Meslek Yüksekokulları

Permanent URI for this communityhttps://hdl.handle.net/20.500.12514/27

Browse

Now showing 1 - 10 of 10

Dünya’da ve Türkiye’de Tıbbi ve Aromatik Bitkilerin Yeri ve Önemi
(Çukurova Tarım Gıda Bil. Der., 2018) Acıbuca, Veysi; Bostan Budak, Dilek
Tarımsal faaliyetlerde, insanoğlu için hayati önem taşıyan beslenme, giyinme, barınma gibi ihtiyaçların karşılanması için gerekli ürünlerin üretimi yapıldığı gibi, insan sağlığı için faydalı olan ürünlerin de üretimi yapılmaktadır. İnsanlık tarihinin başlangıcından beri tedavi edici özelliği bulunan bitkilerin, hastalıklarda kullanıldığı bilinmektedir. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre gelişmemiş olan ülkelerde nüfusun % 80’i tedavi amaçlı geleneksel ilaçlar kullanırken, bu oran gelişmiş ülkelerde % 40 civarında olup gelecekte tıbbi bitkilerden yararlanma oranının tüm dünyada artış göstermesi beklenmektedir. Bu çalışmada ulusal ve uluslararası kurumlar ile konu ile ilgili daha önceden yapılmış çalışmalardan elde edilen veriler doğrultusunda tıbbi ve aromatik bitkilerin Dünya ve Türkiye’deki üretim durumu ve ticareti incelenmiştir.
Factors influencing adaptation of innovations in small ruminant production in the TRC3 Region in Turkey
(Emirates Journal of Food and Agriculture, 2021) Acıbuca, Veysi; Bostan Budak, Dilan
This study investigated the socio-economic factors affecting the adoption of innovation in small ruminant production in TRC3 region in Turkey. Stratified random sampling technique was used to select 366 small ruminant farmers from the region. Semi-structured questionnaire was used to collect main data for the study. Data collected were analyzed using descritive statistics, t-tests and multiple linear regression analysis. Results of the study showed that the farmers had a mean age of 45,8 years and 97,0% were male. Traditional production was dominant among the small ruminant producers and as the number of animal increases the income increases (p< 0,01). Out of twelve independent variables, eight of them were statistically significant on multiple linear regression analysis. The F-statistics was statistically significant at 1% level on communication behavior and animal health practices; 5% level on age, breeding reasons, milking way, produced products and fold type. The coefficient of multiple determination (R2) value was estimated to be 0,470 this implies that 47,0% of total variation in the output of small ruminant production was accounted for by the independent variables that were fitted into the model. The main problems of small ruminant production were high feed prices, high deaths of lamps/goat, insufficient use of pastures because of security problems and lack of shepherd due to young people unwillingness to live in rural areas
Herbalists and herbs in Southeastern Anatolia of Turkey
(Emirates Journal of Food and Agriculture, 2021) Acıbuca, Veysi; Güneş, Zübeyir; Bostan Budak, Dilek
In this study, interview technique (face to face) was used to collect data from 56 herbalists in three provinces of the Southeastern Anatolia Region of Turkey (Mardin, Diyarbakir and Sanliurfa). The main purpose of the study was to determine the education level, learning methods of their job, professional experiences, the parts of the plants used and the problems of the herbalists. The average age of the herbalists were 41,7 and majority of them had a high school diploma. They learned this job mainly from older family members or working at the herbal shop. They mainly obtained their products from local people and wholesalers. Especially spices, food supplements, treatments, cosmetic and weight loss products were sold by herbalists.
Interregional comparative analysis of farmers’ perceptions and expectations of climate change
(Italian Journal of Agronomy, 2022) Acıbuca, Veysi; Kaya, Aybüke; Kaya, Tuğçe
This study looked into the relationship and effects of agricultural activities in different regions of Turkey on climate change. This study aims to determine farmer awareness of climate change and its effects, as well as farmer adaptation capabilities in different regions of Turkey against climate change, and to develop extension and policy tools based on the findings. Data were collected through face-to-face surveys with farmers in the provinces where the research was conducted. In this context, a proportional sampling survey of 418 farmers was conducted. The collected information was subjected to factor analysis and the independent t-test. According to the findings, farmers associate climate change with precipitation, and the effect of precipitation and the risks it poses in increasing or decreasing crop yields are of particular concern. Farmers in the Southeastern Anatolia Region are more concerned about heat and drought than farmers in the Mediterranean Region. Furthermore, producers believe that human-caused factors and economic development have a greater impact on climate change than agricultural activities. Farmers in research areas are concerned that climate change will increase migration from rural areas and the decline of forests and animal species. As a result, raising individual awareness and utilising new technology in rural areas is critical. Farmers’ awareness of new and environmentally friendly agricultural techniques must be raised to increase their use. Highlights - Farmers associate climate change with drought. - According to the farmers, the leading factors causing climate change are human-induced factors that disrupt the ecological balance. - The most important concern regarding the effects of climate change is that production costs will increase. - Farmers are reluctant to implement adaptation or mitigation methods that can be developed against climate change.
