Ataş, Zeynep

Ataş, Zeynep

Job Title

Doktor Öğretim Üyesi

Main Affiliation

Department of Architecture / Mimarlık Bölümü

ORCID ID

0000-0002-4539-3608

Scopus Author ID

DVP-7594-2022

Full item page

Scholarly Output

14

Articles

4

Citation Count

0

Supervised Theses

0 Scholarly Output Search Results

Now showing 1 - 10 of 14

Hesapmekan kavramı üzerinden alternatif bir tasarım hesaplaması düşüncesi ve eğitimi girişimi
(İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2016) Ataş, Zeynep; Ataş, Zeynep
Bu bildiri, hesaplama kavramına dair derinlikli bir anlayışın mimari tasarım ortamına ve eğitimine olası katkılarını hem teorik bir tartışma hem de uyguladığımız örneklerin analizi yoluyla ortaya koymayı hedefliyor. Ortaya attığımız hesapmekan kavramlaştırmasının arkasında yatan motivasyonu hesaplama kavramının tarihsel ve güncel tanımları ile ilişkili olarak tartıştıktan sonra bu kavramlaştırmanın bağlantılı olduğu diğer mimari üretim ve araştırma hatlarını, önerdiğimiz kavramlaştırmanın bunlarla bağlantılı ve farklılaşan yanlarını ortaya koymayı hedefliyoruz. Bir araştırma stüdyosu bağlamında öğrencilerle beraber yapılmış ve 1/1 ölçekte kısmen uygulanmış işlerin analizi üzerinden kavramın nasıl mekana dönüştüğünü inceledikten sonra araştırmanın motivasyonuna dönüp hem genelinde tasarım, hem de daha dar olarak hesaplamalı tasarım anlayışına ve eğitimine yapılabilecek katkıları kendi deneyimimiz üzerinden tartışacağız.
Mardin Enformel Mimarlık Atlası: Mardin’de Kullanıcısı Tarafından Üretilen Mimarlık Ürünlerinin Belgelenmesi ve Mekânsal Taktiklerin Keşfi
(Mimarlık, 2020) Ataş, Zeynep; Güneş, Nurcan; Işıker, Figen
Mardin’de yıllar boyunca süregelen kentsel doku, tüm organikliğiyle yere özgü nitelikler sergiliyor. Kullanıcıların ihtiyaçlarına göre şekillenen yapı eklerinin belgelenmesini amaçlayan çalışmanın sonunda “Mardin Enformel Mimarlık Atlası”nı oluşturmayı hedefleyen yazarlar, “mevcut yapılarla kurdukları ilişki, mekânsal zenginlikleri, eklemlenme biçimleri, yapım malzemeleri ve yapılış hikayeleri bağlamında son derece özgün” olarak gördükleri ancak ne yazık ki yıkılması planlanan bu eklere yakından bakıyor.
The art and architecture of Chora Monastery in comparison with its East European and Italian contemporaries
(WIT Press, 2012) Ataş, Zeynep
This research aims to analyze both the architecture and art of today’s Chora Museum, named Chora Monastery and Chora Mosque chronologically, in comparison with its East European and Italian contemporaries, within the social, cultural and political environment of the Byzantine Empire and the context ofByzantine art developed until and through the 14th century when the spectacular and cinematographic mosaic scenes and frescos covering the vaults and dome of the building, illustrating the life cycles of both the Virgin Mary and Jesus Christ with an unconventional use of perspective, were built and painted.The monastery, named Chora meaning “country”, “land” or “in the country”in Greek, referring to its location, was built originally in the 12th century right outside the city walls of Constantinople. The architecture of the building is a combination of different parts built at different time periods in history; the 12th century, from which only the naos part remained; the 14th century, Palaeologans’ reign which is referred to as the brightest time of Byzantine art, and when the naos dome, the north annex, the narthexes, the parekklesion, and a belfry were built together with all the brilliant marble decoration, mosaics and frescoes; and finally the15th century Ottoman era, in which, being turned into a mosque, a mihrab and a minaret were added to the building, together with the plaster covering the mosaics and frescos, which has actually preserved them upto this day.Kariye Museum, as of today, offers different readings of all this juxtaposition at one and the same time and space. The strong storm of the imagery and thee extraordinary way the life cycles of the Virgin Mary and Jesus Christ were represented, as the ways the cities, buildings, people and their acts were illustrated, comparing to the Byzantine, East European and Italian religious art of the era, makes it possible to say, has affected a wide area, including both the Byzantine Orthodox Church jurisdiction areas and even Italy as far as mannerisms are concerned
