Lisansüstü Eğitim Enstitüsü

Permanent URI for this communityhttps://hdl.handle.net/20.500.12514/12

Browse

Now showing 1 - 14 of 14

4-6 Yaş Kuran Kursu Öğreticilerinin Yeterlilik Düzeyleri Görüşleri ve Beklentilerinin Tespit Edilmesi
(2025) Güzel, Zehra; Bala, Sabahattin
Bu çalışmanın amacı, Diyanet İşleri Başkanlığı'nın 4-6 yaş Kur'an kurslarında görev yapan öğreticilerin, bu yaş grubuna yönelik Kur'an Kursu Programı hakkındaki görüşlerini, beklentilerini ve yeterlilik algılarını belirlemek ve değerlendirmektir. Dinî gelişimin temelinin atıldığı okul öncesi dönem, din eğitimi açısından büyük bir öneme sahiptir. Diyanet'in 4-6 Yaş Kur'an Kursu Programı, 2013-2014 eğitim-öğretim yılında on ilde pilot olarak başlatılmış ve sonraki yıl Türkiye genelinde uygulanmaya başlamıştır. Bu programın uygulanma sürecinden elde edilen geri bildirimler, programın niteliğini geliştirmek için önemli bir veri kaynağıdır. 4-6 yaş grubundaki çocukların düşünce dünyasına erişmek ve görüşlerini almak güç olduğundan veriler öğreticilerden toplanmıştır. Bu programa katılan öğreticilerin gözlem ve değerlendirmeleri önemli bir bilgi kaynağı oluşturmaktadır. Bu doğrultuda araştırma, 2023 yılında Mardin'de görev yapan 15 öğretici ile mülakatlar aracılığıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmada öğreticilerin aldıkları eğitimler, Diyanet İşleri Başkanlığı ve velilerle ilgili beklentileri, çalışma motivasyonları ve kursların fiziksel imkânlarına dair görüşleri yarı yapılandırılmış bir görüşme formuyla ele alınmıştır. Çalışma sonucunda, katılımcıların meslek seçimlerini büyük ölçüde kendi istekleri doğrultusunda yaptıkları ve mesleklerine duydukları sevginin oldukça kuvvetli olduğu belirlenmiştir. Ancak, katılımcılar mesleki yeterlilik açısından, özellikle pedagojik formasyon bilgisi konusunda kendilerini yetersiz gördüklerini ifade etmişlerdir. Ayrıca, çalıştıkları kurumlarda ve velilerle iletişimlerinde bazı sorunlar yaşadıkları tespit edilmiştir. Bu sorunlara yönelik olarak katılımcılar, çözüm önerileri sunmuş ve sorunların giderilmesi için çeşitli stratejiler geliştirilmesi gerektiğini vurgulamışlardır. Bu çalışmanın daha sonra yapılacak olan 4-6 yaş Kuran Kursları çalışmalarına katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Ahmet Hamdi Akseki ve Ömer Nasuhi Bilmen'de Nazarî Ahlâk
(2024) Bozkurt, Ömer; Bozkurt, Ömer
Bu tezde Ahmet Hamdi Akseki ve Ömer Nasuhi Bilmen'in nazarî ahlâk anlayışları karşılaştırmalı bir şekilde ele alınmıştır. Her iki düşünürümüzün özellikle nazarî ahlâkla ilgili görüşlerinin ortaya konulması ve birbirleriyle mukayese edilmesi, modern ve klasik dönemdeki ahlâk ekolleri içerisinde yerlerini görmek ve yakın dönem Türk düşüncesinde nazarî ahlâk ile ilgili varılan noktayı ortaya koymak açısından büyük önem arz etmektedir. Tez, iki ana bölümden meydana gelmektedir. Birinci bölümde Akseki ve Bilmen'in ahlâka dair temel konular olan ahlâkın tanımı, kısımları, konusu, gayesi ve temellendirilmesi gibi konular ele alınmıştır. Bu konular ele alınırken mukayese ve değerlendirmelere gidilerek Akseki ve Bilmen'in görüşleri kaynakları da dikkate alınarak belirlenmeye çalışılmıştır. İkinci bölümde ise nazarî ahlâkın temel problemleri olan özgür irade, vicdan, sorumluluk, ödev anlayışı, yaptırım, faziletler ve reziletler, akıl, hak ve hukuk, tevekkül, kader, hayır ve şer gibi konular ele alınmıştır. Bu konular ahlâk felsefesi bağlamında ortaya konulmuş ve çeşitli fikir akımları ve öncülerinin görüşleri gözetilerek değerlendirilmiştir. Bununla birlikte Akseki ve Bilmen'in kendilerine ait orijinal değerlendirmeleri de tezde tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu tez, yakın dönem Türk düşüncesinde ahlâk felsefesinin gelişim, değişim ve dönüşüm sürecini Akseki ve Bilmen üzerinden ortaya koymakta ve alana yapılan katkılarını göstermeye çalışmaktadır.
