Arap Dili ve Kültürü ABD - Yüksek Lisans Tez Koleksiyonu

Permanent URI for this collectionhttps://hdl.handle.net/20.500.12514/2483

Browse

Now showing 1 - 20 of 54

Tantavi'de hatıra sanatı
(Mardin Artuklu Üniversitesi, 2019) Gökçe, Ahmet; Alshblı, Ibrahem
Bu tez Ali et-Tantâvî'nin nesir edebiyat türlerinden biri olan Hâtıra sanatını tarafsız teknik bir çalışmayla ele alır. Hatırat sanatı bir kısım edebiyatçılar tarafından ele alındığı için büyük bir gelişme göstermiştir. Bunun için biz, bu sanatı, bu alandaki en önemli öncülerden biri olan Ali et-Tantâvî'nin hatırat sanatını ele aldık. Ali et-Tantâvî derin fikirleriyle, ince ibaresiyle, güzel üslubuyla, bu alanda yüksek bir yere gelmiş ve diğer edebiyatçılar arasında temayüz etmiştir. Ali et-Tantâvî'nin hatırat sanatındaki rolü büyüktür. Onun edebi nesnel ögelere sahip olduğu için onu bu alanda asrında en mühim yazarları arasında kılmıştır. Bu tez Ali et-Tantâvî'nin hatırat sanatında; ibaredeki icaz ve tasviri, üslubundaki cezaleti (açıklık), fikrindeki doğruluğu, yazarın birçok eserindeki sayfalarında; açıklar ve konularını tahlil ve beyan eder. Bu çalışmada en önemli neticelere ulaştıran Analitik tanımlayıcı yaklaşım yöntemi takip edilmiştir. Birinci bölüm; hatırat sanatının en önemli konuları olan; içtimai siyasi vicdani ve insani betimleyici hatıratı ele aldık. ikinci bölüm ise ali et-tantâvî'nin üslup yapısını oluşturan kelime seviyesini,cümle yapısını ve onu içeren (tekrar ve istidrad) ve anlamsal seviyesi olan tenas(alıntı) ya ışık tutmuştur. üçüncü bölümde ise; ali et-tantâvî'nin hatıratındaki sanatsal edebi yapı olan fenni süretler,mecaz, teşbih ,bedî' (harika) iyileştirme sanatını ele aldık. Çalışmanın sonunda ulaşılan, hatırat sanatı Ali et-Tantâvî'nin yanında bariz bir sanattır; fikirlerini duygularını ve hislerini ortaya koymuştur. Hatıratındaki fikirleriyle siyasi ve edebi alana katkıda bulunmuş ve insanı cehalet ve gericilikten ilme, medeniyete ve kötü alışkanlıkların terkiyle yüceltir. Bunu ise toplumun sorunlarını ve çözüm arayışları ile sömürgeci ve işgalcilerin karşısında durmakla ve İslam dininin öğretilerine tutunmakla sağladığını tespit ettik.
Türk basınında Arapça: Betimleyici ve tahlili bir çalışma
(Mardin Artuklu Üniversitesi, 2019) Kaplan, Amir; Alshblı, Ibrahem
Dil ve medya arasındaki iliGkiyi incelemek günümüzde insanın sıklıkla yaGadığı değiGimler ıGığında en önemli konulardan birisidir. Medya dili sembolik ve ilham verici boyutların bir arada olduğu bir uslup yaklaGımını içerir. Özellikle yirminci yüzyılda teknolojik devrimin ortaya çıkması, dilbilim çalıGmalarının yaygınlaGması, dilbilimcilerden taleplerin artması ve çeGitli alt branGların oluGması genel bir bilgi birikimi oluGturmanın yanında toplumun da ilgisini çekmiGtir. Bu yalnızca muhatabı olumlu yönde etkileyebilen bireyleri ve toplumu bilinçlendirmeye katkıda bulunan gerçek ilerleme politikalarını tasarlamak ancak uygun bir dil kullanılarak yapılabilirdi. Bu tezin amacı Türkiye'de yerleGik Arapça medyanın dil gereksinimlerini incelemektir.? Bu çalıGmanın amacı Türkiye'deki? görsel ve yazılı Arapça medyada Arapça kullanımında; gramer, dilbilimsel ve anlambilim hatalarını, geçiGleri ve sapmaları incelemektir. Bu çalıGma önce çalıGmanın dayandığı en önemli teorik kavramların açıklandığı giriG bölümüne ilaveten dört bölümden oluGmaktadır. Birinci bölüm: "Arap Dili Gerçeği" baGlıklı genel olarak Türkiye'de ve özel olarak medyada teknolojik geliGimi ve Arap Dili gerçeğini incelemeye tabi tutar.? Ikinci Bölüm Arapça medyada dilbilimsel hatalar, kavram tanımları, medyadaki dilsel hataların belirlemesini içermektedir. Üçüncü Bölümde "Türk Görsel Medyasında Arapça Tv Kanalı TRT Arapça Modeli" baGlığı altında TRT Arapçanın tatihine genel bir bakıGla baGlayaçağız ve bu kanaldaki "Gstanbul'dan Günaydın" programındaki Arapça dilbilimsel hataları analiz edilecek. Dördüncü Bölümde Türk medyasındaki Arapça gerceğini ortaya koymaya çalıGacağız. Anadolu Ajansı Arapça Bölümünde yer alan fonetik, morfolojik, sözdizimsel ve anlambilimsel olarak incelemek için basında çıkan haberleri inceledik.?
