HAıÂ KİTÂB-I äANÂYİè-İ ÒAFİYYE

Abstract

Konusu altın, gümüş gibi madenler ile zümrüt, yakut gibi değerli taşların yapımı olan "HaõÀ KitÀb-ı äanÀyiè-i Òafiyye" adlı eserin yazarı ve yazılış tarihi belli değildir. Tek nüshasını tespit edebildiğimiz eser, on sekiz fasıldan oluşmaktadır. Değerli olmayan maddelerden değerli maden ve taşların elde edilmeye çalışıldığı eserde, elde edilen maden ve taşların gerçek olduğu iddia edilmektedir. Dolaysıyla konusu ve içeri itibariyle gerek bilim tarihi için gerekse de dönemin sanayi anlayışını göstermesi bakımından dikkate değer olan eser, içerdiği terimler yönüyle de Türkçenin bu alanla ilgili söz varlığını göstermesi bakımından ayrı bir değere sahiptir. Çalışmamızda ilk olarak eserle ilgili genel bilgiler verilmekte, daha sonra metnin başlıca dil özellikleri üzerinde durulmaktadır. Metnin çeviri yazıya aktarılması ve gramatikal dizinin oluşturulması ile ilgili yöntemler hakkında da bilgi verildikten sonra, çeviri yazının yapıldığı metin bölümü gelmekte ve çalışmamız gramatikal dizin ile tamamlanmaktadırThe subject of the manuscript is about of mines as gold and silver and construction of precious stones such as ruby, emerald. The author of “HaõÀ KitÀb-ı äanÀyiè-i Òafiyye” and his writing date are unknown. The work we can identify of one copy is composed of eighteen chapters. It is alleged that the mine and stones obtained are real, in the work of trying to obtain precious metals and stones from nonprecious materials. Therefore, subject and content requirements as well as for the history of science is also noteworthy in reflecting the period's understanding of the industry. The terms it contains have an important value in terms of showing the Turkic language about this area. In our work, we first give general information about the text, then the main language features of the text are emphasized. After given information about the methods of translating the text and creating the grammatical index, the part of the text that the translation is written comes and then a grammatical index. Our work is complemented by a grammatical index