Alevi Vatandaşların Ortaokul ve Liselerde Okutulan Dkab Dersine İlişkin Görüşleri (Diyarbakır Örneği)
(2024) Bala, Sabahattin; Bala, Sabahattin
Din eğitim-öğretiminin esas ve nihai hedefi, herhangi bir dine/inanca mensup gruplara ve değişik yorumlara aynı/eşit düzlemde yer alarak, bireyleri dindarlaştırmaktan ziyade; din/inanç hususunda, hakiki düşünmelerini, yaşadıkları mevcut değer ve kültür çevrelerini anlayacak biçimde sağlam bir bilgi edinmelerine katkı sunmaktır. Bu bağlamda ortaokul ve liselerde okutulan zorunlu DKAB dersi ile Alevi-Sünni ayırımı gözetilmeden, tüm öğrencilerin dini, ahlaki ve kültürel konularda bilgi edinmeleri amaçlanmaktadır. Bu bağlamda araştırmamız, Alevi vatandaşların ortaokul ve liselerde okutulan DKAB dersine ilişkin görüşleri ışığında, Alevi kesimlerin DKAB dersine dair fikirlerini ortaya çıkararak, bu husustaki problemlerin tespit edilmesi, makul çözümlerin bulunmasını hedeflemektedir. Araştırmamız giriş, iki bölüm, sonuç ve önerilerden oluşmaktadır. Giriş kısmında araştırmamızın konusunun ve probleminin ne olduğu, araştırmanın amacı, yöntemi; evren ve örneklem, verilerin toplanması, verilerin değerlendirilmesi ve analizi, ilgili çalışmalar ve araştırmanın önemi; sayıtlılar ve sınırlılıklar yer almaktadır. Araştırmanın birinci bölümünün ilk alt başlığında, Aleviliğin tanımı, kültürel boyutu; geleneksel inançları ile ibadet-adap-erkân anlayışları incelenmektedir. Araştırmanın ikinci alt başlığında Türkiye'de din eğitimi, DKAB dersleri ve Alevilik öğretiminin tarihsel süreci yer almaktadır. Araştırmanın üçüncü alt başlığında da DKAB derslerinde diğer mezhepler ve Alevilik öğretimi yer almaktadır. Araştırmanın ikinci bölümünde ise, katılımcılarla yapılan görüşmeler ve bunlara yönelik bulgu ve yorumlar yer alıp, son kısımda da araştırmadan tespit edilen sonuç ve önerilere yer verilmiştir. Bu araştırmanın evreni, 2023 yılında Diyarbakır ilinde ikamet eden Alevi vatandaşlar tarafından oluşmakta, örneklemimizde yer alan toplam 18 Alevi vatandaş ile yarı yapılandırılmış görüşme (mülakat) tekniği uygulanmıştır. Araştırma sonuçlarında, ortaokul ve liselerde okutulan zorunlu DKAB dersine karşıtlığın Diyarbakır'daki Alevi vatandaşlar tarafından hususi bir kanaat olarak ortaya çıktığı belirlenmiştir. Ayrıca DKAB derslerinin yalnızca Sünni kesime seslendiği algısı ve bu derslerde Alevilikle ilgili konulara yeteri kadar yer verilmediği düşüncesi, bu derse dair negatif/olumsuz bir yaklaşımın var olmasında ki temel sebepler biçiminde tespit edilmiştir. Aynı zamanda Alevi vatandaşların ekseriyetle, evde öğrettikleri dini bilgileri, okulda DKAB derslerinde öğretilen dini bilgilere muhalif birer söylem gibi algıladıkları görülmüştür. Ayrıca Alevi kesimin çoğunluğunun, modernizmin etkisiyle birlikte değişen geleneksel din/inanç algısının seküler dünya görüşüne dönüştüğüne yönelik düşündükleri ortaya çıkmıştır. Aynı zamanda Aleviliğe ilişkin konuların DKAB ders kitaplarında yer almasının, Alevi kesimin çoğunluğunun pozitif/olumlu yönde baktıklarını, yalnız yeterli bulmadıklarını, bu konuların ayrıntılı olarak yer almasını ve dersin Alevi kanaat önderleriyle birlikte verilmesini talep ettikleri belirlenmiştir.