Mardin Eski ve Yeni Kent Merkezinde Covid-19 sürecinin Mekansal Değerlendirmesi
(İdealKent Yayınları, 2022) Ataş, Zeynep; Atmaca, Yuvacan; Atmaca, Yuvacan; Ataş, Zeynep
Bu çalışmanın amacı, COVİD-19 karantina sürecinde yaşantımızın sınırları haline gelen ‘ev’ ve yakın kentsel çevremizin ürettiği mekansal, sosyo-kültürel ve ekonomik koşullarının belgelenmesi üzerinden, öngörülemeyen krizlerle etkili biçimde baş edebilen, kendi kendine yeterli kent ve konut çevrelerinin tasarımında yeni stratejiler geliştirebilmek için bir veri altlığı oluşturmaktır. 21. yüzyılda yükselen krizler, iklim krizi, göçmen krizi ve son olarak da COVİD-19 krizi, neoliberal politikalarla şekillenen bu mekanların yetersizliğini ve üretim süreçlerinin yeniden ele alınması gereğini ortaya koydu. Devletlerin kentleri üzerinden girdiği küresel ekonomik yarışta yerel ekonomiler yerine küresel ekonomiler desteklenirken, yere özgü olan bilgilerle üretilmiş mekanlar yerini her yerde kendini tekrar eden tip projelere bıraktı. Yerden, doğal olandan kopuk ve kentsel altyapıya bağımlı yaşamlar üreten günümüz kentlerinde, kentsel rantı yükseltecek biçimde piyasa değeri üzerinden ortaya çıkan konut alanları ve kentsel mekanların mekansal değeri, COVİD-19 krizi ile kaçınılmaz olarak sorgulanır hale geldi. Hem konut mekanlarının kullanımında, hem de doğal kaynaklara erişim ve kentsel altyapı kullanımı bağlamında Mardin eski ve yeni kent merkezlerinde farklılaşan deneyimler, krizin ortaya çıkardığı sorunları mekansal ve sosyo-ekonomik bağlamda tartışma fırsatı yarattı. COVİD-19 karantina sürecinde her iki kent merkezinde yaşayanların evi ve kenti deneyimleme biçimlerinin belgelenerek değerlendirilmesi, konut ve kent mekanının nasıl farklılaştığını okumak doğrultusunda ipuçları verdi. Temelinde kendi kendine yeterlilik düzeyindeki farklılaşmanın yattığı bu ikili durumun ortaya konması, kriz koşullarında daha toleranslı olabilecek konut ve kent yapılanması için olası stratejileri üretebilmek bağlamında önemli ipuçları verecektir.
Citation - Scopus: 0
An exploratory method for an alternative narrative of housing history in Istanbul
(University of Toronto Press Inc., 2016) Ataş, Zeynep
Analysis and visualization of spatial data has proven to be an effective tool in communicating apparent or latent spatial information in an efficient way. Here a specific data processing and visualization method is employed in creating an original base for a nonlinear historical narrative of a specific urban phenomenon. Housing development in Istanbul is selected as a case to be explored through a heuristic method involving correspondence analysis (COA) complemented by clustering methods and Bertin's graphics theory. COA is an exploratory method for cross-tabular data analysis, which facilitates the interpretation of data by visualizing the relative relationship between its variables. Two sets of data on the shares of the state, the private sector, and housing cooperatives in housing development in Istanbul between 1987 and 2007 have been processed by COA. The outputs of the process are correspondence maps and Bertin graphics. Maps create a basis for a spatiotemporal analyses of public and private housing development in Istanbul, while revealing certain relation networks and breaks in housing history that are not quite perceptible by looking at the data tables only. Thus, drawing upon the discoveries from the maps, a nonlinear narrative of housing history is proposed as a collection of several thorough analyses of the discoveries within the economic, political, and social setting particular to this geography.
Hesapmekan: Alternatif Bir Tasarım Hesaplaması Düşüncesi ve Eğitimi Girişimi
(YEM Yayınları, 2016) Ataş, Zeynep; Ataş, Zeynep
