Enstitüler
Permanent URI for this communityhttps://hdl.handle.net/20.500.12514/10
Browse
Browsing Enstitüler by Department "Lisansüstü Eğitim Enstitüsü / Felsefe Ana Bilim Dalı"
Now showing 1 - 2 of 2
- Results Per Page
- Sort Options
Master Thesis Değişen Epistemeler Bağlamında Foucault Felsefesinin Analizi(2024) Başçı, Sabri; Gökdağ, KamuranFoucault felsefe tarihinde pek de görülmemiş bir biçimde delilik, cezalandırma pratikleri ve cinsellik gibi hâkim bilgi kalıplarının dışında kalan alanları incelemiş ve bu alanlardan yola çıkarak bir iktidar analizi geliştirmeyi hedeflemiştir. Cezalandırma pratikleri ve delilik deneyi konularında arkeolojik bir çalışma gerçekleştiren Foucault cinsellik konusunda ise soykütüksel bir çalışma pratiği sergileyerek bahsettiği kavramların tarihsel süreçte nasıl ve neden değişime uğradığını araştırmıştır. Tezimiz ise Foucault'nun bu çalışmalarını toplumsal epistemelerde yaşanan dönüşümler ışığında ele alacaktır. Ekonomik episteme anlamında feodalizmden kapitalizme geçişi ele alan çalışmamız siyasisi episteme bakımında da monarşilerden demokratik cumhuriyetlere geçişi ve dolayısıyla iradesini tanrıdan alan kral fikrinin ortadan kalkışını incelemektedir. Siyasi epistemeyle de beraber okunabilecek biçimde hukuk, tıp, iktidar gibi sosyal ve doğal bilimlerden dini algının çıkışını dini epistemenin değişimi olarak inceleyen tezimiz bahsedilen üç epistemik dönüşümün Foucault felsefesine etkisini tartışmaktadır. Cezalandırma pratiğinin ekonomik, dini ve siyasi epistemelerdeki dönüşümlerden etkilenerek azap tipi cezalandırmadan bedeni disipline etmeyi hedefleyen panoptik hapsetmeye dönüştüğünü belirten tezimiz delilik deneyi konusunda da yine toplumsal epistemelerdeki dönüşümlerden etkilenerek delinin toplumdan dışlanan biçiminin nasıl tıbbın bir konusu haline geldiğini araştırmaktadır. Cinselliğin bireyin denetlenerek disipline edilmesinin bir formu olduğunu belirten tezimiz tarihsel süreç içerisinde bu denetim ve disiplin uygulamalarının bir süreklilik arz ettiğini belirmektedir. Bireyin denetlenerek disipline edilmesinin toplumsal epistemelerin farklı dönemlerinde ne türde şekilde gerçekleştiğini araştıran tezimiz son kertede biyopolitikayı analiz ederek Foucault'cu iktidar analizini toplumsal epistemeler ışığında ortaya koymaktadır.Master Thesis Puslu Mantık Bağlamında Mantıkta 'Sınır' Kavramı(2024) Timoçin, Ceylan; Çetres, İbrahim HalilBu tez çalışmasında klasik mantığın iki değerli (0 veya 1) sınırlı yapısından, puslu mantık aracılığıyla bu iki değer arasındaki değerler de kullanılarak düşüncenin sınırlarının nasıl genişletildiği ve nasıl genişletilebileceği ele alınmaya çalışılmıştır. Puslu mantık bu genişlemeyi puslu kümeler ve üyelik fonksiyonlarını kullanmak suretiyle, belirsizliklere dereceler-değerler vererek yapar. Mantık bağlamında sınır kavramının değişimi düşüncenin, dilin ve felsefenin sınırlarını gelişmesinde önemli rol oynamıştır. Bu genişletme aracılığıyla klasik mantığa kıyasla puslu mantık yeni bir paradigma örneği olarak görülebilir. Çünkü iki değerliliğin değerlendirilemez dediği değerleri, değerlendirme olanağına sahiptir. Dolayısıyla bu tez çalışması boyunca mantığın sınırlarının neliğini ortaya koymak amaçlı, puslu mantıktan önce mantığın sınırları, puslu mantığın ortaya çıkmasıyla birlikte mantığın sınırları ve puslu mantıktan sonra çeşitli uygulama ve modellemeler aracılığıyla bu sınırların dönüştüğü üç bölümde ele alınmaya çalışılmıştır. Bu incelemeler yapılırken hangi alanlarda klasik mantık hangi alanlarda puslu mantığın uygulanabileceği göstererek iki mantığın işleyişindeki benzerlik ve farklılıklarının ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu bağlamda tez kapsamı boyunca puslu mantığın farklı uygulamalar ve 'Kuantum Teorisi' gibi farklı alanlarda nasıl işlev gördüğü, nasıl daha işlevsel hale getirilebileceği üzerinde incelemeler yapılmıştır. Böylelikle yapay zeka da insana kıyasla eksik görülen birçok şeyi puslu mantık aracılığıyla yapay zekaya nasıl öğretilebileceğinin sınırları verilmeye çalışılacaktır. Sosyal bilimlerde puslu mantığa olan ilgiyi artırmak amaçlı, örnekler, özellikle sosyal bilimlerin kullanmış olduğu kavramlardan seçilmesine önem gösterilmiştir. Böylelikle çıkış noktası felsefe olan ve daha sonra yerini mühendislik ve yapay zekâ uygulamalarına kaptıran puslu mantığın felsefedeki konumunu ve temelini yeniden kazandırmak bu tezin temel amaçlarından biri olacaktır. Bu temellendirme hem puslu mantığın kullanım alanlarının ne kadar geniş olduğunu ortaya koymak hem de her yeni gelen düşüncenin bir öncekinin sınırlarını nasıl kapsayarak aştığını göstermek amacıyla yapılmaya çalışılmıştır.