Fârâbî'nin medeniyet tasavvurunda felsefenin yeri
(2024) Meçin, Mahmut; Meçin, Mahmut
Bu tezin konusu sistematik ve müstakil bir felsefi sistem geliştiren İslam filozoflarının ilklerinden biri olan Fârâbî'nin siyaset felsefesi alanında ortaya koyduğu medeniyet tasavvurunda felsefenin değerini ve önemini ele almaktadır. Fârâbî, özellikle siyaset alanında yazmış olduğu el-Medînetü'l-Fâzıla, es-Siyâsetü'l-Medeniyye ve Fusûlu'l-Medenî eserlerinde ideal bir toplum öngörür. Erdemli toplum düzeninden sorumlu olan bir ilk başkan (Reisü'l-Evvel) vardır. Fârâbî toplum yönetiminin yanı sıra eğitiminden de sorumlu baş koordinatör olan devlet başkanının belli nitelikleri taşıması gerektiğini ifade eder. Bu nitelikler içerisinde ilk başkanın filozof olması dikkat çekicidir. Fârâbî, felsefesinde filozof-kral şeklinde adlandırdığı bu kişi dünya ve ahiret mutluluğunu ile toplumun dirlik ve düzenliğini sağlayan ilk yöneticidir. Fârâbî'nin ideal erdemli toplumunda bilgelik niteliğine sahip ilk yöneticiyle felsefeye verdiği bu üstün konum tezin ana konusunu oluşturur. Bunu ele alırken İslam dünyasının ve düşüncesinin felsefeyle yeni tanışması bağlamında felsefenin kabulü ve konumu dikkat edeceğimiz ayrı bir husustur. Amacımız İslam dünyasında felsefenin konumlandırma problemi yaşandığı bir dönemde Fârâbî gibi öncü bir ismin medeniyet tasavvurunda bu probleme nasıl bir cevap verdiğini göstermektir. Nitekim Fârâbî'nin medeniyet tasavvurunda felsefeye verdiği seçkin konum önemli bir tavır olarak klasik dönemde İslam düşüncesinde felsefenin konumu da belirlemeye yardımcı olacaktır. Bu nedenle Fârâbî'nin kral-filozof yönetimindeki erdemli toplumdan din ve felsefeyi uzlaştırma çabasını da göstermeye çalıştık. Esasında Fârâbî'nin felsefe ve filozofa verdiği değer, din-felsefe ile peygamber-filozof ilişkisi gibi bir dizi problem üzerinden değerlendirilmesi gereken bir konudur. Bu bağlamda müstakil bir şekilde Fârâbî'nin medeniyet tasavvurunda felsefenin yerini tespit ederken bu problemleri de ele alıp literatüre mütevazı bir katkı sunmayı temenni ediyoruz.
Hacı Bektaş-ı Veli'nin Bilgi Anlayışı
(2025) Cukaz, Naime Nur; Bozkurt, Birgül
Hacı Bektaş-ı Veli Türk İslam düşüncesinin önemli şahsiyetlerinden biridir. Horasan erenlerinden biri olarak bilinen Hacı Bektaş-ı Veli'nin düşüncesinin etkileri günümüzde de devam etmektedir. Bu tez çalışması bir giriş ve iki ana bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde Hacı Bektaş'ın yaşadığı dönemin özelliklerinin yanı sıra, tezin önemi, sınırları, alan dair literatür değerlendirmesi ve yöntem gibi konular ele alınmıştır. Birinci bölümde öncelikle Hacı Bektaş'ın hayatı, eserleri ve düşüncesinin kaynakları ele alınmıştır. Sonrasında Hacı Bektaş'ın Tanrı, âlem ve insan konusundaki görüşleri, onun bilgi anlayışının netleştirilmesine katkı sağlaması açısından genel olarak irdelenmiştir. Tezin ikinci bölümünde ilk olarak bilgi meselesi ve tasavvufi düşüncede bilgi konusu ele alınmıştır. Ardından tezin ana problemi olan Hacı Bektaş-ı Veli'nin bilgi anlayışı ayrıntılarıyla ortaya konmaya çalışılmıştır. Bu doğrultuda Hacı Bektaş'ta bilginin tanımı, kaynakları, bilginin sınırları, bilginin elde edilmesi, marifetullah konusu ve dini tecrübenin epistemolojik değeri ayrıntılarıyla işlenmiştir. Hacı Bektaş'ın bilgi anlayışının duyularla başlayıp, akıl, kalp ve sezgi bilgisiyle nihayete eren ve bu süreçte dört kapı kırk makamla bilginin pratik bir sürece dayalı olarak elde edildiği bir hakikat ya da Tanrı bilgisini (marifetullah) arama yolculuğu olduğu görülmüştür.