Bu çalışma, hesaplama kavramını çözümleyen ve hesaplama teknolojilerinin tarihsel gelişimine yönelen bir bakışın mimari tasarım ortamına ve eğitimine olası katkılarını hem ortaya attığımız hesapmekan kavramlaştırmasına dönük teorik bir tartışma hem de uyguladığımız örneklerin analizi yoluyla ortaya koymayı hedefliyor. Fiziksel Hesaplamanın bir varyantı olarak hesapmekan, mekanın deneyimleyenle, duyularla algılanabilir arayüzler üzerinden etkileşim kurarak var olmasının ötesinde, hesaplamanın mekanın üretimine tam olarak katılan bir mimari bileşen olabilmesi için, sadece arayüzlerin değil, hesaplamanın kendisinin de algılanır bir ölçekte, algılanır yollarla gerçekleşmesini amaçlar. Bu metinde, hesapmekan kavramlaştırmasının arkasında yatan motivasyonu hesaplama kavramının tarihsel ve güncel tanımları ile ilişkili olarak tartıştıktan sonra bu kavramlaştırmanın bağlantılı olduğu diğer mimari üretim ve araştırma hatlarını, önerdiğimiz kavramlaştırmanın bunlarla bağlantılı ve farklılaşan yanlarını ortaya koyuyoruz. Bir araştırma stüdyosu bağlamında öğrencilerle birlikte yapılmış ve 1/1 ölçekte kısmen uygulanmış işlerin analizi üzerinden kavramın nasıl mekana dönüştüğünü inceledikten sonra araştırmanın motivasyonuna dönüp hem genelinde tasarım, hem de daha dar olarak hesaplamalı tasarım anlayışına ve eğitimine yapılabilecek katkıları kendi deneyimimiz üzerinden kısaca tartışıyoruz.
Deciphering the Informal: Border Trade Leftovers and the Tandoori House
(S.ARCH Conferences and AWARDs, 2023) Ataş, Zeynep
Rural settlements on the south-eastern part of Turkey, along the D-400 transnational trade route to Syria and Iraq, are widely characterized by user-built, makeshift additions to the main buildings. With the reuse of left-over materials from border trade trucks, such as fuel tanks,tires, pallets, truck trailer tarps integrated with regular building materials like mud, stone and briquette in certain ways, auxiliary spaces of everyday life such as tandoori houses, poultry houses, garages, storage units, sheep pens, garden fences and walls, some in quiet sophisticated forms, are built by the locals themselves. In this context, this research aims to analyze the architectural knowledge embodied in these additions, just as another form of informal genius involving, in this part of the world, border trade leftovers. An analysis of this kind involves transnational trade politics and economics, circular economy, local socio-economic structure in macro scale, and integration and reuse of materials, formation processes, methods of construction and articulation within the existing environment in micro-scale. In order to create a basis for the analysis an inventory of these additions is formed, documenting each on an interactive map with 3D models, plan-section-elevation drawings, construction and material composition diagrams. Such a work is believed to be important to shed light on the informal and to add on to a limited number of research that expands our knowledge on this fluid, unstable and under-explored form of architectural knowledge.
Mardin Lockdown Experience:Strategies for a More Tolerant Urban Development
(Bristol University Press, 2021) Ataş, Zeynep; Atmaca, Yuvacan; Atmaca, Yuvacan; Ataş, Zeynep
Living through Covid 19 lockdown experience we realized the basics for a healthy living. Direct access to natural resources such as fresh air, sunlight, water, food and green, besides a limited sense of social interaction with other human beings became the crucial aspects of our mental and physiological health. Limited to our homes and the nearest urban sphere we became more in touch with nature. At this point, sustainability of our living seems to be more dependent on the ability of our physical environments to maintain this vital relationship with the basics of living, natural resources. As a result of the neoliberal urbanization processes in Turkey since the 1990s, a generic urban landscape of high-rise apartment blocks built on tabula rasa contexts dominated our cities (Tekeli, 2009). The Covid 19 crisis made apparent that the lack in considering place-specific natural variables in the urbanization processes, that vital cut off, has become the failure of those strategies in sustaining a healthy living. Living through the Covid 19 experience in the city of Mardin, which accommodates a new settlement besides a traditional one, and witnessing the old city’s efficiency vis-a-vis the new settlement’s ineffectiveness in dealing with crises, evoked the need to explore the features of our cities that create a more sustainable living under compelling circumstances. In this sense, this paper aims to explore the city-making processes and resulting