İzharul Esrar kitabının açıklaması olan Netaicul Efkar'ın üzerine yazılan el yazması olan Attar Şerhi
(Mardin Artuklu Üniversitesi, 2019) Ousy, Ali; Alsayady, Abdulghafour
İzharul Esrar kitabının açıklaması olan Netaicul Efkar'ın üzerine yazılan el yazması olan Attar şerhinin önemine binayen. Müellifin hayatını kısaca söylemek lazım, sonra el yazmaların önemi üzerine konuşacağım: İsmi: Hasan Bin Muhammed Bin Mahmut Attar'lı Kahire'de hicri 1182'de doğdu, aslen Faslıdır. Üstadın Şam, İstanbul ve Arnavutluk seyahetleri olmuştur. Üstad Hasan El Attar ezherin baş müderrisi olmadan evvel bile büyük bir şöhrete kavuşmuştur. Hicri 1246 yılından ezher Baş Müderrislik boşaldığında bu göreve açık bir şekilde en büyük aday o oldu. Muhammed Ali bu büyük göreve onu getirdi. Ezher Üniversitesinin 16. Baş Müderrisi o oldu. Kahire'de Hicri 1250 ölünceye kadar El Ezher de Baş Müderrislik yaptı. Tabi ki ölmeden önce akılları ve kulakları edebi ve ilmi cihetle doldurdu. Araştırmacı ve ilim sahibi bir grubu yetiştirdikten sonra da vefat etti. İbni Attar'ın haşiyesinin el yazması olma önemi: Hasan Attar geniş bilgi derin kültür, derin anlam çıkarabilendi, her ilimden haberdardı, nahiv ilminde kitapları çoktu, en meşhuru Netaicul Efkar üzerine de olan attar haşiyesi idi, onun için bu kitaptan bir bölüm tahkik etmek istiyorum. Bu el yazması en nefis ve değerli nahiv kitaplarındandır. Müellif bu kitabında geniş çaplı ele almış nahiv konuları ile tek yetinmemiştir, Sarf, Balağat vb. konuları da ele almıştır. Ayet, Hadis, Arap Şiiri delil olarak çok kullanmıştır.İbn Manzür Lisanul arabi gibi önemli kaynakları anlamlar için değerlendirmiştir. El yazması haşiyeinin bir önemi de kolay anlaşılır, hassas, geniş çaplı, konuyla alakalı ne varsa ele almıştır. Müeelliflerin görüşlerini özel fikri ile ele alıp en doğrusunu yapmıştır . Şimdiye kadar derin alimler bile ona el uzatmaması el yazmasının önemini gösteriyor. Bu ilmi değeri yüksek olan el yazması Müellif Hicri 1222'de yazmıştır. Bundan dolayı bunun tahkikini yazıp gün yüzüne çıkarmasını istiyorum ki ilim ehli, ondan fayda görsünler.
Aktif eğitim tekniklerinin Arap olmayanların konuşma becerisini geliştirmeye etkisi: İkna yöntemi örneği
(Mardin Artuklu Üniversitesi, 2019) Alabbas, Satee; Aljarah, Amer
Konuşma, dilöğrenme amaçları arasında buna bağlı olarak da sınıf uygulamalarında önemli bir yer kaplamaktadır. Konuşma becerisini kazanmak ve öğretmek oldukça zahmetli bir iştir. Bu zorluğu aşmak ve istenilen pratikliği kazandırmak için stratejiler uygulanmaktadır. Bu stratejilerden biri de çalışmamızın ele alarak çerçevesini çizmeye ve açıklamaya çalıştığı, hem sınıf ortamında hem de serbest olarak uygulanmaya müsai tve esnek biryöntem olan dilsel ikna stratejisidir. Araştırmacının Arap Dili ve Kültürü alanında yükseklisans tezi Dört kısma ayrılıyor : Giriş. Aktiföğretim. , ikna edici konuşma. konuşma. Münazara Ikna Diyalog Hitabe ve Munakaşa Sonuç ve Tavsiyeler.
Başka dilleri konuşanlar için Arapça öğretiminde uygulamalı iletişim programları oluşturma kriterleri
(Mardin Artuklu Üniversitesi, 2019) Hamido, Mohamad; Deniz, Mehmet Ata
Son yıllarda yabancı dil eğitiminde birçok gelişmeler olmuştur. Bu gelişmeler eğitim alanında farklı yöntemlerin ortaya çıkmasına yol açmıştır. Bu yöntemlerin en önemlilerinden biri de dilin uygulama alanıyla irtibatını sağlayan uygulamalı iletişim programları oluşturan yöntemleridir. Ana dili Arapça olmayanlara Arapça öğretmek, öncelikle onlarla ilitişim kurmayı ve daha sonra da onların özelliklerini ve kültürlerini bilmeyi hedef alır. Öğrencilerin bu sonuçlara ulaşması için bu hedef ve gayeleri gerçekleştirecek ve öğrencilerin buna ulaşmasında yardımcı olacak bir eğitim müfredatının olması gerekmektedir. Ancak bunu hazırlayanların karşılaştığı en önemli husus bu müfredatın hazırlanması ve seçilmesidir. Çünkü bu konu, uluslararası pek çok esas, kriter ve standart gerektirir. Bu çalışmanın hedefi; eğitim dönemi dışında iletişim kurma için müfredat(terim),terkip ve cümle kurulumu için bir dizi temeller, ölçüler ve betimlemelerle iletişim yakınlaşmasını sağlayacak, bu dilin öğrenildiği alışılmış ortamlardan uzak,disiplinler tabanını oluşturmaktır. Bu araştırmada istenen sonuçlara ulaşmak için izlenen yöntem betimleyici yaklaşımdır. Çalışma, sunuş, giriş ve dört bölümden oluşmaktadır. 'iletişim müfredatının yapısı' adlı birinci bölüm, iletişimin en önemli bileşenleri olan konuları, dil müfredatında dilin fonksiyonları ve iletişimsel müredatının içeriğini düzenleyen esas ve kriterleri ele alır.'İletişim Müfredatı Öğretim Yöntemleri' adlı ikinci bölüm, öğretimde sözlü iletişim becerilerini, yazılı iletişim becerilerini ve dil unsurları bölümlerini kapsamaktadır. 'İletişim müfredatındaki testler ve dil oyunları' başlıklı üçüncü bölüm test geliştirme, iletişim müfredatlarındaki dil oyunları ve dil becerilerindeki dil oyunlarının gelişim aşamalarını gösteren konular üzerinde durmaktadır. Dördüncü bölüm ise saha çalışmalarını ele alır.