İbn Haldun'un 'Mukaddime' Eserinde Yer Alan Bazı Temel Kavramların Psikolojik Açıdan Değerlendirilmesi
(2024) Acar, Muhammet Cevat; Acar, Muhammet Cevat
Bu çalışmanın amacı İbn Haldun'un Mukaddime eserinde geçen bazı temel kavramların psikoloji disiplini bağlamında incelenmesi ve bu bilim dalına olan katkılarının tartışılmasıdır. Çalışmanın bir diğer amacı ise İbn Haldun'un psikoloji ile ilgili görüşlerinin modern psikoloji alanındaki mevcut yaklaşım ile karşılaştırılmasıdır. Bu çalışma literatür taraması yöntemiyle yapılmıştır. İbn Haldun'un hayatı ve eserleri belirlenen belli başlık ve kavramlar çerçevesinde incelenmiştir. Bu süreçte Mukaddime eserine öncelik verilmiş; ancak bazı diğer eserlerden de faydalanılmıştır. Bununla beraber İbn Haldun'un etkilemiş olduğu bazı İslam âlimleri ve düşünürler de araştırılarak bu düşünürleri nasıl etkilediğine ilişkin bir değerlendirme yapılmıştır. Son olarak araştırılan bu kavramların modern psikolojideki bazı kavram ve kuramlarla karşılaştırılması yapılmıştır. Sonuç olarak İbn Haldun'un Mukaddime eseri merkezinde kullandığı kavramların büyük bir kısmının aynı zamanda modern psikoloji biliminde karşılıklarının olduğu belirlenmiştir. Modern psikoloji bağlamında yapılan karşılaştırmada bu kavramların günümüzde bazılarının birebir kullanıldığı görülürken bazı kavramların ise farklı isimlendirmelerle kullanıldığı görülmüştür. Bununla beraber belirlenen bu kavram ve temaların modern psikolojiye yansımasında birçok benzer ve farklılıkların olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Psikoloji, Din Psikolojisi, İbn Haldun, Mukaddime.
İbn Sînâ Felsefesi'nde Vehim Kavramının Mahiyeti, Ürettiği Manalar ve Bu Manaların Modern Psikoloji Bağlamında Değerlendirilmesi
(2024) Meçin, Mahmut; Meçin, Mahmut
Bu araştırma İbn Sînâ'nın vehim kavramının ürettiği manaları ve bu manaların psikolojik boyutunun modern psikolojiyle benzerlik gösterdiği noktaları ele almaktadır. İbn Sînâ'nın iç duyular teorisine kazandırdığı vehim kavramı, İbn Sînâ felsefesinin psikoloji, epistemoloji, ahlak, hareket, mantık ve mutluluk konularında önemli rolleri olan bir yetidir. Araştırmamızda bir idrak yetisi olan vehim gücünün diğer nefis güçleriyle ilişkisinin ele alınabilmesi için öncelikle İbn Sînâ'nın nefis teorisi ve nefsin güçleri kısaca açıklanmaktadır. Akabinde idrak güçleriyle vehim gücünün birbirleriyle ilişkisi, vehim gücünün sınırları belirgin tutulmaya çalışılarak işlenmektedir. Vehim gücü ve nefis güçlerinin ilişkisinden meydana gelen vehmin ürettiği mana ve hükümler, araştırmanın amacı çerçevesinde vehmin konu olduğu temel meseleler bağlamında ele alınmaktadır. Araştırmanın amacı ise vehim gücünün