Land Suitability Assessment for Pistachio Cultivation Using GIS and Multi-Criteria Decision-Making: A Case Study of Mardin, Turkey
(Springer, 2023) Mercan, Çağrı; Acıbuca, Veysi
Site selection for pistachio orchards is an important issue for sustainable agricultural policies, crop productivity, agricultural planning, and communities. This study aims to investigate suitable places for pistachio in the Mardin Province (SE Turkey) by considering several variables, such as meteorological data, topographic conditions, economic factors, and soil characteristics, using Geographic Information System (GIS) and Multi-Criteria Decision Analysis. Pistachio farmers, expert opinions, and literature data were used to determine the requirements for pistachio cultivation. Four main assessment criteria (thirteen sub-criteria), sixty value ranges, and fourteen exclusion criteria were determined for the pistachio land suitability assessment. The weighting of the evaluation criteria was calculated using the Analytical Hierarchy Process (AHP). Farmers and experts have stated that meteorological factors are more important than soil, topography, and economic factors. All data were transferred to the GIS environment, and a land suitability map was created using the weighted linear combination method. The results show that Mardin province has very suitable lands for pistachio cultivation. The resulting map determined that the 228,891.59 ha area in Mardin province is very suitable for pistachio. To evaluate the accuracy of the land suitability map generated for pistachio, the Receiver Operating Characteristic (ROC) curve was used. The value of the area under the curve (AUC) was calculated to be 0.806, which indicates that the study is consistent. The created suitability map will be an essential data source for developing sustainable agricultural strategies in the Southeastern Anatolia region.
Mardin İli Tarım Arazilerinin 1990-2018 Yılı Arasındaki Mekânsal Değişimi
(Mardin Artuklu Üniversitesi Yayınları, 2022) Mercan, Çağrı; Acıbuca, Veysi; Ayyıldız, Ahmet Şahin; Doğan, Yusuf; Mercan, Çağrı; Acıbuca, Veysi; Ayyıldız, Ahmet Şahin
Arazi örtüsü (AÖ) terimi toprak, kaya, bitki örtüsü, buzul, su yüzeyi ve beşeri yapılar gibi dünyanın dış yüzeyini kaplayan bileşenleri ifade ederken, arazi kullanımı (AK) ise insanların arazi örtüsünü yönetme ve kullanma biçimini ifade etmektedir (Comber vd., 2015; Üyük vd., 2020; Demir 2021). Geçmişte bu terimler ayrı ayrı kullanılsa da günümüzde (AKAÖ) beraber kullanılmaktadır (Selçuk vd., 2021). Yer yüzeyi var olduğu günden bu yana sürekli değişmektedir. Bu değişiklik dünya tarihi boyunca doğal süreçler ile çoğunlukla yavaş bir şekilde meydana gelmiş olsa da son dönemlerde gittikçe artan beşeri faktörlerin etkisiyle hızlanmıştır (Sarı ve Özşahin, 2016). İnsanların temel ihtiyaçlarından biri olan beslenmenin sağlanabilmesi için toprağın doğru ve verimli şekilde kullanılması gerekmektedir (Ayyıldız ve Eren, 2020). Hızla artan nüfus ve bununla birlikte görülen kuraklık, küresel iklim değişikliği, çevre kirliliği, çarpık kentleşme, yeşil alanların tahribatı gibi canlıları ve doğal ortamları tehdit eden unsurların her geçen yıl etkisini daha da arttırması, insanların araziyi daha dikkatli ve verimli kullanmasını zorunlu hale getirmiştir (Albek, 2007; Demir, 2009; Karaman ve Gökalp, 2010; Turan, 2018). Bu amaçla mevcut arazi örtüsünün niteliğinin tespit edilmesi ve bunun nasıl kullanıldığının rasyonel bir şekilde ortaya çıkartılması oldukça önemlidir (Bayar ve Karabacak, 2017; 2020; Polat ve Yalçın, 2020). Üretilen sonuçlar ileriye yönelik yapılacak olan havza planlaması çalışmalarında karar vericiler