İzhâru'l-Esrâr kitabı üzerine Şerhu Netâici'l-Efkâr üzerine olan El-'Attâr Haşiyesi'nin ?tahkik ve incelemesi (Sayfa 1-32 arası)
(Mardin Artuklu Üniversitesi, 2019) Çiçek, Azad; Alsayady, Abdulghafour
Arap mirasımız bize cömert davranmaya hala devam ediyor. Yakında yaşamımızın her alanında bize yarar sağlayacak her biri birer hazine olan bu cevherler her gün yüze çıkarılıyor, Alimler, bu eserleri için özel gayret sarf etmiştir. Eski eserlerden, Netâici'l-Efkâr üzerine olan Attâr haşiyesi kütüphanelerin raflarından indirilmeyi bekleyip, onu araştıracak ve okuyacak araştırmacıları beklemektedir Şimdiye kadar araştırmacıların dahi bu eseri tetkik etmemesi bu el yazmasının önemini gösteriyor. Bu el yazması eser bilgi açısından değeri önem arz eden bir eserdir. Bu eseri Müellif kendi el yazısıyla hicri 1222'de yazmıştır. Hattı okunur ve anlaşılır biçimdedir. Hasan el-Attâr, engin bir bilgiye, derin bir kültüre, araştırmacı ve çok yönlü bir analiz yeteneğinde sahipti. O, çok yönlü bilgi prensiplerine hakimdi. Nahiv ilmiyle ilgili birçok kitabı bulunuyordu. Bunların en meşhuru ise Netâici'l-Efkâr üzerine olan Attâr haşiyesi adlı eseridir. Bu eserin bir bölümü ile ilgili incelemede bulundum. Bu el yazması eser, nahivde eşsiz ve değerli haşiyelerdendir. Müellif haşiyesinde konuları geniş çaplı ele almış, sadece konulara açıklama getirmekle yetinmemiştir. Aksine kitabın konularını incelemeye tabi tutarken bazı sarf belagat vb. konuları da ele alarak izahlarda bulunmuştur. Konuyla ilgili olarak Kur'an-ı Kerim ayetlerini, Hadis-i Şerifleri ve Arap Şiirlerini delil olarak bolca kullanmıştır. Kelimelerin kök anlamları ile ilgili bilgi vermek amacıyla Firuzabadi'nin el-?amûsü'l-mu?ît'inden yararlanmıştır. Bu el yazma eserdeki çalışmam iki bölümden oluşmaktadır: Birinci bölümde, İzhârü'l-Esrâr müellifi Birikli'nin, Netâici'l-Efkâr'ın müellifi Mustafa b. Hamza'nın ve Haşiye'nin müellifi Hasan b. Attar'ın hayatları hakkında bilgi verdim. İkinci bölümde ise el yazması eserin ( başından 32 sayfaya kadar ) incelemesini ve tahlilini yaptım. Yaygın olarak kullanılan bilimsel yöntemleri esas alarak kitabı inceledim, Buradaki amacım müellif tarafından yazılan eserin aslına en yakın şekilde, el yazma eserlerini en güzel tarzda, ince detaylarla açıklığa kavuşturmaktır. Müellifin kendi el yazısıyla yazdığı kitabı esas alarak inceleme yaptım Netaicü'l-Efkâr isimli eserin tamamını harekelendirdim. Kur'an-ı Kerim ve Hadis-i şeriflerinde tamamını harekelendirdim. Kitapta adı geçen kişilerle ilgili bilgilere yer verdim.
Fahreddin Râzî'nin tefsirinde tertip olgusu ve belâgat çalışmalarına etkisi
(Mardin Artuklu Üniversitesi, 2020) Şeyhi, Halıt; Aljarah, Amer
Bu çalışmamız, "Tertip Olgusu"nu ve bunun ehemmiyetini genel olarak Arabî sözlerde ?özel olarak da Kurân'da ele almaktadır. Bu doğrultuda Fahreddin er-Râzî'nin Tefsîr'inde tertip ?belagatini, estetiğini ve hem manaların yönlendirmesinde hem de delaletleri çeşitlendirmesi ?üzerinde etkilemesini araştırmaktadır.? Bu çalışma, Fahreddin er-Râzî'nin Tefsîr-i Kebîr adlı eseri çerçevesinde tertip yerlerini ?araştıracak, ilk olarak cümlenin bölümlerinde takdim, ardından âyetlerde kelimelerin tertibi-?Kurân fâsılalarında ve Esmâ-i Hüsnâ'da-, daha sonra bir veya iki âyet içinde cümlelerin ?tertibini ve âşikâr olmayan âyetleri inceleyecek; son olarak tertibin bazı fıkıh kurallarını icat ?etmesini ve Kur'ân'ın anlamları yönlendirmesinin etkisinden bahsederek tertibin iki türü olan ?Takdim ve Tehir Tertibi ve Çeşitlilik Tertibi'ne değinecektir. Taassup ve taraftarlık olmadan ?Fahreddin er-Râzî'nin en doğru görüşünü ortaya çıkarmak için diğer müfessirleri de göz önüne ?almakta birlikte onun bir yorumunu kabul ederek, diğerini zayıflatarak veya reddederek ?yorumlarını ve bakış açılarını incelemekteyim. Etkilenme ve etkileme konusu ancak olgu ?incelendikten sonra ortaya çıkacağı için en son bölümde, er-Râzî'nin tertip konusundaki etkisi ?ve etkilenmesi konusu ele alınmıştır.? Çalışmanın en önemli sonuçları şunlardır: ? I.? Tertip tarzı, hem muaraza, mübahase ve anlaşmazlığa (tartışma), hem manaları ?üretmeye (çıkarmaya), hem de ince konuları icat etmeye yol açmakta, Fahreddin er-?Râzî, aslında takdim ve tehir tarzına aktarmadan zâhirle âyetleri işlemeye ?çalışmaktadır.? II.? Tertip tarzının, dînî ve Arapça ilimlerle bağlantısı ortaya çıkmaktadır. Bu alanın dikkat ?çekip göz önüne alınması gerekir. Bu çalışmadaki herhangi bir örnek Kur'ânın tertip ?bozgunculuğu kuruntusunu ortadan kaldırmaktadır.?