ürettiği manaların tespit edilmesi, ürettiği hükümlerin insan için öneminin ortaya çıkarılması ve vehmin insanda akıl ile birlikte ikinci bir yargı gücü olarak ürettiği manaların psikolojik boyutunun ortaya konulmasıdır. Bu amaç kapsamında vehmin ahlakî boyutunun ahlak alanını zorunluluğa mahkûm edip etmediği tartışmasına yer verilmektedir. Ayrıca vehim gücünün hazzının, vehmin tasarrufta bulunduğu mantık önermelerinin değerinin ve canlının hareketlerinde vehim gücünün rolünün tespitine çalışılmaktadır. Son bölümde ise vehim gücünün modern psikoloji ile kavram, durum ve psikolojik rahatsızlıklar bağlamında benzerliklerinin tespit edilmesine odaklanılmıştır. Klasik İslam felsefesinde genellikle ahlak bahsinde ele alınan ruh sağlığı, nefis gücünün sağlığı ile ilişkilendirilmektedir. Bu çalışmada ise nefis gücünde vehim yetisinin ruh sağlığına etkisinin tespit edilmesi hedeflenmektedir. Bu anlamda İbn Sînâ'nın nefis teorisine kattığı vehim gücünün psikolojik yönünün tespiti araştırmanın özgünlüğünü sağlamaktadır. Anahtar Kelimeler: İbn Sînâ, Nefis, İdrak, Vehim, Psikoloji
İbn Tufeyl'in Hay Bin Yakzân Adlı Eserinde Yalnızlık
(2025) Arslan, Yunus; Bozkurt, Ömer
Bu tez, İbn Tufeyl'in Hay bin Yakzân adlı eserinde ele alınan yalnızlık olgusunu disiplinlerarası bir yaklaşımla incelemektedir. Tez, eserin alegorik ve simgesel boyutlarını analiz ederken, yalnızlığın sosyolojik, psikolojik, dinî ve felsefi açıdan çeşitli perspektiflerden nasıl değerlendirildiğini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Tezin birinci bölümünde, yalnızlık kavramı detaylı bir şekilde tanımlanmakta ve bu olgunun farklı disiplinlerdeki yansımaları üzerinde durulmaktadır. Bu bölümde psikoloji açısından bireyin yalnızlık deneyimi, sosyolojik açıdan yalnız bireyin toplumla olan ilişkileri, dinî açıdan yalnızlığın ruhsal ve metafiziksel boyutları ve felsefi açıdan bireyin epistemolojik, ontolojik ve etik boyutları gibi konular işlenmektedir. Tezin ikinci bölümde, İbn Tufeyl'in Hay bin Yakzân eseriyle bağlantılı olarak Absal ve Salaman hikayesinin önemi vurgulanmakta ve İbn Sînâ'nın aynı adlı eserinin etkileri irdelenmektedir. Bu bölümde en temelde İbn Tufeyl'in Hay karakterinin, yalnız bir insan olarak adada geçirdiği zaman dilimi ve bu süreçte yaşadığı dönüşüm psikolojik, sosyolojik, dinî-tasavvufî ve felsefi bir çerçevede değerlendirilmektedir. Bu doğrultuda Hay'ın yalnızlığının onun ilahi bilgelik ve Tanrı'ya ulaşma yolculuğundaki rolü, söz konusu tüm boyutları ile birlikte incelenmektedir. Sonuç bölümünde ise tezdeki bulgular özetlenmekte ve yalnızlığın İbn Tufeyl felsefesindeki yerinin farklı disiplinler bağlamındaki boyutları değerlendirilmektedir.
