması amaçlanmıştır. Modern eğitim anlayışları ile birlikte ayrı alanlar olarak nitelenen din eğitimi ve değerler eğitimi arasındaki ilişkiye dair var olan algıların açığa çıkarılmasını hedeflenmiştir. Çalışma, alana dair bir tartışmayı gündeme taşıması yönüyle önem arz etmektedir. Araştırmada literatür tarama, görüşme ve gözlem teknikleri kullanılmıştır. Bu çerçevede Mardin il merkezinde görev yapan İHL öğretmenlerinden örneklem alınmıştır. Bu araştırmanın örneklemi, 2023-2024 arasında Mardin Artuklu ilçesinde faaliyet gösteren dört (4) İmam Hatip Lisesi ve bu liselerde bulunan on altı (16) öğretmenlerden oluşturmaktadır. Çalışma grubunun oluşturulmasında 'amaçlı örnekleme' başvurulmuştur. Araştırma sonuçlarına göre katılımcı öğretmenlerin aldıkları eğitimin kapsam ve çeşitlilikleri bağlamında değerler eğitimi, dini eğitim ve din eğitiminden farkındalık düzeyinin yüksek olduğu gözlemlenmiştir.