Anadili Arapça olmayanlara Arapça öğretiminde kültürel boyut
(Mardin Artuklu Üniversitesi, 2020) Zayiğ, Muhammed; Abdülhadioğlu, Ahmet
Dil, fonemik, morfolojik ve gramatik sistemiyle ve dört becerisinin bilgisiyle sınırlı kalmaz. Bunun ötesinde tüm iletişimsel durumlara eşlik eden kültürel ve sosyal sisteme geçer. Bu nedenle, dil kültürünü anlamak ve konuşmada onunla etkileşim kurmak ve sosyal bağlamlarını bilmek ikinci dili öğrenmenin bir hedefi haline gelmiştir. Dil kültürünün öğretilmesi, öğrenciyi kültürel yeterliliğe bağlar. Onu iletişimsel durumların meydana getirdiği bağlamlarla, taşıdıkları dilsel ve kültürel işaretlerle ilişkilendirir; ve orijinal konuşmacı olarak konuşmasını sağlar. Bu çalışmada, kültürel bilgi yeterliliğinin ehemmiyeti ve yabancılara Arapça öğretiminde önemi anlatılacaktır. Bunun yanında kültürel diğer unsurların da tanıtılıp bilinmesinin gerekliliğine değinilecek, bu kültüre ulaşmayı gerektiren çalışmalara değinilecektir.
Arapçadan Türkçeye anlam farklılaşmasına uğrayarak geçen kelimelerin Arapçayı öğrenme sürecindeki Türk öğrencilere etkisi
(Mardin Artuklu Üniversitesi, 2020) Sayady, Marıamme Al; Aladwanı, Khaled
Bu araştırma, iki farklı dilde telaffuzdaki iki kelimenin benzerliği ve anlam farklılıkları olan yanıltıcı eşdeğer terimini tanımlamayı amaçlamaktadır. Ayrıca Arapçadan Türkçeye geçen Arapça kelimelerin anlam ve kullanımlarındaki değişim iki dil arasındaki bulunmalarına nasıl yol açtığını göstermektedir. Ve bu araştırmada Türkiye'deki uygulanan Arapça bilmeyenlere Arapça öğretim serilerinde bulunan yanıltıcı eşdeğerlerin kritiği yapılmıştır. Saha araştırması yaparak Türk öğrencilere Arapça kelime öğretiminde yanıltıcı eşdeğer etkisini göstermekle ilgilinmiştir. Dört bölümden oluşan araştırma, konunun tanımını, amaçlarını, önemini ve seçim nedenlerini belirlemektedir. Birinci bölüm yanıltıcı eşdeğer terimi ve bununla ilgili her şeyi içermektedir. İkinci bölüm Arapça ve Türk dili arasındaki yanıltıcı eşdeğerleri incelemekte ve Arapça kelimelerin Türkçeye aktarılma biçimlerini birçok örnekle açıklayarak bunların oluşum nedenini açıklamaktadır. Üçüncü bölüm Arapça bilmeyenler için Arapça öğretim serilerini tanıtmak ve içerisinde bulunan yanıltıcı eşdeğerleri tanımlamak ayrıca bu seriler Türk öğrencilere Arapça kelimelerini öğrenmede yardımcı olmaması hususunda kritik yapmaktadır. Dördüncü bölüm, yanıltıcı eşdeğerler Türk öğrencilerin Arap dilini öğrenmesi üzerindeki etkisini saha çalışmalarına dayanarak ölçmektedir.
Yabancılara Arapça öğretim setlerinde gramer içeriği: el-Arabiyyetü Beyne Yedeyk ve el-Arabiyye Lin-Naşiîn setlerinin incelenmesi
(Mardin Artuklu Üniversitesi, 2020) Salihoğlu, Anas; Aladwanı, Khaled
Bu çalışma, Arapça öğrencilerine sunulan Nahiv kurallarını tekrar gözden geçirmek amacıyla "el-Arabiyyetu Beyne Yedeyk" ve "el-Arabiyyetu Lin-Nâşiîn" adındaki Arapça öğretim serilerinin içeriğini Nahiv (Dil Bilgisi) bakımından analiz etmeyi hedeflemektedir. Yine bu çalışmada, teorik ve pratik düzeyde Nahiv içeriği, alanı, bu içeriğin dağılımı, seçimi ve sunum şekli ile Nahiv kurallarının yapısı ve işlevi arasında uyum sağlanarak basit cümleden başlayıp bütünsel metne varıncaya kadar entegre bir Nahiv içeriği hazırlanmaktır. Çalışma önsöz, giriş, üç bölüm ve sonuç kısımlarından oluşmaktadır. Giriş bölümünde araştırma konusu olan iki Arapça öğretim serisinin tanıtımının yanı sıra Nahiv ve Nahiv İçeriği kavramlarına yer verilmiştir. Birinci bölümde "el-Arabiyyetu Beyne Yedeyk" ikinci bölümde ise "el-Arabiyyetu Lin-Nâşiîn" serisinin Nahiv içeriği ele alınmıştır. Üçüncü bölümde Arapça öğretim serilerindeki Nahiv içeriği hakkında görüş ve önerilere, sonuç bölümünde ise çalışmanın varmış olduğu sonuç ve tavsiyelere yer verilmiştir. Çalışma sonucunda aşağıdaki sonuçlara varılmıştır: Nahiv içeriğinin yapı ve işlev bakımından incelenmesi gerekmektedir. Cümlenin Nahiv'i ile metnin Nahiv'i bir bütündür ve birbirinden ayrılamazlar. Çalışma; fayda, amaç, aşamalı ilerleme ve yaygınlaşmanın Nahiv içeriğinin seçimini etkileyen en belirgin unsurlar olduğunun vurgulamaktadır. Seviyelere göre içeriğin dağılımı bu unsurların çerçevesinde olmalıdır. Düzeltilmiş Tümevarım (Endüktif) Yöntemi, metnin Nahiv'i ile bağlantılı olduğu için Nahiv eğitiminde en iyi yöntemdir. Yine bu çalışma ana dili Arapça olmayanlara Nahiv öğretiminde açık bir metot uygulamanın yapı ve işlev uyumu çerçevesinde gerçekleşmesini vurgulamaktadır. Bu yöntem sayesinde Nahiv öğretimindeki hedefe varılır ve öğrenciler bilgi, dilsel ve iletişimsel yeterlilik kazanırlar. Çalışma sonunda ana dili Arapça olmayanlara Nahiv öğretimi müfredatının bilimsel ve akademik standartlara göre geliştirilmesi ve sürekli olarak bu müfredatın değerlendirilmesinin gerekli olduğu önerilmiştir. Ayrıca ana dili Arapça olmayanlar için Arapça eğitim kitaplarında Nahiv eğitiminin değerlendirilmesi sürecinde çalışmanın ulaştığı temel ve kriterlerin benimsenmesi önerilmiş ve Nahiv öğretmenlerinin sürekli eğitimle yeterliliklerinin artırılmasının önemi vurgulanmıştır.