İbn Tufeyl'in Hay Bin Yekzân Eserinde Ruh Problemi
(2025) Yetiştiren, Habibe; Bozkurt, Birgül
İbn Tufeyl, Hay Yakzân adlı eserinde genel manada bir insanın adada var olma veya adaya düşerek yaşama serüveni sembolik hikaye tarzında sunulmaktadır. Eserde kişinin kendi başına kendisini tanıma ve hakikate ulaşma süreci de işlenmiştir. Eser bir tür felsefe-din uzlaştırması yapma amacını da taşımaktadır. Düşünce tarihi açısından oldukça önemli bir eser olan Hay bin Yakzân'da ruh problemini ele almak bu ve başkaca pek çok açıdan önem kazanmaktadır. Bu tezde İbn Tufeyl'in Hay bin Yakzân eseri çerçevesinde ruh konusundaki görüşleri bir problem olarak incelenmiş ve ortaya konmaya çalışılmıştır. Birinci bölümde İbn Tufeyl'de ruh probleminin tarihsel arka planı ve dayanak noktaları belirlenirken, Sokrates öncesi ve Sokrates sonrası, özellikle Platon ve Aristoteles'in ruha dair görüşleri ana hatlarıyla sunulmuştur. Ardından İslam filozoflarından Fârâbî ve İbn Sina'nın görüşleri ile kelamcıların yaklaşımları genel çerçeveleriyle ele alınmış ve betimlenmiştir. Tezin ikinci bölümünde ise öncelikle 'Hay bin Yakzân' türü eserler ile İbn Tufeyl'in Hay bin Yakzân adlı eseri hakkında bilgi verilmiştir. Ardından Hay bin Yakzân'da insanın var olma süreci ve ruh problemi irdelenmiştir. Bu doğrultuda ruhun mahiyeti ve tanımı, ruhun bedene girmeden önceki hali, ruhun bendeki durumu ve ruh-beden ilişkisi, son olarak da ruhun bedenden çıktıktan sonraki durumu Hay bin Yakzân eseri özelinde ortaya konmaya çalışılmıştır. Nihayetinde İbn Tufeyl'in ruh konusundaki görüşleri belirlenerek bir sonuçla izaha kavuşturulmaya gayret edilmiştir.
İmam Hatip Liselerinde Görev Yapan Öğretmenlerin Din Eğitimi ve Değerler Eğitimi Arasındaki İlişki ile İlgili Görüşleri (Mardin Örneği)
(2024) Bala, Sabahattin; Bala, Sabahattin
Bu çalışmada Türkiye'de Din Eğitimi ve Değerler Eğitimi arasındaki ilişkinin öğretmen görüşleri üzerinden açığa çıkarılması amaçlanmıştır. Modern eğitim anlayışları ile birlikte ayrı alanlar olarak nitelenen din eğitimi ve değerler eğitimi arasındaki ilişkiye dair var olan algıların açığa çıkarılmasını hedeflenmiştir. Çalışma, alana dair bir tartışmayı gündeme taşıması yönüyle önem arz etmektedir. Araştırmada literatür tarama, görüşme ve gözlem teknikleri kullanılmıştır. Bu çerçevede Mardin il merkezinde görev yapan İHL öğretmenlerinden örneklem alınmıştır. Bu araştırmanın örneklemi, 2023-2024 arasında Mardin Artuklu ilçesinde faaliyet gösteren dört (4) İmam Hatip Lisesi ve bu liselerde bulunan on altı (16) öğretmenlerden oluşturmaktadır. Çalışma grubunun oluşturulmasında 'amaçlı örnekleme' başvurulmuştur. Araştırma sonuçlarına göre katılımcı öğretmenlerin aldıkları eğitimin kapsam ve çeşitlilikleri bağlamında değerler eğitimi, dini eğitim ve din eğitiminden farkındalık düzeyinin yüksek olduğu gözlemlenmiştir.
Makkarî'nin Hayatı, Eserleri ve Nefhu't-tîb Eseri Bağlamında Endülüs'te Felsefi Birikim
(2024) Bozkurt, Birgül; Bozkurt, Birgül
Bu çalışma Kuzey Afrikalı tabakat yazarı, edip ve muhaddislerden olan Ahmed b. Muhammed el-Makkarî'nin hayatını, eserlerini ve ünlü eseri Nefhu't-Tîb'daki felsefi birikimi konu edinmektedir. Bu doğrultuda çalışma iki ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde Makkarî'nin hayatı, ilmi yolculukları ve eserleri ele alınmıştır. Ardından çalışmamızdaki ana kaynak olan Nefhu't-Tîb kısaca tanıtılmış, eserin nüshaları, baskıları ve İslam düşüncesi açısından önemi belirtilmiştir. İkinci bölümde ise Nefhu't-Tîb eseri bağlamında Endülüs'teki felsefi birikim, felsefeciler, mutasavvıflar ve kelâmcılar çerçevesinde incelenmiştir. Bu bölümde Endülüslü felsefeci, mutasavvıf ve kelâm ilmiyle uğraşan düşünürler kısaca tanıtıldıktan sonra Makkarî'nin onların ilmi, felsefi ve düşünsel yönleri hakkındaki sözleri, yorumları ve aktarımları belirtilmiştir. Böylece Makkarî'nin bakış açısıyla Endülüs'teki felsefi birikimi ortaya koymak hedeflenmiştir.