için önemli bir veri kaynağı oluşturmaktadır. Dünyada mevcut arazİ örtüsü varlığının tespit edilip yıllara göre değişiminin ortaya konulabilmesi amacıyla çeşitli çalışmalar yapılmıştır (Çivi vd., 2009). Bu çalışmalardan birisi ise Avrupa Çevre Ajansı (ESA) tarafından belirlenen kriterlere göre çeşitli veri kaynakları, uzaktan algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) teknolojilerinden faydalanılarak üretilen CORINE (Coordination of Information on the Environment) projesidir (Özür ve Ataol, 2018; Üyük vd., 2020). Bu projeye Avrupa Birliği tarafından 1985 yılında arazi örtüsünün niteliği ve değişimi hakkında bilgi edinebilmek amacıyla başlanmıştır (Olğaç ve Doğan, 2020). Yapılan çalışma ile 1990, 2000, 2006, 2012, 2018 yıllarına ait 1/100000 ölçekli arazi örtüsü haritaları üretilmiştir. Türkiye’de CORINE projesi ile ilgili çalışmalara 2001 yılında Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından başlanmış, 2005-2008 yılları arasında Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı (2005-2008), 2008 yılından itibaren ise Tarım ve Orman Bakanlığı bünyesinde çalışmalar yürütülmüştür (Tarım ve Orman Bakanlığı, 2022). Proje kapsamında üretilen veriler gerek dünyada (García-Álvarez ve Camacho-Olmedo, 2017; Feranec vd., 2010; Gemitzi vd., 2021) ve gerekse de Türkiye’de birçok bilimsel çalışmada kullanılmaktadır (Sandal vd., 2020; Üyük vd., 2020; Demir., 2021; Selçuk vd., 2021). Yapılan çalışmalarda CORINE verilerinin üretildiği uydu görüntülerinin ve hava fotoğraflarının çözünürlüğüne bağlı olarak küçük birimlerde hassas sonuçlar üretemediği belirtilse de (Popovici vd., 2013), projenin devletler tarafından resmi olarak kabul edilmiş bir veri kaynağı olması ve arazi örtüsündeki önemli değişiklikleri hızlı bir şekilde ortaya koyabilmesi bakımından önemlidir (Bayar ve Karabacak, 2017). Mardin ilinin geçmişten bu yana tarımsal üretim için bölgede önemli bir merkez olması, arazi örtüsündeki değişimin ortaya konulması açısından önem arz etmektedir (Mercan ve Arpağ 2020). Yapılan bu çalışma ile, bereketli hilal bölgesinde yer alan Mardin iline ait 1990, 2000, 2006, 2012 ve 2018 yıllarına ait CORINE verilerinin zamana bağlı değişimleri analiz edilmiş ve çeşitli haritalar oluşturulmuştur. Elde edilen veriler yorumlanarak, ilin tarımsal arazi varlığındaki değişimlerin ortaya konulması amaçlanmaktadır.
Mardin İlindeki Küçükbaş Hayvancılık İşletmelerinin Yapısal Durumu
(Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 2021) Acıbuca, Veysi; Bostan Budak, Dilan
Bu çalışma, Mardin ilinde küçükbaş hayvancılık üreticilerinin sosyo-ekonomik özellikleri, desteklemelerden faydalanma durumları, birliğe üye olma durumları, hayvan sağlığı uygulamaları ve sorunlarını tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Çalışma 2019 yılı Şubat ve Haziran ayları arasında yürütülmüş olup araştırma materyalini Mardin ilinin 4 ilçesinde tabakalı tesadüfi örnekleme yöntemiyle seçilen 142 işletmede yapılan anket verileri oluşturmaktadır. Çalışmadan elde edilen veriler neticesinde işletmelerde ortalama 197.4 baş hayvan varlığı olduğu ve işletmelerin % 16.2’sinin hayvancılığı sadece ailenin hayvansal ürün ihtiyacını karşılamak amacıyla yaptığı tespit edilmiştir. İşletmelerde hayvan sayısı arttıkça bilgiye ulaşma isteği ve desteklemelerden faydalanma durumunda artış gözlenmiştir. Elde edilen sonuçlar neticesinde Mardin ilinde küçükbaş hayvancılık faaliyetlerinin gelişmesini önleyen en önemli faktörlerin başında yem giderlerinin yüksek olması ve çoban sıkıntısının geldiği belirlenmiş olup gençlerin hayvancılık faaliyetlerine yönlendirilmesi için çobanlık mesleğinin cazibeli hale getirilmesi önerilmiştir.