Ali b. Salâhuddîn b. Ali el-Kevkebânî'nin Duraru'l-Esdâf el-Muntekât min Silki Cevâhir'l-İs'âf adlı eseri: Tahkik ve değerlendirme (164-110 sayfalararası)
(Mardin Artuklu Üniversitesi, 2020) Aljaber, Yaser; Aljarah, Amer
Kur'an-ı Kerim ile ilgili alimlerin yazdığı eserler arasında tefsir ve meal kitapları önemli bir yer teşkil etmektedir. Örneğin Zemahşerî, Arap dili ve şiirine dayanarak belağat gücü yüksek bir tefsir kaleme almış, ondan sonra gelen müfessirler, onun üslubunun etkisinde kalmışlardır. Söz konusu müfessirlerden biri Beydâvî'dir. Beydâvî'nin tefsirinde Zemahşerî'nin etkisi bariz bir şekilde görünmekle birlikte onun mu‘tezili fikirlerinden etkilenmemiştir. Zemahşerî'nin tefsirinde olduğu gibi Beydâvî'nin de kendi yazmış olduğu tefsirde Arap şiirine dayandığı dikkat çekmektedir. Bu iki alimden sonra Hıdır el-Mavsillî el-İs‘af adlı eserinde Zemahşerî ve Beydâvî'nin istişhad ettikleri beyitleri açıklayıp faydalı yorumlarda bulunmuş ancak fazlasıyla detaya inerek konuları genişletmiştir. Ondan sonra el-Kevkebânî gelmiştir. el-Kevkebânî, el-Mavsillî'nin el-İs‘af isimli eserinin özetini çıkardığı çalışmasına Duraru'l-Esdâf ismini vermiştir ki bu çalışmasında önemli noktalara işarety edip detaylara inmekten kaçınmıştır. Duraru'l-Esdâf isimli çalışmada, Kur'an-ı Kerim'in anlaşılmasına ve onu Arap dili ışığında iyi bir şekilde tefsir edilmesine katkı sağlayan şiirsel şevâhidlerden bahsedilmiştir. Buna ilaveten, garip ve anlaşılması zor kısımları açıklayıp, bunlarla ilgili lugat, belagat, nahiv, sarf ve aruz meselelerini izah etmiştir. Eser tek nüsha olup, bu çalışmamızda üçte birini oluşturan ve 110/B sayfasından başlayarak 164/A sayfasına kadarki kısmı, yani Tâha Suresinden Nâs Suresine kadar olan son kısımdan müteşekkildir. Bu kısı üzerinde Allah'a tevekkül ederek araştırmaya koyuldum ve ilmi araştırmanın kural ve ölçütlerini göz önünde bulundurarak, onu en iyi ve mükemmel şekilde ortaya koymak adına çaba sarfettim. Bu çalışmanın önemli sonuçları şu şekildedir: - Duraru'l-Esdâf isimli çalışma birçok hoşa giden birçok nadir konu, edebi havadis, şairler ve bu şairlerin adları hakkında dakik bilgiler, lugavi, belaği ve aruzi meseleler içerdiğinden önemli bir yere sahiptir. - Duraru'l-Esdâf isimli çalışma, el-İs‘af isimli eserin özeti niteliğindedir. - Özet, bu kitabın hülasası niteliğindeki bilgilerden alınarak ortaya konulmuş, ayrıntılardan arındırılmıştır.
Türkiye'deki imam hatip liselerinde Arapça öğretiminde uygulanan programların dilsel içeriği
(Mardin Artuklu Üniversitesi, 2020) Bekir, Abdurrahman; Aladwanı, Khaled
Her bir ders programı, genellikle eğitsel, özel olarak da dilsel içeriği ile müfredatın ana unsurudur. Bu çalışma müfredatın amacına ve hedefine ulaşması için dilsel içeriğin yapısı, dağıtımı, kelime haznesi, sunuş yöntemleri, dil özellikleri, noktalama işaretleri ve ayarlaması ile ilgilenir. Bu çalışma, (Türkiye'deki İmam Hatip Liselerinde Arapça Öğretiminde Uygulanan Programların Dilsel İçeriği) başlığı adı altında Arapça öğretim standartlarına ne derece uygun olduğuna cevap vermeye çalışır. Bu araştırma, Türkiye`deki İmam Hatip okullarının müfredatındaki eğitsel ya da dilsel içeriğin gerçeği ile ilgilidir, ve Arapça öğretim müfredatının değerlendirilmesi ve geliştirilmesinde katkı sağlamayı amaçlamaktadır. Bu çalışma, 4 müfredatta yer alan dilsel içeriğin yapısını, dil unsurlarını ve becerilerini sunmaktadır. Bu dil unsurlarının içeriğinden, becerilerinden ve kelime dağarcığından bahseder. Müfredat dağılımını da ele alarak sonrasında derslerde nasıl sunulduğunu gösterir. Çalışmada, dilsel içeriğin yapısını ve bileşenlerini tanıtmak için betimleyici bir metot kullanılarak sonuçlara ulaşmak için eleştirisini ve değerlendirmesini yapar. Bu çalışmanın sonuçlarını şu maddelerle sıralayabiliriz: Bu müfredatın, sesler dışında bütün beceri ve yöntemleri kapsadığına, dersler arasında kullanılan sözcük ve cümlelerde sayı yönünden belirgin bir fark olduğuna, noktalama işaretlerine dikkat edilmediğine değinir.