spatial patterns, in both the old and the new settlements of Mardin, in their relations with the place-specific natural context. Mardin is a historic city on the southeast of Turkey, on the Syrian border. Developed as a military post of the East Roman Empire, the historic architectural heritage of the city dates back to the 12th, 16th and the 19th centuries (Alioglu, 2000). The old city center was built with traditional stone buildings, interwoven along a slope and terraced overlooking the Mesopotamia Plain. Geographical restrictions both for urban growth and the penetration of modern urban infrastructure directed the new development to the northwestern plains in the 1980s (Çağlayan, 2016). Following the neoliberal urbanization trend of the period, and especially after the relocation of the administrative center in the 1990s, the new settlement of Mardin developed a new as “a shapeless agglomeration” (Lefebvre 1996, p. 148) with generic housing estates and individual apartment blocks (Tekeli 2009, Caglayan 2016). The organic spatial pattern of the old city developed through the natural parameters such as topography, sun and prevailing wind orientation besides utilization of water resources, endemic flora and fauna, and a wide integration of green spaces within both the housing units and the urban environment. The narrow and shaded pathways snuggle through the interwoven built environment which can easily be perceived as a natural extension of the topography. Sun and wind oriented settlement pattern is formed by the organization of rectangular units (rooms), horizontally and vertically following the topography, forming a unique spatial configuration for each house with in between terraces, courtyards and eyvans. As a result of this organization pattern, the borders of the houses become indefinite and permeable allowing the penetration of sun, fresh air and green within the immediate living areas. In contrast, the new settlement is developed ungrounded in means of its relations with the topographic and climatic givens. Due to their lack in responding to the existing topography, the apartment blocks are unable to provide interaction with the surrounding open space. Within the definitive borders, balconies become the only access to nature in a limited sense. During the Covid 19 lockdowns, it is observed that the perception of confinement is reduced substantially in the old city center due to the spatial organization pattern allowing immediate access to natural resources. Being out in the open air, while still staying inside the house, facilitated by the organization of the closed, open and semi-open spaces within the house, has alleviated the effects of the lockdowns on mental and physiological health, compared to the definitive borders of the apartment living. Sustainability of the living environment in this sense, is also maintained by the utilization of the endemic flora and water resources as both a natural and economic parameter. Due to the availability of space in the old city of Mardin, the house provides for domestic economy with vegetative and animal production. On the other hand, as a result of the urban development policies of the local governments, the penetration of the endemic flora, and even green within the dense urban environment is very limited. Direct access to water through underground reserves, active fountains and wells within the old settlement is another feature maintaining sustainability. In contrast with the new settlement, where drinking water is supplied from the supermarkets, permanent and first-hand access becomes a major relief especially in the first encounter with a crisis like Covid 19. The urbanization processes in the Turkish cities since the 1990s, based on certain global economic parameters, excluded the place-specific natural contexts. Nature, that vast entity, the actual host and the ultimate background of our environments, happens to be our vital source which has almost been cut off with the vast and dense urban development. As a result, our innate relationship with nature has become more indirect. It is not about not building, but building accordingly, acknowledging the essential need for direct access; to wind and sun, to water, soil and trees. Covid 19 crisis creates a confrontation with our urban environment; its insufficiency in involving nature as a parameter. Traditional environments as in Mardin's case, on the other hand, present us with an opportunity to re-discover contingent urban development strategies that ground upon the existing dynamics of life.