Maneviyat ile Öz-yeterlik Arasındaki İlişkinin Bazı Demografik Değişkenler Açısından İncelenmesi
(2025) Bilge, Enver; Acar, Muhammet Cevat
Bu araştırmanın amacı bireylerin maneviyat düzeylerinin öz-yeterlik üzerindeki etkisinin araştırılmasıdır. Araştırma kapsamında, yetişkin bireylerin maneviyat ve öz-yeterlik düzeyleri incelenmiş, bu düzeylerin cinsiyet, yaş, ekonomik durum, eğitim düzeyi, meslek ve sübjektif dindarlık algısı gibi demografik değişkenlerle olan ilişkileri analiz edilmiştir. Çalışmada, öz-yeterlik düzeyini ölçmek için Genel Öz-Yeterlik Ölçeği, maneviyat düzeyini ölçmek için ise Manevi Yönelim Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini Mardin ilinde ikamet eden 357 kişi oluşturmaktadır. Analizler SPSS programı yardımıyla gerçekleştirilmiştir. Korelasyon analizleri sonucunda, maneviyat ve öz-yeterlik arasında pozitif bir ilişki tespit edilmiştir. Araştırma bulgularına göre katılımcıların maneviyat düzeyleri meslek ve sübjektif dindarlık algısı değişkenlerine göre anlamlı farklılık göstermektedir. Örneklem grubunun öz-yeterlik düzeyinin ise sübjektif dindarlık algısı değişkenine göre farklılık gösterdiği görülmektedir. Son olarak maneviyatın öz yeterliğin anlamlı bir yordayıcısı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Molla Sadrâ'nın Hikmet-i Müteâliye Düşüncesinde Estetik ve Sanat
(2024) Meçin, Mahmut; Meçin, Mahmut
Bu tez İslâm felsefesinin son sistematik halkalarından biri sayılan Hikmet-i Müteâliye'nin müessisi Molla Sadrâ'nın düşüncesinde estetik ve sanat anlayışını konu almaktadır. Asâletü'l vücûd ilkesi ile varlık merkezli bir felsefe sistemi kuran Sadrâ'nın söz konusu düşünce sistemi, ontoloji ekseninde felsefenin tüm disiplinlerinin tartışılabileceği bir zemin hazırlamaktadır. Tezin amacı, Sadrâ'nın felsefesinin bu temel özelliğinden yola çıkarak ontolojiye paralel biçimde Sadrâ'nın sanat felsefesi ve estetik bilgisi anlayışının ortaya konmasıdır. İslâm felsefesi içerisinde diğer disiplinlere nispetle estetik, mühmel bir alan gibi görünmektedir. Kendisinden önceki felsefi terakümü sırtlanan ve İslâm düşünce dünyasında tasavvuf ve kelâm gibi ekollerle sentez bir felsefe kurma girişiminde bulunan Sadrâ'nın sanat ve estetiğe dair idrâkinin, İslâm estetiğine kazandıracağı perspektifin önemli olacağından hareketle Sadrâ'nın sanat felsefesinin mütalaa edilmesi elzemdir. Molla Sadrâ özelinde İslâmî bir sanat felsefesi yorumunun amaçlandığı bu çalışmanın, felsefe literatürüne özgün bir yorum kazandırması hedeflenmektedir. Bunun için estetik biliminin temel kavramlarına, kuramlarına ve problemlerine genel bir bakış niteliğinde göz atıldıktan sonra İslâm'da sanat ve estetiğin terminolojisi, epistemolojisi, ana ilkeleri gibi meseleler ışığında İslâm estetiğine giriş yapılmıştır. Son olarak Molla Sadrâ'nın estetiğe dair düşünceleri, yazmış olduğu eserlerden derlenerek felsefesinin ana hatlarına uygun bir şekilde 'Müteâl Sanat' çerçevesinde tanzim edilmiştir.
Neo-şamanizm ve Türkiye'deki Durumu
(2024) Toprak, Bilal; Toprak, Bilal
Daha sonra doldurulacaktır.

Browse

Browsing Lisansüstü Eğitim Enstitüsü by Department "Lisansüstü Eğitim Enstitüsü / Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı"