KÂDÎ ABDÜLCEBBÂR’DA HZ. PEYGAMBER’İN NÜBÜVVET DELİLLERİ

Abstract

Bu çalışmanın amacı Kâdî Abdülcebbâr’ın Hz. Peygamber’in nübüvvetini temellendirme yöntemini ve risâletinin kanıtlarını sistematik şekilde ortaya koymaktır. Usûl-i selâse arasında bulunan nübüvvet ulûhiyyet ve meâd ile birlikte yer alan üç temel mevzudan birisidir. Allah’a imanın ve diğer itikadî esasların kabulü ancak nübüvvet müessesesi ile mümkündür. Günümüzde ateistik akımların peygamber ve din karşıtlığı üzerinde merkezileşmesi nübüvvetin ispatına dair literatürü daha fazla önemli hale getirmiş ve bu konuda yeni çalışmaları gerekli kılmıştır. Kâdî Abdülcebbâr’ın nübüvvetin ispatı bağlamında ortaya koyduğu deliller, peygambere imanın klasik kanıtlarını görmek açısından mühimdir. O, aklî, haberî ve hissî mûcizelere dayanarak nübüvveti ispat etmeye çalışmıştır. Bu bağlamda Kur’an fesâhat ve belagat açısından, içerdiği gaybî haberler ve aklî delillere vurgu yapması yönüyle en önemli nübüvvet delilidir. Haberî mûcizeler de Hz. Peygamber’in nübüvvetini kanıtladığı gibi bu haberlerin yer aldığı Kur’an’ın da hak kitap olduğunu ortaya koyar. Onun, Mu’tezilî kelamcıların çoğunluğundan farklı olarak hissî mûcizeleri risâlet delili olarak ele alması da onu Sünnî düşünceye yaklaştırmıştır.

The purpose of this study is to systematically reveal the Qadi Abd al-Jabbar's method of the foundation of prophethood and evidence of the prophethood of Muhammad (pbuh). Prophethood, which is among the usul as-salase, is one of the three fundamental issues that take place together with divinity and madd. The acceptance of faith in Allah and other creed principles is only possible with the institution of prophethood. Today, the centralization of atheistic currents on the opposition of prophethood and religion has made the literature on the proof of prophethood more essential and required new studies on this subject. The evidence put forward by Qadi Abd al-Jabbar in the context of the proof of prophethood is essential in seeing the classical proofs of faith in the prophet. He tried to prove prophethood based on rational, informed and emotional miracles. In this context, the Quran is the most important evidence of prophethood in terms of misconduct and rhetoric, emphasizing the unseen news and rational evidence it contains. Narrative miracles also prove the prophethood of the Muhammad (pbuh) and reveal that the Quran in which these news takes place is an actual book. Unlike the majority of Mu'tezilite theologians, his treatment of emotional miracles as evidence of prophethood brought him closer to Sunni thought.