Nesnenin özneyi "Baştan çıkarma" halleri: Baudrillard açısından bir inceleme

Abstract

İsteme süreci ve istemenin mahiyeti tarih boyunca hep özne ile ilişkilendirilmiş ve bu hak ona bahşedilmiştir. Baudrillard, öznenin iradesi ve arzuları üzerine kurulan bu isteme sürecine eleştirel bir şekilde yaklaşmış ve çağlar boyunca istemede araç görevi gören nesneyi işin içerisine katarak meseleye farklı bir pencereden yaklaşmıştır. Bu çalışma, nesnenin etkinliği ile başlayan süreçte, öznenin isteme sürecindeki edilgenliğini ve baştan çıkartılmasını Baudrillard'ın bakış açısıyla sorunsallaştırmaktadır. Çalışmamız giriş ve iki bölümden oluşmaktadır. Girişte çalışmamızın metodolojisi belirtilmiş ve gerekli kavramların analizi yapılmıştır. Birinci bölümde baştan çıkarmaya neden olan imge, arzu, akıl ve istenç gibi zihinsel süreçler ele alınmıştır. Baudrillard, bu zihinsel etmenleri sadece özne ekseninde değil; nesneyi de olaya dâhil ederek işlemektedir. Bu nedenle akıl ve istenci belirsizlik ve rastlantı çerçevesinde soruşturmaktadır. Ayrıca imgenin gerçeklikten daha gerçek olma durumunu söz konusu etmektedir. Buna binaen arzunun konusunun öznenin kendi iradesinin etkinliği olarak değil, yapay imgeler kullanılarak oluşturulduğunu söylemektedir. İkinci bölümde moda, reklam ve kitle iletişim araçları gibi toplumsal koşulların isteme sürecindeki etkisi ele alınmıştır. Baudrillard tüm bu koşulların birlikte imgeler üretmek suretiyle öznede arzular oluşturduğunu ve onu tüketime yönlendirdiğini söylemektedir. Böylece bu toplumsal koşullar öznede sürekli bir eksiklik yaratarak onun kendini kemale erdirmesini zorunlu kılmaktadır. Özne, kendisinde oluşturulan eksikliği yani arzuları hem giderme hem de kitleden geri kalmama adına devamlı olarak kendisine dayatılan şekilde onları gidermeye çalışmaktadır. Bunun nihayetinde özne, toplumsal koşulların imgelerle çekici kılıp dayattığı ve sürekli değiştirdiği tüketim nesnesini belirlenen şekilde edinerek baştan çıkmaktadır.

The process and the essence of desiring has always been associated with the subject throughout history and the right to this act was granted to it. Baudrillard, critically approached this process of desiring based on the will and desires of the subject. He included the object in the process of requesting and approached from different a way. However it has accepted as a instrument of desiring in the course of the ages. This study problematizes the passivity and seduction of the subject in the process of activating the object with a Baudrillardian perspective. This study consists of an introduction and two sections. In the introduction, the methodology of our study was stated and necessary concepts were analyzed. In the first chapter, mental processes such as image, desire, reason and will are investigated. Baudrillard deals with these mental factors not just with subject on the axis; but by included the object in process. Therefore, it investigates reason and will within the framework of uncertainty and coincidence. In addition, he draws on the issue of image being more real than reality. He says that the subject of desire is created not by the subject's own will's activity but by using artificial images. In the second chapter, the effects of the social conditions such as fashion, advertising and mass media on the desiring processes are discussed. Baudrillard says that all these conditions create desires in the subject by producing images and directs it to consumption. Thus, these social conditions create a permanent deficiency in the subject and make it necessary for it to complete itself. The subject is trying to resolve them in the ways imposed on him in order not to fall behind the society and so as to fill the void created in it. At the end of this, the subject is seduced by acquiring the object of consumption which the social conditions make attractive by the images and which constantly change.