Necîb Mahfûz'un Hânu'l-Halîlî ve Peyami Safa'nın Fatih-Harbiye romanlarında gelenek-modernite çatışması
(Mardin Artuklu Üniversitesi, 2020) Araz, Tahir; Abdülhadioğlu, Ahmet
Modern çağın Batılı sömürgecilik anlayışına karşı 19.yy.'ın başlarında, kültürel ve vatani bağımsızlık çerçevesinde ayakta kalma mücadelesi verilen Mısır ve Anadolu'da birçok şair ve yazar toplumun temel değerlerinde yaşanan aksaklıkları metinlerine yansıtmaya çalışarak bu doğrultuda eser vermeye yönelmiştir. Söz konusu dönemde daha çok yanlış Batılılaşmayı ele alan nasihatvari yarı modern romanların Batı'dan yapılan tercüme çalışmaları aracılığıyla yavaş yavaş ciddi bir üslup kazanması ve aydınların topluma kulak vermelerinin akabinde, roman türünde gerek mana ve içerik gerekse metot bağlamında kayda değer değişikliklerin yaşanmasını sağlamıştır. Bu çalışmada günümüzün küreselleşen dünyasında da bir sorun olarak karşımıza çıkan kültürel uyumsuzluk, zihinsel bunalım, gelenek-modernite/eski-yeni çatışması ve manevi buhran gibi toplumsal gerçekler Necîb Mahfûz'un Hânu'l-Halîlî ve Peyami Safa'nın Fatih-Harbiye eserleri üzerinden ele alınarak eleştirel bir perspektifle değerlendirilmiştir.
El-Bıkâ'î'de bağlam ilmi ve el-Ferâhî'de Kur'ân nızâmı Zâriyât Sûresi üzerine karşılaştırmalı ve analitik bir çalışma
(Mardin Artuklu Üniversitesi, 2020) Alomar, Mohamad; Jankır, Alsam
Bu çalışma, ilgili alandaki âlimlerden ikisinin eserlerine müraacat etmek suretiyle Kur'ân-ı Kerîm'deki bağlam konusunu ele almayı amaçlamıştır. Söz konusu alimlerden ilki, "Nazmu'd-Durer fî Tenâsübi'l-Âyâti ve's-Suver adlı eseri ile Burhaneddin el-Bikâ'î, ikincisi ise Nizâmu'l-Kur'ân ve Te'vîlu'l-Furkâni bi'l-Furkân ile Delâilu'n-Nizâm adlı eserleriyle Abdulhamîd el-Ferâhî'dir. Her iki âlimin de Kur'ân-ı Kerîm'in âyetleri, cümleleri, bölüm ve sûreleri arasında var olan bağlam ve uyuma dair tespitleri büyük gayret sarf ederek ortaya koymuşlardır. Göstermiş oldukları bu çaba, bu âlimlerden her birinin, bu bağlam ve uyum için belirlediği ana hatlar hususunda aralarında karşılaştırma yaparak ortaya koymak ve gösterilen bu çabaya ışık tutma hususu önem kazanmıştır. Bu iki teori için Zâriyât sûresini uygulamalı bir şekilde ele almak ve iki alimin teorileri arasında uygulamalı bir çalışma yapmak, ayrıca her birinin kendi teorisi üzerinde değerlendirme için örnek olarak aldık. Bu hedefe ulaşmak için çalışmanın birinci bölümünde, her iki imamı (el-Bikâ'î ve el-Ferâhi) incelemeyi içeren giriş niteliğindeki teorik ön bilgilere, onların tefsirle ilgili kitaplarını incelemeye yer verilmiştir. Bunlara ilaveten, Zâriyât Sûresinin ayırt edici özelliklerine de yer verilmiştir. İkinci bölümde ise her iki alime ait teorilerin ana hatlarını belirlemeye sonra da bu iki teori arasında karşılaştırma yapmaya gayret edilerek, Kur'ân'daki bağlamsal uyuma yer verilmeye çalışılmıştır. Üçüncü bölümde ise her iki âlimin, Zâriyat sûresi temelindeki uygulamalı çalışmalarına yer verildikten sonra bu uygulamalar arasında karşılaştırmaya yer verilmiştir. Böylece bu araştırma, her iki teorinin Zâriyât Sûresi üzerindeki uygulamalı çalışma ile birlikte, el-Bikâ'î ve el-Ferâhi 'nin bu konudaki teorilerinin gizli kalmış yönlerini açığa çıkarma üzerine inşâ edilmiş ve Kur'an'daki bağlam ve uyum konusunu merkeze alarak bu konuta ışık tutmayı hedeflemektedir.
Yusuf Ziyâ el-Hâlidî'nin hayatı ve el-Hediyyetü'l-Hamidiyye fi'l-Lügati'l-Kürdiyye adlı eseri (Metin inceleme ve tasnif)
(Mardin Artuklu Üniversitesi, 2020) Pilatin, Nuriye; Gemi, Ahmet
Yusuf Ziya el-Hâlidî, Osmanlı Devleti'nin Sultan II. Abdülhamit döneminde Bitlis/Mutki kaymakamı olarak görevlendirilmiştir. Osmanlı adına daha önce Kudüs ve Rusya'da idarî görevlerde bulunan ve Filistinli olan Yusuf Ziya Paşa, siyasi tecrübesinin yanı sıra eğitim ve bilime büyük önem vermiştir. Dillere duyduğu ilgi sayesinde ana dili olan Arapçanın yanı sıra İngilizce, Fransızca, Farsça ve Türkçe gibi dilleri de öğrenen Yusuf Ziya Paşa, görevini îfa ettiği süre içerisinde Kürtçeye ilgi duymuş ve söz konusu dilin, bir gramer kitabı yahut sözlüğüne rastlamamıştır. Üç yıl boyunca idame ettirdiği görevi sürecinde Kürtçeyi öğrenen Paşa, el-Hediyyetü'l-Hamidiyye fi'l-lügati'l-Kürdiyye adlı eserini kaleme almıştır. Eserin hazırlanma aşamasında, dönemin yaygın eğitim merkezi olan medreselerde ders veren bir grup âlimden yardım alan Yusuf Ziya Paşa, eserini İstanbul'da bastırmıştır. Eser, yayınlanmasının ardından Kürt ileri gelenleri ve araştırmacılar arasında büyük yankı uyandırmıştır. Bu çalışma, Yusuf Ziya Paşa'nın kaleme aldığı eseri, dönemin bağlamsal şartlarını göz önünde bulundurarak yapı, teknik ve içerik bakımından incelemektedir. Söz konusu eserin, Arap kökenli bir müellif tarafından kaleme alınan ilk Kürtçe – Arapça sözlük olması hasebiyle çalışmada öncelikle, içinde bulunduğu siyasi, sosyal ve kültürel çevre irdelenerek yazarın hayatına yer verilmiştir. Öte taraftan el-Hediyyetü'l-Hamidiyye fi'l-lügati'l-Kürdiyye eserinin incelemesine giden yolda dil, sözlük ve sözlükbilim kavramları ele alınırken, eserin yazıldığı Kürtçe-Arapça dilleri de genel anlamda araştırmaya dahil edilmiştir. Son olarak sözlüğün tümü incelenerek ve Arapça metninin tashihi yapılarak tezin son bölümüne eklenmiştir.