Midyat/Mardin İlçesinde Tarımsal Faaliyetlerin SWOT Analizi
(Bahri Dağdaş Bitkisel Araştırma Dergisi, 2022) Doğan, Yusuf; Acıbuca, Veysi
İnsanoğlunun en önemli faaliyetlerinden olan tarım sektörü kırsal alanlarda yaşayan insanlar için önemli geçim kaynaklarından birisidir. Özellikle verim arttırıcı girdiler, yüksek verimli genetik kaynaklar ve modern tarım tekniklerinin kullanıldığı, sulama ve toprak işleme imkânlarının geliştiği bölgelerde üreticilerin refah düzeyinin arttığı bilinmektedir. Ancak geleneksel üretim tekniklerinin devam ettirilmesi, olumsuz iklim koşulları ve genç neslin kırsal alanlarda yaşamak istememesi gibi etkenler birçok bölgede üreticilerin motivasyonlarının düşmesine ve yapılan faaliyetin ticari amaçlar için devam ettirilmesine engel olmaktadır. Bu nedenle tarımsal faaliyetlerin yöresel olarak analiz edilerek sorunların tespit edilmesi ve uygun çözüm önerilerinin sunulması daha uygun olabilmektedir. Bu çalışmada söz konusu amacın gerçekleştirilmesi için Mardin iline bağlı Midyat ilçesinde SWOT analizi yapılmıştır. Elde edilen sonuçlar neticesinde Midyat ilçesinin bağcılık, sebzecilik ve küçükbaş hayvancılığın geliştirilmesi açısından önemli fırsatlar ve güçlü yönlere sahip olduğu ancak teknoloji kullanımının yetersiz olması, kooperatif kültürünün bulunmaması ve arazilerin küçük parçalı olması gibi zayıf yönlerinin de bulunduğu tespit edilmiştir. İlçeyi her yıl yüzbinlerce turistin ziyaret etmesi kırsal turizmin geliştirilmesi, yöresel ürünlerin katma değeri yüksek ürünlere dönüştürülerek pazarlanması için önemli bir fırsat olarak kullanılabilecektir.
Organik Tarımda Üreticilerin Karşılaştıkları Sorunlar (Mardin İli Örneği)
(Bahri Dağdaş Bitkisel Araştırma Dergisi, 2018) Acıbuca, Veysi; Eren, abdullah; Bostan Budak, Dilek
Türkiye’de organik tarım faaliyetleri 1980’li yıllardan itibaren hızlı bir şekilde gelişme göstermiş olup, 2002 yılı ile 2016 yılları arasında organik tarım yapılan alanlarda yaklaşık 10 kat artış olmuş, aynı dönemde organik tarımsal üretim 300 000 tondan yaklaşık 2.5 milyon tona yükselmiştir. Ancak Türkiye’nin organik ürün üretiminde sahip olduğu fırsatlar göz önüne alındığında, söz konusu rakamlar mevcut potansiyelin tam olarak kullanılmadığını göstermektedir. Organik ürün üretiminin yaygınlaştırılması için yayım faaliyetlerinin yapılması önemli olduğu kadar, mevcut organik üretim faaliyetlilerinin devam ettirilmesinde üreticilerin sorunlarının tespit edilmesi ve bu sorunların çözümü konusunda öneriler sunulması da önem taşımaktadır. Bu çalışmada 2017 yılında Mardin ili ve ilçelerinde organik tarım faaliyetlerinde bulunan üreticilerin sosyo-ekonomik durumları ve sorunlarının tespiti amacıyla yüz yüze görüşme ve telefon yöntemiyle anket uygulaması yapılmıştır. Bu amaçla 2017 yılında çiftçi kayıt sisteminde bulunan 89 üreticiden 52 tanesine ulaşılmıştır. Elde edilen verilere SPSS 22.00 versiyonu kullanılarak frekans, yüzde ve parametrik olmayan testlerden Mann-Whitney U analizleri yapılmıştır. Araştırma sonucuna göre çiftçilerin yaş ortalamasının yüksek ve eğitim düzeyinin düşük olduğu belirlenmiştir. Üreticilerin tamamına yakın kısmının bağcılık faaliyetinde bulunduğu, %50’sinin 20 dekar ve altındaki alanlarda organik tarım yaptığı tespit edilmiştir. Anket yapılan üreticilerin en önemli sorunlarının pazarlama sorunları, sözleşmeli üretimin olmaması, kullanılan ilaçların etki etmemesi ve yetiştirme teknikleri konusundaki bilgi eksikliği olduğu gözlenmiştir. Üreticilerin organik tarımla ilgili önemli sorunlarının olduğu ancak desteklemelerden faydalanma amaçlı organik tarıma devam etmeyi düşündükleri, hastalık ve zararlılarla mücadele konusunda bilgi eksikliklerinin olması ve üretim tekniklerini bilmemelerinin de elde ettikleri gelirin düşük olmasına neden olduğu düşünülmektedir. Özellikle sadece bir sorunla karşılaştıklarında bilgi edinme kaynaklarından faydalanmaları üreticilere yönelik yayım faaliyetlerinin arttırılmasını önemli kılmaktadır.
Organik Tarımda Üreticilerin Karşılaştıkları Sorunlar (Mardin İli Örneği)
(Bahri Dağdaş Bitkisel Araştırma Dergisi, 2018) Acıbuca, Veysi; Eren, Abdullah; Bostan Budak, Dilek
…

Browse

Browsing Meslek Yüksekokulları by Author "Acıbuca, Veysi"