Enstitüler
Permanent URI for this communityhttps://hdl.handle.net/20.500.12514/10
Browse
Browsing Enstitüler by Department "Lisansüstü Eğitim Enstitüsü / Disiplinlerarası Ana Bilim Dalı / Kültürel Çalışmalar Bilim Dalı"
Now showing 1 - 1 of 1
- Results Per Page
- Sort Options
Master Thesis Geleneksel Diyarbakır Evlerinde Cas Süsleme(2024) İnci, Merve; Yeşilbaş, EvindarDiyarbakır geçmişten günümüze birçok medeniyetin hâkimiyeti altında kalmıştır. Son olarak Osmanlının hakimiyetinde gelişen bir bölge olmuştur. Diyarbakır konut mimarisini inceliğimizde de konutlarda yer alan tarihçe bilgileri çoğunlukla Osmanlı hakimiyeti dönemleri ile örtüşmektedir. Böylelikle daha çok bu dönemin etnik, dini ve sosyo- kültürel etkisi altında eserler yapılmıştır. 16. yüzyılda Osmanlı egemenliği altında olan Diyarbakır'da birçok konut inşa edilmiştir. Bu yapılar, mimari ve cas süsleme özellikleriyle günümüze ulaşmıştır. Daha önce bu bölgede hakimiyet kurmuş medeniyetlerin yapı özelliklerini bozmaksızın kendilerine özgü eklemeler yaparak mimari anlayışlarını devam ettirmişlerdir. Diyarbakır'da inşa edilen konutların bölgenin coğrafi konum ve iklim şartlarına uygun olarak çoğunun plan ve cas süsleme özellikleri birbirine benzemektedir. Konutlarda; avlu, eyvan, bahçe, gezemek, pencere, oda birimleri, ıslak hacimler bütüncül olarak plan şemasını ortaya koymaktadır. Geleneksel Diyarbakır evlerinde gördüğümüz cas süslemelerin değerlendirildiği bu tezde toplamda 34 konut ele alınmıştır. Bu çalışmada ele alınan bazı konutların özellikle pencere kemerleri ve kapı üstleri, cas süsleme bakımından zenginlik göstermektedir. Cas süslemeler geçmeli geometrik, yazı, bitkisel ve münferit kompozisyonlarla dikkat çekicidir. Cas süslemeler, özellikle Diyarbakır evlerinde bazalt taşın sade görünümünü hareketlendirmek için tercih edilmiştir. Bu süslemeler, dönemin süsleme anlayışı doğrultusunda geometrik, bitkisel, ay-yıldız, rozet ve şemseler gibi birçok farklı kompozisyonla işlenmiştir. Cas süslemeler, Diyarbakır'ın geleneksel konut mimarisinin zengin ve kültürel mirasının ayrılmaz bir parçası olarak öne çıkmaktadır.