el-Mehdî'l-Hanefî el-Hubâşî'nin Gayetü'l-İzah Şerh-i Merâhu'l-Ervah Adlı Eserinin Tahkik ve Değerlendirmesi (1-50 Sayfalar Arası)
(Mardin Artuklu Üniversitesi, 2020) Kasha, Mohammad Yaser Abo; Alsayady, Abdulghafour
Arabi ilimlerin arasında sarf ilminin önemi hiç kimseye gizli değildir. Bundan dolayı eskiden beri alimlerimiz bu sarf ilmini telif etmeyi önemsemişler. Bir bölümünü incelediğim Mehdi Hanefi ye ait olan şerhül merah bu önemli kitaplardan birisidir. Gün yüzüne çıkmaya layık olan kitaplardandır. Bu kitap sarf ilminde faydalı olan kitaplardandır. Yazarın şahsiyeti bu kitapta ortaya çıkmıştır. Sarf kitaplarının arasında kendine layık bir yer edinen hoş bir şerh olarak gelmiştir. Tüm dikkatimi metni doğru bir şekilde yazmaya odaklandım. Nokta ve harf hatalarından arınmış bir şekilde kapalı olan ibarelerini açıkladım. Allah'tan bu çalışmamın faydalı olmasını dilerim, çünkü o en iyi işiten ve en yakın olandır.
Emir Tacü's-Sırr'ın romanlarında anlatımın şiirselliği
(Mardin Artuklu Üniversitesi, 2020) Mahmoud, Merwa Al; Alshblı, Ibrahem
Bu araştırma, Emir Tâcü's-Sır'ın romanlarındaki şiirsel tezahürleri analiz etmeyi amaçlamaktadır. Söz konusu romancı dil deneyimlerini etkin kullanması, geniş bir bakış açısına sahip olması, sanatsal ve şiirsel formlar yaratma gibi meziyetlere sahip olması bakımından önemli bir yer işgal etmektedir. Bu yazarın romanlarını modern çağdaki Arap romanlarından farklı kılan en önemli husus ise anlatı ve romancı yaratılışında sanatsal hayal gücü inşa edebilmesidir, bu da araştırmacıyı bu deneyimin üzerinde durmaya yönlendirmiş ve anlatı söylemini analiz etme tekniklerinden yararlanan analitik bir yol izlemesini sağlamıştır. Özellikle hikâyenin kurgusal yapısı ve anlatım biçimi gibi özellikleri onu diğerlerinden farklı bir yere oturtmaktadır. Yazar, Arap toplumunun karşılaştığı ciddi problemleri romanlarında kendine has üslûbu ile işlemektedir. Bu çalışmanın ilk bölümü, şiirsel anlatı dilini, deyimsel kavramları ve çağdaş eleştirel söylemde şiirsel anlatımı irdelemektedir. Ayrıca Arap kültüründe anlatım kavramını ve çağdaş edebiyat eleştirisini, anlatım yöntem ve biçimlerini de ele almaktadır. İkinci bölümde ise şiirsel yapı ile beraber anlatı, betimleme ve diyalog şeklindeki şiirler ele alınmıştır; Ayrıca Emir Tâcü's-Sır'ın romanlarında kişilik analizi, ana karakterler ve ikincil karakterler gibi kişilik varlığı biçimlerinin üzerinde durulmuştur. Bu bölüm aynı zamanda anlatı zamanını, türlerini ve hikâyenin oluşumu ile ilgili teknikleri de kapsamaktadır. Bununla, anlatıların vizyonuna ve şiirsel tarzın oluşumuna katkıda bulunan görüşler açıklanmıştır. Anlatı alanının üçüncü bölümünde ise analiz alanı ele alınmıştır. Açık ve kapalı yer gibi incelenen anlatımlarda yerin varlığının formları incelenmiş, her birinin bir anlatı mekânı oluşturma, olayları barındırma ve kişilikleri değerlendirme gibi konulara da işlenmiştir. Bu araştırmanın sonucuna göre roman, sözel ve anlatı bileşenlerini bir araya getiren bütünleşmiş bir dünyadır. Roman, sadece münhasırlık ve mahremiyet konularının ele alındığı ve tanımlayıcı sahneler aracılığıyla ortaya çıkan dilsel ve sanatsal unsurlar değil aynı zamanda farklı teknikleri bir araya getiren ve tüm edebi türler için bir buluşma noktasıdır.
Arapça ebced serisi ve Türkçe İstanbul serisi arasındaki yöntem farklılıkları
(Mardin Artuklu Üniversitesi, 2020) Kadad, Mustafa; Aljarah, Amer
İlim ve medeniyet insanlar arasında ortaktır, bir binanın yapı taşları gibi birbirini tamamlar. İleri düzeyde bir ilim seviyeye ulaşmak için başarılı milletlerin tecrübelerinden yararlanılmalıdır. Buna binaen bu araştırma iki serisinden oluşur bu araştırma iki dil serisini tahlil eder ve vasıflandırır. Birincisi: silsiletü ebcedtir. Bu silsile ise Arapça öğrenen yabancılara yöneliktir. İkincisi ise: silsiletü İstanbul. Bu silsile ise Türkçe öğrenen yabancılara yöneliktir. Bu iki silsileyi karşılaştırmaya dayanır. Bu karşılaştırma metodu dil öğrenmede kullanılan yöntemdir. Kullanılan karşılaştırma metodunun amacı bu iki silsileyi ayrıntılı bir şekilde vasıflandırmaktır. Karşılaştırma yöntemi öğrenmede en iyi yöntemlerden biri sayılır. Bu Karşılaştırma yöntemi ilimleri daha iyi anlamamızı sağlar. Özelliklede dil bilimlerini daha iyi anlamamızı sağlar. Bu sebeple araştırmamızda iki farklı dil öğrenen yabancılar için Karşılaştırma yöntemine yer verdik. Bu araştırmada yabancıların daha iyi dil öğrenebilmeleri için iyi ve kötü noktalara değindik. Bu araştırma dört bölümden oluşmaktadır. Bu araştırma giriş bölümü: dilin önemi ve dil öğrenmenin önemi, bu araştırmayı gerekli kılan sebepler üzerinde durulmuştur. Buna ek olarak giriş bölümünde bu araştırmanın zorluklarına ve çözümlerine, araştırmanın hedeflerine, bu konudaki diğer araştırmalara ve araştırmadaki metoda yer verilmiştir. birinci bölümde: araştırmada yer alan ıstılahlara yer verilmiştir. İkinci bölümde ise: silsiletü ebcedin tahlili yapılmıştır. Üçüncü bölümde ise: silsiletü İstanbul'un tahlili yapılmıştır. Dördüncü bölümde ise: silsiletü ebcedin ve silsiletü İstanbul karşılaştırılıp tahlil edilmiştir. Araştırmanın son bölümünde ise silsilerin çözümlerine ve neticelerine yer verilmiştir. Son olarak özetle bu araştırmanın yabancı dil öğrenenlere faydalı olmasını diliyorum.