Mardin Lockdown Experience: Strategies for a more Tolerant Urban Development
(Briston University Press, 2021) Ataş, Zeynep; Atmaca, Yuvacan; Atmaca, Yuvacan; Ataş, Zeynep
The COVID-19 crises created a drastic confrontation with our urban, and housing environments. Locked up in our houses, we realized what basics make a living environment healthy in both the physiological and psychological sense: accessibility to fresh air, sunlight, food, natural resources, and social network even in a limited sense. Thus, the necessity of living in urban environments providing for these basics has now become more apparent. The processes of city-making therefore need to be reconsidered to generate urban systems tolerant enough to sustain the basics of living under certain restrictions. In this context, this chapter examines two very different parts of the city of Mardin, Turkey, one modern and one traditional, and how they dealt with the first wave of the pandemic. A social, spatial and economic comparison of these two parts through their efficiency in dealing with the COVID-19 crises presents us with some key features to be involved in more tolerant future urban development strategies.
Sınır Ticaretinin Kentsel ve Kırsal Mekanın Dönüşümüne Etkisi: Nusaybin, Cizre, Silopi
(İdealkent Yayınları, 2021) Ataş, Zeynep
Türkiye’nin güneydoğu sınırında bulunan Nusaybin, Cizre ve Silopi kent merkezleri ve kırsalı 1950’lerden itibaren, özellikle de 1990 sonrasında sınır ticaretinin ürettiği sosyo-kültürel ve ekonomik dinamikler doğrultusunda şekillenmiştir. Türkiye’nin Irak ve Suriye’ye açılan ticaret kapılarını barındıran bu üç yerleşim doğal olarak bu güçlü dönüştürücü kuvvetin etkisinde dönüşmektedir. Sınır ticaretinin Nusaybin, Cizre ve Silopi özelinde hem kentsel hem de kırsal alanda ürettiği dönüşüm dinamiği, başka bir jeopolitik durumda herhangi başka bir temel ticari dinamiğin yapabileceği gibi, doğrudan ve dolaylı, formel ve enformel süreçlerle kendi yere özel sistemini üretmektedir. Kentsel büyümeyi şekillendiren en önemli unsur sınır ticaretinin ürettiği fiziksel altyapı ve donatılardır. Nusaybin ve Habur sınır kapıları ile bu kapılara ulaşımı sağlayan D-400 ve D-430 karayollarından oluşan güçlü çekim noktaları ve ticari akslar, kentlerin üzerinde gelişeceği fiziksel altlığı sağlar. Bu doğrultuda sınai üretimin olmadığı her 3 kent yerleşiminin ticaret fonksiyonlarını sağlayan ticari destek ve hizmet donatıları ile barınma fonksiyonunu sağlayan yeni mahallelerden oluşan fiziksel yapılaşma da bu akslar üzerinde gelişir. Formel kentleşme hızı ile nüfus artış hızının örtüşmediği durumlarda kente yeni göç eden bazı kesimler enformel üretimlerle barınma ihtiyacını karşılarken, sınır ticaretinin ticari anlamda enformel boyutuna karşılık gelen kaçakçı pasajları da kent merkezlerinde enformel anlamda gerçekleşen diğer bir yapılanmadır. Kırsal alanda ise sınır ticaretinin dinamikleri ekonomik yapıyı dönüştürürken, karayolları üzerinde yer alan köy yerleşimlerinde mekanın biçimlenmesinde rol oynamaya başlar: sınır ticaretinin nakliyecilik faaliyetinin bir yansıması olarak ilk üretimindeki kullanım amacını ve ömrünü tamamlayan mazot deposu, kamyon lastiği, kamyon brandası ve palet gibi artık malzemenin yeniden kullanılmasıyla kullanıcısı tarafından ana yaşam alanına ek olarak üretilen yapılar. Traktör garajı, tandır evi, kümes, sundurma, ahır, bahçe duvarı gibi (Şekil 7) çeşitli eklerde mimari ve yapısal eleman ölçeğinde karşımıza çıkan bu yapılaşma pratikleri sınır ticaretinin mekan üzerindeki dolaylı ve enformel etkisini araştırmak için önemli bir alan sunar. Bu doğruktuda, sınır kentlerinin ve kırsalının toplumsal, kültürel ve ekonomik dönüşümünde ve kentleşmesinde en büyük paya sahip faktör olan sınır ekonomisinin etkilerinin ortaya konması, bölgedeki kentleşme süreçlerinin genel dinamiklerinin anlaşılması ve kentsel kalkınmanın bu doğrultuda okunması bağlamında son derece önemli hale gelmektedir.