Ali b. Salâhuddîn b. Ali el-Kevkebânî'nin Duraru'l-Esdâfi'l-Muntekât min Silki Cevâhiri'l-İs'âf adlı eseri: Tahkik ve değerlendirme (1-56 sayfalar arası)
(Mardin Artuklu Üniversitesi, 2020) Khuder, Adil; Ünverdi, Veysi
Şiir şevâhidinin şerhi ve manası konusundaki telifler Arap ve İslam mirasımızda önemli bir yere sahiptir ve edebiyatın önemli bir yekûnünü oluşturmaktadır. Bu önemi dil ve nahivdeki özgünlüğünden kazanmıştır. Zemahşerî ve Beydavî tefsir kitaplarında dil, nahiv, belagat, edebî ve tarihsel amaçlar için şiir şevâhidini kullanmışlardır. Bu nedenle İbn Atâullah el-Mevsilî (h.1007\m.1598) el-İs'âf bişerhi Şevâhidi'l-Kâdî ve'l-Keşşâf adlı kitabında en iyi şekilde şerh etmiştir. Ama bu kitabın büyüklüğü ve bahsedilen şiirler ve şairleri detaylı bir şekilde anlatımından dolayı Ali bin Selahaddin el-Kevkebânî (h.1191/m.1777) Duraru'l-Esdafi'l-Muntekât min Silki Cevâhiri'l- İs'âf adlı kitabında söz konusu çalışmayı özetlemiş ve daha basit ve anlaşılır bir hale getirmiştir. Duraru'l-Esdafi'l-Muntekât adlı kitap el-İs'âf bişerhi Şevâhidi'l- Kâdî ve'l-Keşşâf çalışmasını bazı yönlerinde tamamlaması, konuyu ihlal etmeden ve sıkıcı olmadan özetlemesi söz konusu eserin tahkik edilmesini önemli hale getirmiştir. el-Kevkebânî'nin kişiliği, seçkinliği, tezhibi, tashihi bu kitapta yansımıştır. Bu tezde yazara ait tek nüsha tahkik edilmiştir. Bu tez araştırma ve tahkik olmak üzere iki ana bölümden oluşmaktadır. Tahkik söz konusu kitabın başlangıcından elli altıncı sayfasına kadardır. İlgili kısımlar da Fâtiha ve Bakara sürelerine ilişkin delilleri içermektedir.
Mardin lehçesinin fonolojik, dilbilimsel ve anlam bilimsel özellikleri - uyulamalı çalışma
(Mardin Artuklu Üniversitesi, 2020) Youssef, Ahmad; Abdülhadioğlu, Ahmet
Diller hayatımıza tesadüfi olarak giren şeylerden sayılmaz. Dili düzenleyen, tanzim eden kurallar vardır ve ancak bu kurallar ile konuşma dilimize intikal eder, rastgele değildir. En önemlisi ise her dile hüküm eden ve ondan ayrılmayan fonetik özellikler, sarf, nahiv ve mana kuralları gibi dilin tüm parçalarıyla ilgili kurallar vardır. Bunlardan yola çıkılarak dile hüküm eden kurallar oluşturulur. Arap dili de bu açıdan konuşulan tüm lehçeleriyle buna dahildir. Ana dil, konuşanı açısından onun hüviyeti gibidir. Onunla kültürünü, fikrini ve geleneklerini dile getirir. Dil doğup gelişen canlı bir varlık gibidir. Bu çalışmamızda, Mardin'de konuşulan ve onları başkalarından ayıran Arapça Muhallimiyye lehçesi, aynı zamanda bu lehçeye ait terimler, günlük hayatta kullanılan terimlerin kökleri ve fasih Arapçaya olan uzaklık ve yakınlıkları incelenmiştir. Sarf açısından fasih Arapçadan ayıran ya da ortak olan yönleri incelenmiş ve Mardin lehçesinde kullanılan terminolojinin sözlü terimler yoluyla lafzi manaları ve fasih Arapçayla eşleştirmesi yapılmıştır. Bu lehçedeki kelimelerin fasih olup olmadıkları ve dolayısıyla lehçeye sonradan giren ve asıl olan kelimeler ortaya konulmuş ve onu çevreleyen dillerden bu lehçenin ne kadar etkilendiği araştırılmıştır. Fasih dilde meydana gelen bu dilsel değişimleri izlemek için, araştırmada, kelimenin yapısındaki fonetik ve morfolojik değişiklikler incelenmeye çalışılmıştır.Dil ile ilgili fonetik değişimler, fonetik eğilim ve ses bükmeleri ve fonetik öğenin silinmesi veya hafiflenmesi gibi sesle ilgili verileri bilmek ve zapt etmek için çaba sarf edilmiştir. Araştırmacı Mardin'de konuşulan Arapça lehçesini fasih Arapça ile mukarene etmiş, bu lehçenin kaide ve kurallarına ulaşmayı hedeflemiştir.

Browse

Browsing Arap Dili ve Kültürü ABD - Yüksek Lisans Tez Koleksiyonu by Issue Date